165 ΒΟΤΑΝΑ
Στην περιφέρεια, πολλοί είναι εκείνοι που το φτιάχνουν μόνοι τους. Στις αρχές Μαΐου και για περίπου έναν μήνα ανθίζει το σπαθόχορτο, ένα από τα σημαντικότερα λουλούδια της ελληνικής πανίδας. Το φυτό αυτό διακρίνεται, όχι μόνο για το έντονο κίτρινο χρώμα του, αλλά και για τις πολλές θεραπευτικές του ιδιότητες - αντισηπτικές, αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, στυπτικές και επουλωτικές. Βοηθά δε σημαντικά, όπως λέγεται, στην αντιμετώπιση της ισχιαλγίας, των ρευματικών πόνων και των πόνων των αρθρώσεων κι έχει άριστες επουλωτικές ιδιότητες (συνίσταται για την επούλωση πληγών, μωλώπων και εγκαυμάτων πρώτου βαθμού).
Το σπαθόχορτο ή το βαλσαμόχορτο, όπως το γνωρίζει αρκετός κόσμος, αποτελεί το κύριο συστατικό του σπαθόλαδου που, σύμφωνα με τον Διοσκουρίδη, είχε και ιδιότητες αντικαταθλιπτικού. Στις ΗΠΑ, όπου καταγράφει υψηλές πωλήσεις, ύστερα από σχετικό πρόγραμμα του ABC News, τον Ιούνιο του 1997, το σπαθόλαδο αποτέλεσε το εναλλακτικό «πρόζακ» για την ήπια και μέτρια κατάθλιψη. Στη Γερμανία το σπαθόλαδο, που χρησιμοποιείται ως αντισπασμωδικό αλλά και για την αντιμετώπιση αϋπνιών, αποτελεί συχνά συνταγογραφούμενο από τους γιατρούς φάρμακο κατά της μελαγχολίας.
Μεταξύ άλλων περιέχει υπερικίνη και ψευδο-υπερικίνη, φλαβονοειδή (16% στα φύλλα), ξανθόνες, φαινολικά οξέα, αιθέρια έλαια (0,13% σε ολόκληρο το φυτό). Οι αναλγητικές ιδιότητες του βοτάνου είχε ειπωθεί πρώτα ότι οφείλονταν στις ουσίες hypericin, pseudohypericin και στα φλαβονοειδή, αλλά σύμφωνα με πρόσφατες φαρμακολογικές και κλινικές μελέτες τα αποτελέσματα επικεντρώνονται σε μια κυρίως δραστική ουσία του, τη hyperforin. Στην ομοιοπαθητική χρησιμοποιείται κυρίως σε νευραλγίες και τραυματισμούς νεύρων και γενικά συμπτωματολογία που ξεκινά από τραυματισμούς νεύρων, όπως απώλεια μαλλιών, κατάθλιψη και νευραλγία.
Το συγκεκριμένο φυτό κατά την περίοδο της ωρίμανσής του στους ορεινούς - κυρίως - όγκους μαζεύεται από τους παραγωγούς και με τη φυσική μέθοδο της ζύμωσης παρασκευάζεται το σπαθόλαδο, χωρίς καμία προσθήκη συντηρητικών ή άλλων ουσιών. Το λάδι με το οποίο γίνεται η μείξη πρέπει να είναι εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο με χαμηλή οξύτητα, έτσι ώστε κατά τη διάρκεια της ζύμωσης και όσο διαρκεί η έκθεσή του στο ήλιο να μην ανεβάσει την οξύτητά του, αλλά κυρίως να αποκτήσει ένα ιδιαίτερα βαθύ κόκκινο χρώμα.
Ο Νίκανδρος και ο Διοσκουρίδης ( o δεύτερος πιθανό ν ' αναφέρεται στο είδος «ούλο» ) το αναφέρουν ως επουλωτικότων πληγών και κατά της ισχιαλγίας, ενώ οι αρχαίοι υποστήριζαν γενικά ότι έχει σπουδαίες αντιπυρετικές ιδιότητες. Ο Cazin χρησιμοποίησε το βάλσαμο κατά των χρόνιων κατάρρων , εναντίον της φυματίωσης και σε πολλές περιπτώσεις , λευκόρροιας και αμηνόρροιας, ενώ το τσάι του καταπραΰνει τους σπασμούς της περιόδου .
Ο διάσημος Bavglivi θεράπευσε μ' αυτό χρόνια πλευρίτιδα, ενώ ο Θεόφραστος, ο Ματιόλης, ο Παράκελσος , ο Σκόπολι, ο Καμεράριος κ . ά . το θεωρούσαν ως αντιτραυματικό και επουλωτικό .
Οι Έλληνες χωρικοί πίστευαν από παλιά στην επουλωτική αξία του φυτού , γι ' αυτό και η λέξη βάλσαμο ταυτίζεται με την επούλωση των πληγών. Μ ' αυτό εφοδίαζαν οι μάνες τα παιδιά τους όταν πήγαιναν στον πόλεμο. Οι ξένοι χωρικοί (που το ονομάζουν « millepertuis», «χόρτο του Αϊ - Γιάννη», «κυνήγι του διαβόλου», « fuga deomonum», « herba che scacia i diavoli »), του αποδίδουν μαγικές ιδιότητες και πιστεύουν ότι θεραπεύει τις νοητικές αρρώστιες και την επιληψία . Οι Γάλλοι χωρικοί εξάλλου, το ξέρουν ως «κίτρινο αλήτη», ή «ζητιάνο», ή «χόρτο για δαγκώματα εντόμων» .
Το θεραπευτικό βότανο Βάλσαμο ή Σπαθόχορτο είναι κατά της αϋπνίας, βοηθάει στο έλκος και την βρογχίτιδα. Βοηθάει σε καταστάσεις όπως κατάθλιψη, δερματικές φλεγμονές, τραύματα, εγκαύματα, δερματικές παθήσεις.
Τέλος, το βάλσαμο είναι γενικά καταπραϋντικό, τονώνει τον εξασθενημένο οργανισμό και συστήνεται ως αντιδιαρροϊκό
Tι πρέπει να ξέρετε για τη φαρμακευτική του χρήσηH πιο σημαντική δραστική ουσία του βαλσαμόχορτου είναι η υπερικίνη, η οποία βρίσκεται σε ολόκληρο το φυτό, αλλά σε μεγαλύτερη συγκέντρωση στις ανθισμένες κορυφές του (που όμως, όταν πολυκαιρίσουν, χάνουν τις ιδιότητές τους). Περιέχει ακόμα φλαβονοειδή (16% στα φύλλα), ξανθόνες, φαινολικά οξέα και ίχνη αιθέριων ελαίων (0,13%). Tο φυτό σε φρέσκια μορφή θεωρείται πιο αποτελεσματικό από το αποξηραμένο. Σε καταστήματα βοτάνων, θα βρείτε ολόκληρο το φυτό αποξηραμένο, τα άνθη ή τα φύλλα του. Kυκλοφορεί επίσης σε κάψουλες και ταμπλέτες αυτούσιο, ενώ περιέχεται και σε συμπληρώματα διατροφής. Στις μορφές αυτές πωλείται σε φαρμακεία και καταστήματα υγιεινής διατροφής. H μορφή, οι αναλογίες και οι τρόποι χρήσης του βαλσαμόχορτου εξαρτώνται από το εκάστοτε πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί και είναι απόλυτα εξατομικευμένοι. Πρόκειται για ένα ισχυρό φαρμακευτικό μέσο με σοβαρές αντενδείξεις, που για κανένα λόγο δεν μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε αν δεν έχετε προηγουμένως συμβουλευτεί γιατρό. Oι τρόποι που το χρησιμοποιούμε είναι:
Kάψουλες(ξερό εκχύλισμα ή τιτλοδοτημένο ξερό εκχύλισμα)
Tο τελευταίο έχει υποστεί ειδική επεξεργασία, προκειμένου να διατηρηθεί ή να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα ορισμένων δραστικών συστατικών του και κυρίως της υπερικίνης. Στη μορφή αυτή, το υπερικό χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης και για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Έλαιο Tο «σπαθόλαδο», όπως το αποκαλούν συχνά, παράγεται αν βάλουμε τις ανθισμένες κορυφές του φυτού σε ένα μπουκάλι με παρθένο ελαιόλαδο (σε αναλογία 1 μέρος φυτού προς 10 μέρη ελαιόλαδου) και τις αφήσουμε για 2-3 εβδομάδες στον ήλιο. Tότε αποκτά κόκκινο χρώμα και είναι έτοιμο για χρήση. Διατίθεται και έτοιμο στο εμπόριο. Eνδείκνυται για την αντιμετώπιση δερματολογικών προβλημάτων, την επούλωση τραυμάτων, εγκαυμάτων κλπ.
Aλοιφή Παράγεται από παρθένο ελαιόλαδο και σκόνη από το αποξηραμένο φυτό. Oι ακριβείς αναλογίες των συστατικών της κρέμας καθορίζονται κατά περίπτωση, σύμφωνα με το πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, γι’ αυτό και παρασκευάζεται από ειδικευμένους στη βοτανοθεραπεία φαρμακοποιούς. Eνδείκνυται για πρώτου βαθμού εγκαύματα, έκζεμα, σκασίματα χεριών, ανοίγματα του δέρματος λόγω κατάκλισης.
Πόσιμο εγχυμα
Eίναι κατάλληλο για στομαχικές διαταραχές, για παθήσεις του ουροποιητικού και του νευρικού συστήματος.
Bάμμα Xρησιμοποιείται ευρέως ως συστατικό φαρμακευτικών σκευασμάτων.
Yπερικό και κατάθλιψηΣύμφωνα με πολλές διεθνείς επιστημονικές μελέτες, η επίδραση του βαλσαμόχορτου στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης είναι θετική. Bάσει μιας πρόσφατης μελέτης που διεξήγαγε μεγάλη γερμανική φαρμακευτική εταιρεία και δημοσιεύτηκε στο «British Medical Journal», το βάλσαμο αποδείχτηκε τουλάχιστον εξίσου δραστικό με την παροξετίνη, ένα συχνά συνταγογραφούμενο φάρμακο κατά της κατάθλιψης. Oι μισοί από τους ασθενείς που το έλαβαν, ανακουφίστηκαν από την κατάθλιψη χωρίς να εμφανίσουν σημαντικές παρενέργειες (με συχνότερη τις γαστρεντερικές ενοχλήσεις), ενώ στην ομάδα της παροξετίνης το αντίστοιχο
ποσοστό ήταν το ένα τρίτο.
Oι θεραπευτικές του ιδιότητες
Tο βάλσαμο θεωρείται:
• Aντικαταθλιπτικό, ηρεμιστικό, αντισπασμωδικό και βελτιωτικό της ποιότητας του ύπνου σε αϋπνίες.
• Aντιφλογιστικό και επουλωτικό για εγκαύματα και πληγές. Eπίσης, θεωρείται ότι επιταχύνει την εξαφάνιση των στιγμάτων της λευκόρροιας και των σκληρών όγκων του δέρματος.
• Tονωτικό και διεγερτικό για εξασθενημένους οργανισμούς.
• Kαταπραϋντικό και ανακουφιστικό σε βρογχίτιδα, βήχα, άσθμα.
• Eμμηναγωγικό-ρυθμιστικό της εμμήνου ρύσεως.
• Διουρητικό.
• Σπασμολυτικό.
• Για στομαχικές-εντερικές διαταραχές.
• Aντιπυρετικό και παυσίπονο.
Παρενέργειες και αντενδείξεις
• Tο υπερικό μπορεί να επηρεάσει το μεταβολισμό ορισμένων ενζύμων. Kατά συνέπεια, χρειάζεται προσοχή όταν χορηγείται ταυτόχρονα με άλλα φάρμακα. Eπίσης, επειδή επηρεάζει τους νευροδιαβιβαστές, αλληλεπιδρά με διάφορα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των άλλων αντικαταθλιπτικών.
• Eάν πίνετε συχνά βάλσαμο, μπορεί να παρουσιάσετε εμετούς και διάρροια.
• H υπερικίνη μπορεί να προκαλέσει φωτοευαισθησία. Tο βαλσαμέλαιο προκαλεί φωτοευαισθησία, γι’ αυτό πρέπει να το χρησιμοποιείτε μόνο όταν δεν υπάρχει άμεση έκθεση στον ήλιο και καλύτερα τις βραδινές ώρες.
• Oι έγκυοι και οι μητέρες που θηλάζουν δεν πρέπει να λαμβάνουν το υπερικό σε καμία μορφή.
Eλπίδες για αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του AIDS
Mε βάση τα αποτελέσματα πρόσφατων μελετών, το βαλσαμόχορτο μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του απλού έρπητα, του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης και του AIDS. Aσθενείς με AIDS που δέχτηκαν να ακολουθήσουν αγωγή η οποία βασιζόταν μεταξύ άλλων και στο βάλσαμο, δήλωσαν πως ένιωθαν πιο αισιόδοξοι, με περισσότερη ενέργεια και λιγότερη κούραση.
Παθήσεις
ΠΩΣ ΝΑ ΦΤΙΑΞΕΤΕ ΣΠΑΘΟΛΑΔΟ
Παραδοσιακή «συνταγή»
Παραδοσιακά το βάλσαμο χρησιμοποιείται με τη μορφή του «κόκκινου ελαίου» που το παρασκευάζουν αφήνοντας για αρκετές ημέρες στον ήλιο τις κορυφές των ανθέων μέσα σε λάδι για αντιμετώπιση ασθενειών των νεφρών, του στομάχου και των πνευμόνων.
Είναι πλούσιο σε φαινολικές ενώσεις, όπως το καφεϊκό οξύ και τα φλαβονοειδή.
Το αιθέριο έλαιο του βάλσαμου περιέχει περίπου 40 διαφορετικά συστατικά.
Το φυτό του βάλσαμου περιέχει 0,6-3 ml αιθέριου ελαίου ανά κιλό φυτικής μάζας.
Το βάλσαμο έχει το αιθέριο έλαιο στα φύλλα, τους βλαστούς, τις ρίζες, τα άνθη.
Η περιεκτικότητα του φυτού σε αιθέριο έλαιο ποικίλλει ανάλογα με την περίοδο ανθήσεως.
Αναλυτικότερα:
Μαζεύουμε τα άνθη του γεμίζουμε μέχρι πάνω το βάζο ώστε να υπερκαλύπτει τα άνθη το λάδι μας καλύτερα να χρησιμοποιήσετε ελαιόλαδο με πολύ χαμηλή οξύτητα η και αγουρέλαιο με χαμηλή οξύτητα το βάζουμε στον ήλιο 40 μέρες παίρνει μια κόκκινη απόχρωση και είναι έτοιμο
ΠΡΟΣΟΧΗ !!! Οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι προσεκτικοί, γιατί αν το πάρουν σε πλαστικό μπουκαλάκι, είναι επικίνδυνο !!! , αφού το σπαθόλαδο έχει την ιδιότητα να τραβάει όλα τα χημικά του πλαστικού μπουκαλιού»
Σε ό,τι αφορά τις ιδιότητες του σπαθόλαδου, ο κ. Γρηγοριάδησς επισημαίνει πως «αποτελεί μιας πρώτης τάξης αντισηπτικό και επουλωτικό, ενώ βοηθά στις παλινδρομήσεις και στο έλκος στομάχου». Επίσης, σύμφωνα με τον ίδιο, αν προστεθεί σε κεραλοιφή, τότε γίνεται πολύ αποτελεσματικό και στις κατακλύσεις.
«Τα αποτελέσματα είναι γνωστά από τα παλιά χρόνια, αφού οι πολεμιστές τα χρησιμοποιούσαν κατά τη διάρκεια των πολέμων. Το ευχάριστο είναι ότι γίνεται αποδεκτό σε μεγάλο βαθμό ακόμη και από την ιατρική κοινωνία» επισημαίνει.
Το σπαθόλαδο κρατάει περίπου δύο χρόνια από τη στιγμή που θα παραχθεί, ενώ το καλύτερο είναι να καταναλωθεί μέσα σε έναν χρόνο. «Καλό είναι να καταναλώνετε σύντομα και να μην το κρατάμε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Σήμερα, ο κόσμος έχει στραφεί προς τα βότανα και τα προϊόντα προς αυτή την κατεύθυνση. Και δεν είναι τυχαία, αφού βλέπει ότι δίνει λύσεις στα προβλήματά του. Ακόμη και στα μικρά παιδιά, σε περιπτώσεις συγκάματος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη θέση μιας κρέμας, ενώ βοηθάει και η καθημερινή επάλειψη στο πρόσωπο για να κερδίζει κάποιος χρόνια νεότητας!» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Γρηγοριάδης συνιστώντας μας να καταναλώνουμε μια κουταλιά σπαθόλαδο το πρωί.
ΒΑΛΣΑΜΟΧΟΡΤΟ: ΚΑΛΛΙΡΓΕΙΑ
Συλλογή-απόδοση
Πλήρη παραγωγή το 2ο έτος. Το υπέρικο δίνει κατά μέσο όρο 120 κιλά/στρέμμα ξηρό και συλλέγεται με χορτοκοπτικό όταν το φυτό βρίσκεται σε πλήρη άνθηση πριν τον σχηματισμό των καρπών.
Με ιδιότητες που το κατατάσσουν σε ένα από τα πολύ σημαντικά για τον άνθρωπο θεραπευτικά βότανα, το βαλσαμόχορτο από την αρχαιότητα είναι γνωστό για την αποτελεσματική αντιμετώπιση δερματολογικών προβλημάτων, την επούλωση πληγών και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Στις μέρες μας, όμως, είναι ένα από τα βότανα που έχουν ερευνηθεί περισσότερο και με ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της ήπιας και μέτριας κατάθλιψης και άλλων ψυχικών και νευρολογικών διαταραχών.
Μεγάλη απόδοση
Το βάλσαμο είναι γνωστό από την αρχαιότητα. Οι Ελληνες το χρησιμοποιούσαν για την περιποίηση των πληγών, των τραυμάτων, των εσωτερικών μολύνσεων και των νευραλγιών. Ο Διοσκουρίδης, ο Πλίνιος και ο Ιπποκράτης χρησιμοποιούσαν το βάλσαμο για να αντιμετωπίσουν ισχιαλγίες και δαγκώματα από δηλητηριώδη ζώα. Για πολλούς αιώνες
χρησιμοποιήθηκε το βάλσαμο ως βασικό συστατικό πολλών φαρμάκων για την αντιμετώπιση νευραλγιών, της νυκτερινής ενούρησης, της κατάθλιψης, της αϋπνίας και της κακής ψυχικής διάθεσης των γυναικών που προέρχεται από την εμμηνόπαυση. Τον 16ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε ως θεραπευτικό των τραυμάτων κυρίως από τον Παράκελσο και άλλους ιατρούς της εποχής. Το 1652 ο Culpeper είναι ο πρώτος που το χρησιμοποίησε σαν φάρμακο για την αντιμετώπιση της μελαγχολίας και της τρέλας. Επιστημονικά το βάλσαμο αναγνωρίστηκε ως φάρμακο εναντίον της κατάθλιψης από το 1990. Στις ΗΠΑ σήμερα διατίθεται και ως συμπλήρωμα διατροφής. Στη δε Γερμανία έχει τη μεγαλύτερη χρήση από όλα τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα.
Αποτέλεσε το περίφημο ίαμα των αρχαίων Σπαρτιατών*(1) , με το οποίο θεράπευαν τις πληγές τους μετά τις μάχες, ενώ το πρότειναν οι θεραπευτές της εποχής για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης και του έλκους στομάχου. Αναγνωρισμένο για τις πολλές του ιδιότητες, το σπαθόλαδο κατάφερε να διατηρηθεί ως «απαραίτητο γιατρικό», από αρχαιοτάτων χρόνων έως σήμερα, παρά το γεγονός ότι δεν είναι ευρέως γνωστό πού μπορεί να το βρει κανείς ή πώς να το παρασκευάσει.
*(1) Πιθανολογείται το όνομα σπαθόχορτο να το πήρε στην αρχαία Ελλάδα , από τη χρήση του μετά από τις μάχες για την επούλωση πληγών από σπαθιά.
χρησιμοποιήθηκε το βάλσαμο ως βασικό συστατικό πολλών φαρμάκων για την αντιμετώπιση νευραλγιών, της νυκτερινής ενούρησης, της κατάθλιψης, της αϋπνίας και της κακής ψυχικής διάθεσης των γυναικών που προέρχεται από την εμμηνόπαυση. Τον 16ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε ως θεραπευτικό των τραυμάτων κυρίως από τον Παράκελσο και άλλους ιατρούς της εποχής. Το 1652 ο Culpeper είναι ο πρώτος που το χρησιμοποίησε σαν φάρμακο για την αντιμετώπιση της μελαγχολίας και της τρέλας. Επιστημονικά το βάλσαμο αναγνωρίστηκε ως φάρμακο εναντίον της κατάθλιψης από το 1990. Στις ΗΠΑ σήμερα διατίθεται και ως συμπλήρωμα διατροφής. Στη δε Γερμανία έχει τη μεγαλύτερη χρήση από όλα τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα.
Αποτέλεσε το περίφημο ίαμα των αρχαίων Σπαρτιατών*(1) , με το οποίο θεράπευαν τις πληγές τους μετά τις μάχες, ενώ το πρότειναν οι θεραπευτές της εποχής για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης και του έλκους στομάχου. Αναγνωρισμένο για τις πολλές του ιδιότητες, το σπαθόλαδο κατάφερε να διατηρηθεί ως «απαραίτητο γιατρικό», από αρχαιοτάτων χρόνων έως σήμερα, παρά το γεγονός ότι δεν είναι ευρέως γνωστό πού μπορεί να το βρει κανείς ή πώς να το παρασκευάσει.
*(1) Πιθανολογείται το όνομα σπαθόχορτο να το πήρε στην αρχαία Ελλάδα , από τη χρήση του μετά από τις μάχες για την επούλωση πληγών από σπαθιά.
Στην περιφέρεια, πολλοί είναι εκείνοι που το φτιάχνουν μόνοι τους. Στις αρχές Μαΐου και για περίπου έναν μήνα ανθίζει το σπαθόχορτο, ένα από τα σημαντικότερα λουλούδια της ελληνικής πανίδας. Το φυτό αυτό διακρίνεται, όχι μόνο για το έντονο κίτρινο χρώμα του, αλλά και για τις πολλές θεραπευτικές του ιδιότητες - αντισηπτικές, αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, στυπτικές και επουλωτικές. Βοηθά δε σημαντικά, όπως λέγεται, στην αντιμετώπιση της ισχιαλγίας, των ρευματικών πόνων και των πόνων των αρθρώσεων κι έχει άριστες επουλωτικές ιδιότητες (συνίσταται για την επούλωση πληγών, μωλώπων και εγκαυμάτων πρώτου βαθμού).
Το σπαθόχορτο ή το βαλσαμόχορτο, όπως το γνωρίζει αρκετός κόσμος, αποτελεί το κύριο συστατικό του σπαθόλαδου που, σύμφωνα με τον Διοσκουρίδη, είχε και ιδιότητες αντικαταθλιπτικού. Στις ΗΠΑ, όπου καταγράφει υψηλές πωλήσεις, ύστερα από σχετικό πρόγραμμα του ABC News, τον Ιούνιο του 1997, το σπαθόλαδο αποτέλεσε το εναλλακτικό «πρόζακ» για την ήπια και μέτρια κατάθλιψη. Στη Γερμανία το σπαθόλαδο, που χρησιμοποιείται ως αντισπασμωδικό αλλά και για την αντιμετώπιση αϋπνιών, αποτελεί συχνά συνταγογραφούμενο από τους γιατρούς φάρμακο κατά της μελαγχολίας.
Hypericum perforatum oil , Saint John Wort oil, Έλαιο Υπερικού, Βαλσαμέλαιο
Σήμερα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα φυτικά και φυσικά προϊόντα που υποβοηθούν την υγεία του ανθρώπου. Ισχιαλγίες, πληγές, εγκαύματα, μώλωπες, στομαχικές διαταραχές, γαστρεντερίτιδες, ελαφράς μορφής έλκη, στομαχόπονοι, πόνοι των αρθρώσεων, αντιφλεγμονώδεις, αντισηπτικές, αντιοξειδωτικές και πολλές ακόμη ιδιότητες το κατατάσσουν μεταξύ των πιο ωφέλιμων για τον άνθρωπο βοτανολογικών σκευασμάτων.
Επίσης, με το σπαθόλαδο γίνονται επαλείψεις ή ελαφρές εντριβές στο μέρος που πονά ή μπορούμε ακόμη να εφαρμόσουμε τοπικά επιθέματα με διαποτισμένη γάζα. Επίσης, είναι ιδανικό για κάθε θεραπευτικό ή χαλαρωτικό μασάζ - μπορεί να εμπλουτισθεί με αιθέρια έλαια ανάλογα. Ωστόσο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και πόσιμο, καθώς συνιστάται ιδιαιτέρως για τις κολίτιδες, την επώδυνη πέψη και τις ξινίλες του στομάχου.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΑΡΜΑΚΟΓΝΩΣΙΑΣ & ΧΗΜΕΙΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ
Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών
στις Φαρμακευτικές Επιστήμες και την Τεχνολογία Συμβολή στη Φαρμακογνωστική Μελέτη του
Hypericum vesiculosum
Διπλωματική Εργασία
Βογιατζόγλου Αμαλία
Βιολόγος
ΠΑΤΡΑ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014
«Κατ' αρχάς, το σπαθόχορτο το μαζεύουμε τον Μάιο και στις αρχές Ιουνίου σε παραθαλάσσιες περιοχές και όσο περνάει ο καιρός - μέχρι και το τέλος Ιουλίου - το βρίσκουμε στα ορεινά μέρη της Ελλάδας. Μαζεύουμε τα άνθη του και τα βάζουμε σε ένα γυάλινο βάζο, ενώ το μυστικό σε αυτή την περίπτωση είναι να βάλουμε ένα πολύ καλό ελαιόλαδο. Συνήθως έξτρα παρθένο ελαιόλαδο με χαμηλή οξύτητα ή αγουρέλαιο, που η οξύτητά του είναι κοντά στο 0% είναι το καλύτερο λάδι που μπορούμε να βάλουμε» αναφέρει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο βοτανολόγος Αλκιβιάδης Γρηγοριάδης
Oι θεραπευτικές του ιδιότητες
Το βάλσαμο είναι πολύ γνωστό ως κατεξοχή φάρμακο που γιατρεύει τις πληγές, θεωρείται φάρμακο για τις νευραλγίες και την κατάθλιψη, ιδίως κατά την εμμηνόπαυση. Είναι ακόμη διουρητικό και αιμοστατικό, κατά των θρομβώσεων και κατά των ελωδών πυρετών , καθώς και αποχρεμπτικό. Επιπλέον, θεωρείται χρήσιμο κατά του χρόνιου κατάρρου, της οδυνηρής πέψης, της ξινίλας κι ακόμα ευεργετικό για τη συγκράτηση της χολής. Συστήνεται κατά των ρευματισμών και των αιματώσεων , ενώ θεωρείται και στυπτικό .Ο Νίκανδρος και ο Διοσκουρίδης ( o δεύτερος πιθανό ν ' αναφέρεται στο είδος «ούλο» ) το αναφέρουν ως επουλωτικότων πληγών και κατά της ισχιαλγίας, ενώ οι αρχαίοι υποστήριζαν γενικά ότι έχει σπουδαίες αντιπυρετικές ιδιότητες. Ο Cazin χρησιμοποίησε το βάλσαμο κατά των χρόνιων κατάρρων , εναντίον της φυματίωσης και σε πολλές περιπτώσεις , λευκόρροιας και αμηνόρροιας, ενώ το τσάι του καταπραΰνει τους σπασμούς της περιόδου .
Ο διάσημος Bavglivi θεράπευσε μ' αυτό χρόνια πλευρίτιδα, ενώ ο Θεόφραστος, ο Ματιόλης, ο Παράκελσος , ο Σκόπολι, ο Καμεράριος κ . ά . το θεωρούσαν ως αντιτραυματικό και επουλωτικό .
Οι Έλληνες χωρικοί πίστευαν από παλιά στην επουλωτική αξία του φυτού , γι ' αυτό και η λέξη βάλσαμο ταυτίζεται με την επούλωση των πληγών. Μ ' αυτό εφοδίαζαν οι μάνες τα παιδιά τους όταν πήγαιναν στον πόλεμο. Οι ξένοι χωρικοί (που το ονομάζουν « millepertuis», «χόρτο του Αϊ - Γιάννη», «κυνήγι του διαβόλου», « fuga deomonum», « herba che scacia i diavoli »), του αποδίδουν μαγικές ιδιότητες και πιστεύουν ότι θεραπεύει τις νοητικές αρρώστιες και την επιληψία . Οι Γάλλοι χωρικοί εξάλλου, το ξέρουν ως «κίτρινο αλήτη», ή «ζητιάνο», ή «χόρτο για δαγκώματα εντόμων» .
Το θεραπευτικό βότανο Βάλσαμο ή Σπαθόχορτο είναι κατά της αϋπνίας, βοηθάει στο έλκος και την βρογχίτιδα. Βοηθάει σε καταστάσεις όπως κατάθλιψη, δερματικές φλεγμονές, τραύματα, εγκαύματα, δερματικές παθήσεις.
Τέλος, το βάλσαμο είναι γενικά καταπραϋντικό, τονώνει τον εξασθενημένο οργανισμό και συστήνεται ως αντιδιαρροϊκό
Tι πρέπει να ξέρετε για τη φαρμακευτική του χρήσηH πιο σημαντική δραστική ουσία του βαλσαμόχορτου είναι η υπερικίνη, η οποία βρίσκεται σε ολόκληρο το φυτό, αλλά σε μεγαλύτερη συγκέντρωση στις ανθισμένες κορυφές του (που όμως, όταν πολυκαιρίσουν, χάνουν τις ιδιότητές τους). Περιέχει ακόμα φλαβονοειδή (16% στα φύλλα), ξανθόνες, φαινολικά οξέα και ίχνη αιθέριων ελαίων (0,13%). Tο φυτό σε φρέσκια μορφή θεωρείται πιο αποτελεσματικό από το αποξηραμένο. Σε καταστήματα βοτάνων, θα βρείτε ολόκληρο το φυτό αποξηραμένο, τα άνθη ή τα φύλλα του. Kυκλοφορεί επίσης σε κάψουλες και ταμπλέτες αυτούσιο, ενώ περιέχεται και σε συμπληρώματα διατροφής. Στις μορφές αυτές πωλείται σε φαρμακεία και καταστήματα υγιεινής διατροφής. H μορφή, οι αναλογίες και οι τρόποι χρήσης του βαλσαμόχορτου εξαρτώνται από το εκάστοτε πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί και είναι απόλυτα εξατομικευμένοι. Πρόκειται για ένα ισχυρό φαρμακευτικό μέσο με σοβαρές αντενδείξεις, που για κανένα λόγο δεν μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε αν δεν έχετε προηγουμένως συμβουλευτεί γιατρό. Oι τρόποι που το χρησιμοποιούμε είναι:
Kάψουλες(ξερό εκχύλισμα ή τιτλοδοτημένο ξερό εκχύλισμα)
Tο τελευταίο έχει υποστεί ειδική επεξεργασία, προκειμένου να διατηρηθεί ή να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα ορισμένων δραστικών συστατικών του και κυρίως της υπερικίνης. Στη μορφή αυτή, το υπερικό χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης και για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Έλαιο Tο «σπαθόλαδο», όπως το αποκαλούν συχνά, παράγεται αν βάλουμε τις ανθισμένες κορυφές του φυτού σε ένα μπουκάλι με παρθένο ελαιόλαδο (σε αναλογία 1 μέρος φυτού προς 10 μέρη ελαιόλαδου) και τις αφήσουμε για 2-3 εβδομάδες στον ήλιο. Tότε αποκτά κόκκινο χρώμα και είναι έτοιμο για χρήση. Διατίθεται και έτοιμο στο εμπόριο. Eνδείκνυται για την αντιμετώπιση δερματολογικών προβλημάτων, την επούλωση τραυμάτων, εγκαυμάτων κλπ.
Aλοιφή Παράγεται από παρθένο ελαιόλαδο και σκόνη από το αποξηραμένο φυτό. Oι ακριβείς αναλογίες των συστατικών της κρέμας καθορίζονται κατά περίπτωση, σύμφωνα με το πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, γι’ αυτό και παρασκευάζεται από ειδικευμένους στη βοτανοθεραπεία φαρμακοποιούς. Eνδείκνυται για πρώτου βαθμού εγκαύματα, έκζεμα, σκασίματα χεριών, ανοίγματα του δέρματος λόγω κατάκλισης.
Πόσιμο εγχυμα
Eίναι κατάλληλο για στομαχικές διαταραχές, για παθήσεις του ουροποιητικού και του νευρικού συστήματος.
Bάμμα Xρησιμοποιείται ευρέως ως συστατικό φαρμακευτικών σκευασμάτων.
Yπερικό και κατάθλιψηΣύμφωνα με πολλές διεθνείς επιστημονικές μελέτες, η επίδραση του βαλσαμόχορτου στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης είναι θετική. Bάσει μιας πρόσφατης μελέτης που διεξήγαγε μεγάλη γερμανική φαρμακευτική εταιρεία και δημοσιεύτηκε στο «British Medical Journal», το βάλσαμο αποδείχτηκε τουλάχιστον εξίσου δραστικό με την παροξετίνη, ένα συχνά συνταγογραφούμενο φάρμακο κατά της κατάθλιψης. Oι μισοί από τους ασθενείς που το έλαβαν, ανακουφίστηκαν από την κατάθλιψη χωρίς να εμφανίσουν σημαντικές παρενέργειες (με συχνότερη τις γαστρεντερικές ενοχλήσεις), ενώ στην ομάδα της παροξετίνης το αντίστοιχο
ποσοστό ήταν το ένα τρίτο.
Oι θεραπευτικές του ιδιότητες
Tο βάλσαμο θεωρείται:
• Aντικαταθλιπτικό, ηρεμιστικό, αντισπασμωδικό και βελτιωτικό της ποιότητας του ύπνου σε αϋπνίες.
• Aντιφλογιστικό και επουλωτικό για εγκαύματα και πληγές. Eπίσης, θεωρείται ότι επιταχύνει την εξαφάνιση των στιγμάτων της λευκόρροιας και των σκληρών όγκων του δέρματος.
• Tονωτικό και διεγερτικό για εξασθενημένους οργανισμούς.
• Kαταπραϋντικό και ανακουφιστικό σε βρογχίτιδα, βήχα, άσθμα.
• Eμμηναγωγικό-ρυθμιστικό της εμμήνου ρύσεως.
• Διουρητικό.
• Σπασμολυτικό.
• Για στομαχικές-εντερικές διαταραχές.
• Aντιπυρετικό και παυσίπονο.
Παρενέργειες και αντενδείξεις
• Tο υπερικό μπορεί να επηρεάσει το μεταβολισμό ορισμένων ενζύμων. Kατά συνέπεια, χρειάζεται προσοχή όταν χορηγείται ταυτόχρονα με άλλα φάρμακα. Eπίσης, επειδή επηρεάζει τους νευροδιαβιβαστές, αλληλεπιδρά με διάφορα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των άλλων αντικαταθλιπτικών.
• Eάν πίνετε συχνά βάλσαμο, μπορεί να παρουσιάσετε εμετούς και διάρροια.
• H υπερικίνη μπορεί να προκαλέσει φωτοευαισθησία. Tο βαλσαμέλαιο προκαλεί φωτοευαισθησία, γι’ αυτό πρέπει να το χρησιμοποιείτε μόνο όταν δεν υπάρχει άμεση έκθεση στον ήλιο και καλύτερα τις βραδινές ώρες.
• Oι έγκυοι και οι μητέρες που θηλάζουν δεν πρέπει να λαμβάνουν το υπερικό σε καμία μορφή.
# Διαβάστε προσεκτικά την παρακάτω προειδοποίηση
Προσοχή οι πληροφορίες που δημοσιεύονται αφορούν συνδέσμους βιβλίων και Ιστοσελίδων για βότανα και διατροφή που υπάρχουν στο διαδίκτυο εμείς ούτε είμαστε αρμόδιοι ούτε προτείνουμε τη χρήση τους , παρακαλούμε για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στους αρμόδιους Ιατρούς, και τους συγγραφείς των βιβλίων και των άρθρων. Και ειδικά σε σοβαρά θέματα υγείας όπως αυτό πάρτε άμεσα οδηγίες ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΜΟΔΙΟ ΙΑΤΡΟ ο οποίος είναι ο μόνος κατάλληλος να κρίνει πως θα πρέπει να συνδυαστεί η φαρμακευτική αγωγή με τη διατροφή.
Σε κάθε περίπτωση, προτού αποφασίσετε να δοκιμάσετε οποιαδήποτε εναλλακτική μέθοδο καταπολέμησης κάποιας ασθένειας/πάθησης, είναι σώφρον να επικοινωνήσετε πρώτα με τον *προσωπικό σας (*θεράπων) ιατρό, ο οποίος θα σας συμβουλέψει κατάλληλα.
Προσοχή μην χρησιμοποιήσετε κάποιο βότανο ή έλαιο στο οποίο είστε αλλεργικοί. Ενώ ποτέ δεν πρέπει να ξεπερνάτε τις δοσολογίες ( συμβουλευτείτε μόνο Ειδικό ).
Προσοχή στην εγκυμοσύνη και στο θηλασμό πριν τη χρήση βοτάνων πάρτε άμεσα οδηγίες αποκλειστικά και μόνο από γυναικολόγο σας.
Προσοχή Οδηγίες χρήσης των βοτάνων
Οδηγίες χρήσης
Τα φαρμακευτικά βότανα πρέπει να καταναλώνονται με προσοχή και με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού, κυρίως από όσους παίρνουν άλλα φάρμακα ή έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας, αλλά και από τις εγκύους, τις θηλάζουσες και βέβαια τα παιδιά και τους εφήβους. Τα φαρμακευτικά βότανα δεν αποτελούν πανάκεια, ούτε πρέπει να τα καταναλώνουμε χωρίς μέτρο και με την προσδοκία ότι θα γιατρέψουν όλες τις ασθένειες. Οτιδήποτε είναι φυσικό δεν σημαίνει ότι είναι και απολύτως ασφαλές. Έτσι, τα φαρμακευτικά φυτά πρέπει να χρησιμοποιούνται με σύνεση και βάσει των συμβουλών των ειδικών, που τα γνωρίζουν καλά. Δοσολογία Οι ποσότητες στις οποίες μπορούμε ή πρέπει να καταναλώνουμε τα φαρμακευτικά φυτά είναι πολύ δύσκολο να καθοριστούν με ακρίβεια. Η σωστή δοσολογία εξαρτάται κάθε φορά από πολλούς παράγοντες, όπως η ηλικία, η σωματική διάπλαση, η ασθένεια του ατόμου που τα καταναλώνει, καθώς επίσης και από το αν παίρνει άλλα φάρμακα ή αν έχει και άλλα προβλήματα υγείας. Από την άλλη πλευρά, χρειάζεται να έχουμε υπόψη μας ότι δεν είναι όλα τα βότανα, από όπου κι αν προέρχονται, της ίδιας δραστικότητας, καθώς αυτή ποικίλλει ανάλογα με διάφορους παράγοντες, καλλιέργειας, συγκομιδής, αποξήρανσης, φύλαξης κ.λπ. Γενικά μπορούμε να πούμε ότι μία επαρκής ποσότητα για έναν ενήλικο που έχει λάβει υπόψη όλες τις αντενδείξεις είναι ένα φλιτζάνι έγχυμα ή αφέψημα τη φορά. Για περισσότερες συμβουλές, ή για συστηματική χρήση, θα πρέπει να συμβουλευτούμε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό μας. Οι μορφές τους Αφέψηµα Το φυτό βράζει μαζί με το νερό, συνήθως για 5-10΄, και στη συνέχεια το διηθούμε. Χρησιμοποιείται για τα ξυλώδη μέρη, όπως οι ρίζες ή οι φλοιοί. Έγχυµα Είναι μέθοδος που ενδείκνυται για τα φύλλα, τα άνθη και τα πέταλα, αλλά όχι για τις ρίζες. Επίσης, χρησιμοποιείται και όταν δεν θέλουμε να φύγουν τα πτητικά συστατικά, όπως στις περιπτώσεις των αρωματικών φυτών. Για να το παρασκευάσουμε, βράζουμε το νερό, το κατεβάζουμε από τη φωτιά και προσθέτουμε το βότανο. Κατόπιν, αφήνουμε το μείγμα έτσι για 5-10΄ και στη συνέχεια το διηθούμε. Πού βρίσκουμε τα δραστικότερα; Είναι διαδεδομένη η λανθασμένη άποψη ότι τα άγρια φυτά είναι πιο δραστικά από τα καλλιεργούμενα. Όταν στα καλλιεργούμενα φυτά οι ποικιλίες που καλλιεργούνται, η περιποίηση των φυτών και η εποχή συλλογής, η φύλαξη (μέρη σκοτεινά και όχι υγρά) και η αποξήρανση (όταν χρειάζεται) είναι σωστές, τότε δεν παρατηρούνται ουσιαστικές διαφορές από τα άγρια. Επίσης, είναι σημαντικό να καταναλώνουμε τα βότανα σε διάστημα όχι μεγαλύτερο του ενός χρόνου από τη στιγμή της συλλογής τους.
**Απόσπασμα από άρθρο του https://www.vita.gr/ σε συνεργασία με δρ. ΕΛΕΝΗ ΣΚΑΛΤΣΑ, αναπληρώτρια καθηγήτρια Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων στη Φαρμακευτική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
|
Eλπίδες για αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του AIDS
Mε βάση τα αποτελέσματα πρόσφατων μελετών, το βαλσαμόχορτο μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του απλού έρπητα, του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης και του AIDS. Aσθενείς με AIDS που δέχτηκαν να ακολουθήσουν αγωγή η οποία βασιζόταν μεταξύ άλλων και στο βάλσαμο, δήλωσαν πως ένιωθαν πιο αισιόδοξοι, με περισσότερη ενέργεια και λιγότερη κούραση.
Παθήσεις
- αμηνόρροια
- ανοσοποιητικό
- δυσπεψία
- εγκαύματα
- έκζεμα
- ελώδη πυρετό
- εμμηνόπαυση
- επούλωση φλεγμονών
- ηλιακά εγκαύματα
- θρόμβωση
- ισχιαλγία
- κατάθλιψη
- καταρροή
- λευκόρροια
- νευραλγία
- ξινίλες
- περίοδο
- πόνους περιόδου
- ρευματικούς πόνους
- Αρθρίτιδα
- σκάσιμο χεριών
 ΠΡΟΣΟΧΗ !!! Το βότανο των αρχαίων Ελλήνων πολεμιστών έχει εκπληκτικές θεραπευτικές ιδιότητες , μέχρι και για χρήση στη θεραπεία από τον καρκίνο γίνονται μελέτες - Αλλά στη χρήση του πρέπει να προσέξουμε 3 πράγματα
|
ΠΩΣ ΝΑ ΦΤΙΑΞΕΤΕ ΣΠΑΘΟΛΑΔΟ
Παραδοσιακή «συνταγή»
Παραδοσιακά το βάλσαμο χρησιμοποιείται με τη μορφή του «κόκκινου ελαίου» που το παρασκευάζουν αφήνοντας για αρκετές ημέρες στον ήλιο τις κορυφές των ανθέων μέσα σε λάδι για αντιμετώπιση ασθενειών των νεφρών, του στομάχου και των πνευμόνων.
Είναι πλούσιο σε φαινολικές ενώσεις, όπως το καφεϊκό οξύ και τα φλαβονοειδή.
Το αιθέριο έλαιο του βάλσαμου περιέχει περίπου 40 διαφορετικά συστατικά.
Το φυτό του βάλσαμου περιέχει 0,6-3 ml αιθέριου ελαίου ανά κιλό φυτικής μάζας.
Το βάλσαμο έχει το αιθέριο έλαιο στα φύλλα, τους βλαστούς, τις ρίζες, τα άνθη.
Η περιεκτικότητα του φυτού σε αιθέριο έλαιο ποικίλλει ανάλογα με την περίοδο ανθήσεως.
Αναλυτικότερα:
ΠΡΟΣΟΧΗ !!! Οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι προσεκτικοί, γιατί αν το πάρουν σε πλαστικό μπουκαλάκι, είναι επικίνδυνο !!! , αφού το σπαθόλαδο έχει την ιδιότητα να τραβάει όλα τα χημικά του πλαστικού μπουκαλιού»
Σε ό,τι αφορά τις ιδιότητες του σπαθόλαδου, ο κ. Γρηγοριάδησς επισημαίνει πως «αποτελεί μιας πρώτης τάξης αντισηπτικό και επουλωτικό, ενώ βοηθά στις παλινδρομήσεις και στο έλκος στομάχου». Επίσης, σύμφωνα με τον ίδιο, αν προστεθεί σε κεραλοιφή, τότε γίνεται πολύ αποτελεσματικό και στις κατακλύσεις.
«Τα αποτελέσματα είναι γνωστά από τα παλιά χρόνια, αφού οι πολεμιστές τα χρησιμοποιούσαν κατά τη διάρκεια των πολέμων. Το ευχάριστο είναι ότι γίνεται αποδεκτό σε μεγάλο βαθμό ακόμη και από την ιατρική κοινωνία» επισημαίνει.
Το σπαθόλαδο κρατάει περίπου δύο χρόνια από τη στιγμή που θα παραχθεί, ενώ το καλύτερο είναι να καταναλωθεί μέσα σε έναν χρόνο. «Καλό είναι να καταναλώνετε σύντομα και να μην το κρατάμε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Σήμερα, ο κόσμος έχει στραφεί προς τα βότανα και τα προϊόντα προς αυτή την κατεύθυνση. Και δεν είναι τυχαία, αφού βλέπει ότι δίνει λύσεις στα προβλήματά του. Ακόμη και στα μικρά παιδιά, σε περιπτώσεις συγκάματος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη θέση μιας κρέμας, ενώ βοηθάει και η καθημερινή επάλειψη στο πρόσωπο για να κερδίζει κάποιος χρόνια νεότητας!» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Γρηγοριάδης συνιστώντας μας να καταναλώνουμε μια κουταλιά σπαθόλαδο το πρωί.
Hypericum Πτυχιακή εργασία 28 σελίδων
Συγγραφέας : Σιαβέλη Σταματίνα
Στοιχεία επικοινωνίας: e-mail: msiaveli@yahoo.gr αριθμός κινητού: 6976823654
ΒΑΛΣΑΜΟΧΟΡΤΟ: ΚΑΛΛΙΡΓΕΙΑ
Το υπερικό των αρχαίων Ελλήνων, το γνωστό σε όλους βάλσαμο, αποτελεί μια εναλλακτική καλλιέργεια με σημαντικές οικονομικές αποδόσεις, για την ανάπτυξη της οποίας μπορούν να αξιοποιηθούν φτωχά και ξηρά πεδινά και ημιορεινά εδάφη.
Πρόκειται για μια καλλιέργεια που εμφανίζει σημαντικές προοπτικές, όντας το βάλσαμο ένα προϊόν που χρησιμοποιείται στις βιομηχανίες τροφίμων και φαρμάκων. Η εμπορία του βάλσαμου μπορεί να χαρακτηρίζεται από τον μικρό αριθμό των αγοραστών χονδρικής αλλά και από τον ανταγωνισμό που ασκείται από άλλες χώρες, όπου τα εργατικά είναι χαμηλότερα, ωστόσο η παγκόσμια αγορά για βιολογικά φαρμακευτικά φυτά είναι σε διαρκή ανάπτυξη.
Χωρίς ιδιαίτερες καλλιεργητικές φροντίδες, το βάλσαμο μοιάζει ικανό να δώσει μια διέξοδο στις σημερινές δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζει η ελληνική γεωργία.
Το βάλσαμο έχει διάφορες κοινές ονομασίες όπως: βαλσαμόχορτο, λειχηνόχορτο, προδρόμου βότανο, σπαθόχορτο.
Είναι πολυετής πόα και ευδοκιμεί σε πεδινές και ημιορεινές περιοχές και σε χωράφια φτωχά-μέτριας γονιμότητας, ξηρικά.
Οι χρήσεις του πολλές. Το βάλσαμο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξηρό ή νωπό.
Το βάλσαμο, αποξηραμένο, χρησιμοποιείται σε αφεψήματα. Επίσης το βάλσαμο σε μορφή σκόνης χρησιμοποιείται στην παρασκευή ζελέ, κάψουλων και χαπιών.
Περιγραφή καλιέργειας
Είναι φυτό φαρμακευτικό, ποώδες, πολυετές (6-7 έτη), ύψους 20-80 cm. Έχει όρθιο βλαστό κυλινδρικό με μικρά λογχοειδή φύλλα, άμισχα που φέρουν πολλά διαφανή στίγματα (ελαιοφόρους αδένες) και άνθη κιτρινόχρυσα έως πορτοκαλόχροα με μαύρα στίγματα.
Κλίμα – έδαφος:
Αναπτύσσεται σε ηλιόλουστες περιοχές. Μπορεί να αναπτυχθεί σε υψόμετρο από το επίπεδο της θάλασσας έως 2.500 m. Αναπτύσσεται σε εδάφη ξηρικά, πτωχά-μέτριας γονιμότητας με καλή αποστράγγιση και από άποψη pH από ελαφρά όξινα έως και αλκαλικά.
Πολλαπλασιασμός βαλσαμόχορτου
Σπόρος: Ο σπόρος σπέρνεται σε θερμοκήπιο από 15 Ιανουαρίου – αρχές Φεβρουαρίου. 8γρ σπόρου /στρ. Ο σπόρος ακάλυπτος στο σπορείο. Μεταφύτευση μετά από 10-12 βδομάδες.
Μοσχεύματα: Ο ιδανικότερος τρόπος πολλαπλασιασμού.
Ο χρόνος λήψης των μοσχευμάτων είναι είτε Οκτώβριο είτε Μάρτιο.
Ριζώματα: Η ρίζα τεμαχίζεται σε μήκη, που ποικίλλουν μεταξύ 5-15 cm και διαμέτρου 0,6-1,2 cm. Τοποθετούνται σε αβαθή αυλάκια, στο έδαφος και καλύπτονται με 5-7,5 cm χώματος. Δημιουργεί περιορισμένο αριθμό φυτών και δεν ενδείκνυται για εκτατική καλλιέργεια.
Μεταφύτευση γίνεται στην ύπαιθρο στις αρχές με μέσα Μαρτίου σε αποστάσεις 20-30 cm μεταξύ των φυτών και 60-80 cm μεταξύ των γραμμών.
Καλλιεργητικές φροντίδες
Άρδευση: Το υπέρικο είναι ξηρική καλλιέργεια. Σε περιόδους παρατεταμένης ξηρασίας χρειάζεται 2-3 ποτίσματα.
Καταπολέμηση ζιζανίων: Γίνεται είτε με σκαλισματα ή με εδαφοκάλυψη.
Δευτερογενείς μεταβολίτες στη δρόγη
Περιέχει αιθέριο έλαιο και διάφορα πολυφαινολικά παράγωγα.
1. Η απόδοση σε αιθέριο έλαιο κυμαίνεται από 0,1-0,25% ξ.β. με κυριότερα συστατικά το 2-methyloctane και το α-pinene.
2. Από τα πολυφαινολικά παράγωγα αναφέρονται:
- Παράγωγα φλωρογλουσινόλης: 0,2-4% κυρίως υπερφορίνη.
- Φλαβονοειδή: 2-4%, κυρίως γλυκοσίδια της quercetin με κυριότερο την ρουτίνη και την υπεροσίδη.
- Άλλες ομάδες ουσιών είναι: οι προκυανιδίνες, τανίνες, ξανθόνες, το καφεϊκό και το χλωρογενικό οξύ, δεψικές ουσίες της ομάδας της κατεχίνης και αμινοξέα.
Ιδιότητες-Χρήσεις
Είναι φυτό φαρμακευτικό. Η δρόγη έχει την ιδιότητα να προκαλεί νεκρώσεις όταν χρησιμοποιείται εξωτερικά, χρησιμοποιείται στη θεραπεία των όγκων και των θηλωμάτων.
Επιπλέον η δρόγη λόγω του αιθερίου ελαίου και των δεψικών ουσιών που περιέχει χρησιμοποιείται σαν αντισηπτικό, στυπτικό και επουλωτικό φάρμακο για εξωτερική χρήση.
Στην παραδοσιακή ιατρική χρησιμοποιείται ως αντιφλεγμονώδες, ηρεμιστικό, παυσίπονο, διουρητικό και για την ελονοσία.
Το εκχύλισμα του H. perforatum χαρακτηρίζεται από αντικαταθλιπτικές, αντιμικροβιακές και αντιβακτηριδιακές ιδιότητες. Επίσης, χρησιμοποιείται για τηθεραπεία εγκαυμάτων, τραυματισμών δέρματος και νευραλγικές παθήσεις.
Πρόκειται για μια καλλιέργεια που εμφανίζει σημαντικές προοπτικές, όντας το βάλσαμο ένα προϊόν που χρησιμοποιείται στις βιομηχανίες τροφίμων και φαρμάκων. Η εμπορία του βάλσαμου μπορεί να χαρακτηρίζεται από τον μικρό αριθμό των αγοραστών χονδρικής αλλά και από τον ανταγωνισμό που ασκείται από άλλες χώρες, όπου τα εργατικά είναι χαμηλότερα, ωστόσο η παγκόσμια αγορά για βιολογικά φαρμακευτικά φυτά είναι σε διαρκή ανάπτυξη.
Χωρίς ιδιαίτερες καλλιεργητικές φροντίδες, το βάλσαμο μοιάζει ικανό να δώσει μια διέξοδο στις σημερινές δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζει η ελληνική γεωργία.
Το βάλσαμο έχει διάφορες κοινές ονομασίες όπως: βαλσαμόχορτο, λειχηνόχορτο, προδρόμου βότανο, σπαθόχορτο.
Είναι πολυετής πόα και ευδοκιμεί σε πεδινές και ημιορεινές περιοχές και σε χωράφια φτωχά-μέτριας γονιμότητας, ξηρικά.
Οι χρήσεις του πολλές. Το βάλσαμο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξηρό ή νωπό.
Το βάλσαμο, αποξηραμένο, χρησιμοποιείται σε αφεψήματα. Επίσης το βάλσαμο σε μορφή σκόνης χρησιμοποιείται στην παρασκευή ζελέ, κάψουλων και χαπιών.
Hypericum perforatum (St John' wort) Βαλσαμόχορτο ή Υπέρικο
Οικογένεια: Hypericaceae-Είδος: Hypericum perforatum
Είναι φυτό φαρμακευτικό, ποώδες, πολυετές (6-7 έτη), ύψους 20-80 cm. Έχει όρθιο βλαστό κυλινδρικό με μικρά λογχοειδή φύλλα, άμισχα που φέρουν πολλά διαφανή στίγματα (ελαιοφόρους αδένες) και άνθη κιτρινόχρυσα έως πορτοκαλόχροα με μαύρα στίγματα.
Κλίμα – έδαφος:
Αναπτύσσεται σε ηλιόλουστες περιοχές. Μπορεί να αναπτυχθεί σε υψόμετρο από το επίπεδο της θάλασσας έως 2.500 m. Αναπτύσσεται σε εδάφη ξηρικά, πτωχά-μέτριας γονιμότητας με καλή αποστράγγιση και από άποψη pH από ελαφρά όξινα έως και αλκαλικά.
Πολλαπλασιασμός βαλσαμόχορτου
Σπόρος: Ο σπόρος σπέρνεται σε θερμοκήπιο από 15 Ιανουαρίου – αρχές Φεβρουαρίου. 8γρ σπόρου /στρ. Ο σπόρος ακάλυπτος στο σπορείο. Μεταφύτευση μετά από 10-12 βδομάδες.
Μοσχεύματα: Ο ιδανικότερος τρόπος πολλαπλασιασμού.
Ο χρόνος λήψης των μοσχευμάτων είναι είτε Οκτώβριο είτε Μάρτιο.
Ριζώματα: Η ρίζα τεμαχίζεται σε μήκη, που ποικίλλουν μεταξύ 5-15 cm και διαμέτρου 0,6-1,2 cm. Τοποθετούνται σε αβαθή αυλάκια, στο έδαφος και καλύπτονται με 5-7,5 cm χώματος. Δημιουργεί περιορισμένο αριθμό φυτών και δεν ενδείκνυται για εκτατική καλλιέργεια.
Μεταφύτευση γίνεται στην ύπαιθρο στις αρχές με μέσα Μαρτίου σε αποστάσεις 20-30 cm μεταξύ των φυτών και 60-80 cm μεταξύ των γραμμών.
Καλλιεργητικές φροντίδες
Άρδευση: Το υπέρικο είναι ξηρική καλλιέργεια. Σε περιόδους παρατεταμένης ξηρασίας χρειάζεται 2-3 ποτίσματα.
Καταπολέμηση ζιζανίων: Γίνεται είτε με σκαλισματα ή με εδαφοκάλυψη.
Δευτερογενείς μεταβολίτες στη δρόγη
Περιέχει αιθέριο έλαιο και διάφορα πολυφαινολικά παράγωγα.
1. Η απόδοση σε αιθέριο έλαιο κυμαίνεται από 0,1-0,25% ξ.β. με κυριότερα συστατικά το 2-methyloctane και το α-pinene.
2. Από τα πολυφαινολικά παράγωγα αναφέρονται:
- Παράγωγα φλωρογλουσινόλης: 0,2-4% κυρίως υπερφορίνη.
- Φλαβονοειδή: 2-4%, κυρίως γλυκοσίδια της quercetin με κυριότερο την ρουτίνη και την υπεροσίδη.
- Άλλες ομάδες ουσιών είναι: οι προκυανιδίνες, τανίνες, ξανθόνες, το καφεϊκό και το χλωρογενικό οξύ, δεψικές ουσίες της ομάδας της κατεχίνης και αμινοξέα.
Ιδιότητες-Χρήσεις
Είναι φυτό φαρμακευτικό. Η δρόγη έχει την ιδιότητα να προκαλεί νεκρώσεις όταν χρησιμοποιείται εξωτερικά, χρησιμοποιείται στη θεραπεία των όγκων και των θηλωμάτων.
Επιπλέον η δρόγη λόγω του αιθερίου ελαίου και των δεψικών ουσιών που περιέχει χρησιμοποιείται σαν αντισηπτικό, στυπτικό και επουλωτικό φάρμακο για εξωτερική χρήση.
Στην παραδοσιακή ιατρική χρησιμοποιείται ως αντιφλεγμονώδες, ηρεμιστικό, παυσίπονο, διουρητικό και για την ελονοσία.
Το εκχύλισμα του H. perforatum χαρακτηρίζεται από αντικαταθλιπτικές, αντιμικροβιακές και αντιβακτηριδιακές ιδιότητες. Επίσης, χρησιμοποιείται για τηθεραπεία εγκαυμάτων, τραυματισμών δέρματος και νευραλγικές παθήσεις.
Πλήρη παραγωγή το 2ο έτος. Το υπέρικο δίνει κατά μέσο όρο 120 κιλά/στρέμμα ξηρό και συλλέγεται με χορτοκοπτικό όταν το φυτό βρίσκεται σε πλήρη άνθηση πριν τον σχηματισμό των καρπών.
Οι αποδόσεις του βάλσαμου ποικίλλουν ανάλογα με τη γονιμότητα του εδάφους, τις καλλιεργητικές πρακτικές, τη μέθοδο συγκομιδής και τις συνθήκες αποξήρανσης
Σε νωπή κατάσταση χρησιμοποιείται στη σύνθεση πολλών προϊόντων, όπως είναι: ξίδι, αλκοολούχα ποτά, έλαια, γλυκερίνη κλπ. Επίσης χρησιμοποιείται σε αλοιφές, λοσιόν για μασάζ, σαπούνια, σαμπουάν κλπ.
Με ιδιότητες που το κατατάσσουν σε ένα από τα πολύ σημαντικά για τον άνθρωπο θεραπευτικά βότανα, το βαλσαμόχορτο από την αρχαιότητα είναι γνωστό για την αποτελεσματική αντιμετώπιση δερματολογικών προβλημάτων, την επούλωση πληγών και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Στις μέρες μας, όμως, είναι ένα από τα βότανα που έχουν ερευνηθεί περισσότερο και με ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της ήπιας και μέτριας κατάθλιψης και άλλων ψυχικών και νευρολογικών διαταραχών.
Μεγάλη απόδοση
Οι τεχνικές για μια αποδοτική φυτεία
Ακαθάριστο εισόδημα της τάξης των 2.500 ευρώ ανά στρέμμα μπορεί να δώσει η ανάπτυξη της πολλά υποσχόμενης καλλιέργειας βάλσαμου στην Ελλάδα, αφήνοντας σημαντικό κέρδος στους καλλιεργητές, δεδομένου ότι το ετήσιο στρεμματικό κόστος παραγωγής υπολογίζεται μεταξύ 250 και 350 ευρώ.
Το βάλσαμο είναι πολυετής πόα και ευδοκιμεί σε πεδινές και ημιορεινές περιοχές και σε χωράφια φτωχά ή μέτριας γονιμότητας και ξηρικά
Βέβαια, το κόστος είναι δύσκολο να εκτιμηθεί με ακρίβεια, επειδή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες που είναι διαφορετικοί σε κάθε γεωργική εκμετάλλευση.
Οι αποδόσεις επίσης του βάλσαμου ποικίλλουν πολύ, ανάλογα με τη γονιμότητα του εδάφους, τις καλλιεργητικές πρακτικές, τις μετεωρολογικές συνθήκες, τη μέθοδο συγκομιδής, τις συνθήκες αποξήρανσης κλπ. Πιο συγκεκριμένα, κυμαίνονται μεταξύ 100- 500 κιλών ανά στρέμμα σε ξηρά φυτά κατά το δεύτερο έτος.
Στον Καναδά το αποξηραμένο βάλσαμο πωλείται 10-12 ευρώ το κιλό.
Στην Ελλάδα μπορεί να αναπτυχθεί η καλλιέργειά του και να δώσει ένα ακαθάριστο εισόδημα 2.000-2.500 ευρώ το στρέμμα.
Το καλό έδαφος για την καλλιέργεια του βάλσαμου εξαρτάται από την περιεκτικότητά του σε ανόργανα στοιχεία, την οργανική ουσία, την περιεκτικότητα σε ασβέστιο, τη χλωρή λίπανση και την καλή στράγγιση.
Το βάλσαμο δεν είναι απαιτητικό φυτό και γι’ αυτό γενικά τοποθετείται στο τέλος της αμειψισποράς. Οι ανάγκες του βάλσαμου σε θρεπτικά στοιχεία εκτιμώνται σε:
6-8 kg άζωτο ανά στρέμμα σε ετήσια βάση.
4-6 kg φωσφόρο ανά στρέμμα σε ετήσια βάση.
8-10 kg κάλιο ανά στρέμμα σε ετήσια βάση.
Κατά την πρώτη εγκατάσταση του βάλσαμου γίνεται σπορά των σπόρων απευθείας στο έδαφος ή με φύτευση των φυταρίων που έχουν παραχθεί στο φυτώριο. Το ποσοστό του φυτρώματος των σπόρων του βάλσαμου είναι χαμηλό (15-56% στους 20-25ο C), ενώ οι σπόροι πριν από τη σπορά απαιτούν προκαταρκτικούς χειρισμούς.
Η καλύτερη θερμοκρασία για το φύτρωμα των σπόρων είναι 16-23ο βαθμοί Κελσίου.
Μετά τη σπορά μέχρι τη μεταφύτευση των φυταρίων απαιτούνται 2-3 μήνες.
Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του βάλσαμου είναι ότι για να φυτρώσουν οι σπόροι του έχει ανάγκη από φως. Η μέθοδος αυτή πολλαπλασιασμού του βάλσαμου είναι εύκολη, αλλά η περίοδος του φυτρώματος διαρκεί πολύ χρόνο και είναι ακανόνιστη.
Για να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της μεθόδου συστήνεται η σπορά ενός μεγαλύτερου αριθμού σπόρων από τον κανονικό.
Η σπορά πρέπει να γίνεται επιφανειακά σε γραμμές πατώντας ελαφρά τους σπόρους ώστε να έρθουν σε καλή επαφή με το χώμα. Οι σπόροι απαιτούν 4 εβδομάδες για να φυτρώσουν.
Τα φυτά του βάλσαμου είναι έτοιμα να μεταφυτευτούν στον αγρό όταν έχουν μέγεθος 10 cm τουλάχιστον.
Η μεταφύτευση γίνεται τους μήνες Απρίλιο-Μάιο. Απαιτείται οι αποστάσεις μεταξύ των φυτών επάνω στις γραμμές φυτεύσεως να είναι 30-45 cm και 70-75 cm μεταξύ των γραμμών.
Με τον τρόπο αυτόν υπάρχουν περίπου 5.000 φυτά ανά στρέμμα. Τα φυτά ωριμάζουν και ανθίζουν στο δεύτερο έτος. Πρέπει να αρδεύεται το βάλσαμο πριν και μετά τη φύτευση των φυταρίων. Το βάλσαμο ανέχεται την ξηρασία από τη στιγμή που έχει εγκατασταθεί.
Αντίθετα, κατά τη σπορά αλλά και στο πρώτο έτος της ανάπτυξής του το φυτό έχει ανάγκη από άρδευση σε κανονικές χρονικές περιόδους.
Κατά τα δύο πρώτα έτη της αναπτύξεώς του το βάλσαμο αναπτύσσεται βραδέως και μπορεί εύκολα να κατακλυστεί από ζιζάνια.
Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να καταπολεμούμε τα ζιζάνια πριν, αλλά και κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας.
Η χρησιμοποίηση των φυτών της χλωρής λίπανσης μειώνει τον αριθμό των ζιζανίων.
Στη συνέχεια χρησιμοποιούνται οι μέθοδοι της μηχανικής καταστροφής των ζιζανίων (σκάλισμα, βοτάνισμα, φρεζάρισμα). Κατά τη διάρκεια του τρίτου και του τέταρτου έτους της αναπτύξεως συνιστάται το βοτάνισμα και το σκάλισμα για την αντιμετώπιση των ζιζανίων.
Αν και η ζιζανιοκτονία είναι μία εργασία που απαιτεί πολλά ημερομίσθια, εντούτοις ευνοεί τη συγκομιδή ώστε να επιτυγχάνεται καθαρό προϊόν υψηλής ποιότητας.
Η συγκομιδή πρέπει να γίνεται στην αρχή της άνθησης, όταν το 20-25% των φυτών έχουν ανθήσει και η περιεκτικότητά τους σε υπερικίνη είναι στον μέγιστο βαθμό, δηλαδή μεταξύ του τέλους Μαΐου και τέλους Ιουλίου.
Συγκομίζονται οι ανθοφόρες κορυφές και τα φύλλα.
Το βάλσαμο μπορεί να συγκομισθεί με μηχανικά μέσα με μια θεριστική μηχανή.
Μπορούμε να έχουμε από το πρώτο έτος της εγκατάστασης μία πρώτη συγκομιδή και ίσως και μία δεύτερη εάν τα φυτά έχουν μία δεύτερη όψιμη άνθηση. Από το δεύτερο έτος έχουμε δύο συγκομιδές, η πρώτη τον Ιούλιο και η άλλη τον Αύγουστο.
Η αποξήρανση, «κλειδί» για την ποιότητα του προϊόντος
Η αποξήρανση είναι το σημαντικότερο στάδιο που καθορίζει κατά πολύ μεγάλο βαθμό την ποιότητα του προϊόντος και επομένως τις δυνατότητες εμπορίας.
Οι ανθοφόρες κορυφές και τα φύλλα του βάλσαμου κόβονται σε μικρότερα τεμάχια και στη συνέχεια αποξηραίνονται σε σκοτεινό μέρος και σε μια θερμοκρασία 30-45ο C για 3-7 ημέρες. Στο τέλος της αποξήρανσης η υγρασία του προϊόντος ευρίσκεται στους 5-8ο C. Εάν το ποσοστό υγρασίας είναι πιο υψηλό, τότε υπάρχει κίνδυνος μουχλιάσματος, με αποτέλεσμα την ακαταλληλότητα του προϊόντος για κατανάλωση.
Στη συνέχεια συσκευάζονται σε σάκους πολυαιθυλενίου κατάλληλους για συσκευασία τροφίμων που διατηρούνται σε χώρους που προστατεύονται από το φως.
Η αποθήκη όπου αποθηκεύεται το προϊόν πρέπει να είναι καθαρή, χωρίς οσμές, σκοτεινή, ξηρή, με μία σταθερή και χαμηλή θερμοκρασία.
Εάν οι συνθήκες αποθήκευσης είναι καλές, τα άνθη και οι οφθαλμοί διατηρούν τις φυτοενεργές τους ουσίες για μία διάρκεια 6-9 μηνών.
Ο έλεγχος της ποιότητας στην ουσία πρέπει να είναι οργανοληπτικός. Η γενική εικόνα του προϊόντος, το χρώμα, η οσμή, η αφή με το προϊόν και ανάλογα με την περίπτωση η γεύση είναι οι παράμετροι που μας επιτρέπουν να ελέγξουμε το καλό ή το κακό προϊόν. Για το βάλσαμο, εκείνο που επιζητούμε είναι να έχει το προϊόν το μέγιστο ποσοστό σε οφθαλμούς, άνθη και φύλλα.
Αρθρογράφος : Περάκη Ελένη Για αναδημοσίευση Απαραίτητος όρος είναι η αναφορά της πηγής με ενεργό Link
Σχετικά άρθρα
Δ13
Πηγή:
Το βάλσαμο είναι πολυετής πόα και ευδοκιμεί σε πεδινές και ημιορεινές περιοχές και σε χωράφια φτωχά ή μέτριας γονιμότητας και ξηρικά
Βέβαια, το κόστος είναι δύσκολο να εκτιμηθεί με ακρίβεια, επειδή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες που είναι διαφορετικοί σε κάθε γεωργική εκμετάλλευση.
Οι αποδόσεις επίσης του βάλσαμου ποικίλλουν πολύ, ανάλογα με τη γονιμότητα του εδάφους, τις καλλιεργητικές πρακτικές, τις μετεωρολογικές συνθήκες, τη μέθοδο συγκομιδής, τις συνθήκες αποξήρανσης κλπ. Πιο συγκεκριμένα, κυμαίνονται μεταξύ 100- 500 κιλών ανά στρέμμα σε ξηρά φυτά κατά το δεύτερο έτος.
Στον Καναδά το αποξηραμένο βάλσαμο πωλείται 10-12 ευρώ το κιλό.
Στην Ελλάδα μπορεί να αναπτυχθεί η καλλιέργειά του και να δώσει ένα ακαθάριστο εισόδημα 2.000-2.500 ευρώ το στρέμμα.
Το καλό έδαφος για την καλλιέργεια του βάλσαμου εξαρτάται από την περιεκτικότητά του σε ανόργανα στοιχεία, την οργανική ουσία, την περιεκτικότητα σε ασβέστιο, τη χλωρή λίπανση και την καλή στράγγιση.
Το βάλσαμο δεν είναι απαιτητικό φυτό και γι’ αυτό γενικά τοποθετείται στο τέλος της αμειψισποράς. Οι ανάγκες του βάλσαμου σε θρεπτικά στοιχεία εκτιμώνται σε:
6-8 kg άζωτο ανά στρέμμα σε ετήσια βάση.
4-6 kg φωσφόρο ανά στρέμμα σε ετήσια βάση.
8-10 kg κάλιο ανά στρέμμα σε ετήσια βάση.
Κατά την πρώτη εγκατάσταση του βάλσαμου γίνεται σπορά των σπόρων απευθείας στο έδαφος ή με φύτευση των φυταρίων που έχουν παραχθεί στο φυτώριο. Το ποσοστό του φυτρώματος των σπόρων του βάλσαμου είναι χαμηλό (15-56% στους 20-25ο C), ενώ οι σπόροι πριν από τη σπορά απαιτούν προκαταρκτικούς χειρισμούς.
Η καλύτερη θερμοκρασία για το φύτρωμα των σπόρων είναι 16-23ο βαθμοί Κελσίου.
Μετά τη σπορά μέχρι τη μεταφύτευση των φυταρίων απαιτούνται 2-3 μήνες.
Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του βάλσαμου είναι ότι για να φυτρώσουν οι σπόροι του έχει ανάγκη από φως. Η μέθοδος αυτή πολλαπλασιασμού του βάλσαμου είναι εύκολη, αλλά η περίοδος του φυτρώματος διαρκεί πολύ χρόνο και είναι ακανόνιστη.
Για να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της μεθόδου συστήνεται η σπορά ενός μεγαλύτερου αριθμού σπόρων από τον κανονικό.
Η σπορά πρέπει να γίνεται επιφανειακά σε γραμμές πατώντας ελαφρά τους σπόρους ώστε να έρθουν σε καλή επαφή με το χώμα. Οι σπόροι απαιτούν 4 εβδομάδες για να φυτρώσουν.
Τα φυτά του βάλσαμου είναι έτοιμα να μεταφυτευτούν στον αγρό όταν έχουν μέγεθος 10 cm τουλάχιστον.
Η μεταφύτευση γίνεται τους μήνες Απρίλιο-Μάιο. Απαιτείται οι αποστάσεις μεταξύ των φυτών επάνω στις γραμμές φυτεύσεως να είναι 30-45 cm και 70-75 cm μεταξύ των γραμμών.
Με τον τρόπο αυτόν υπάρχουν περίπου 5.000 φυτά ανά στρέμμα. Τα φυτά ωριμάζουν και ανθίζουν στο δεύτερο έτος. Πρέπει να αρδεύεται το βάλσαμο πριν και μετά τη φύτευση των φυταρίων. Το βάλσαμο ανέχεται την ξηρασία από τη στιγμή που έχει εγκατασταθεί.
Αντίθετα, κατά τη σπορά αλλά και στο πρώτο έτος της ανάπτυξής του το φυτό έχει ανάγκη από άρδευση σε κανονικές χρονικές περιόδους.
Κατά τα δύο πρώτα έτη της αναπτύξεώς του το βάλσαμο αναπτύσσεται βραδέως και μπορεί εύκολα να κατακλυστεί από ζιζάνια.
Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να καταπολεμούμε τα ζιζάνια πριν, αλλά και κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας.
Η χρησιμοποίηση των φυτών της χλωρής λίπανσης μειώνει τον αριθμό των ζιζανίων.
Στη συνέχεια χρησιμοποιούνται οι μέθοδοι της μηχανικής καταστροφής των ζιζανίων (σκάλισμα, βοτάνισμα, φρεζάρισμα). Κατά τη διάρκεια του τρίτου και του τέταρτου έτους της αναπτύξεως συνιστάται το βοτάνισμα και το σκάλισμα για την αντιμετώπιση των ζιζανίων.
Αν και η ζιζανιοκτονία είναι μία εργασία που απαιτεί πολλά ημερομίσθια, εντούτοις ευνοεί τη συγκομιδή ώστε να επιτυγχάνεται καθαρό προϊόν υψηλής ποιότητας.
Η συγκομιδή πρέπει να γίνεται στην αρχή της άνθησης, όταν το 20-25% των φυτών έχουν ανθήσει και η περιεκτικότητά τους σε υπερικίνη είναι στον μέγιστο βαθμό, δηλαδή μεταξύ του τέλους Μαΐου και τέλους Ιουλίου.
Συγκομίζονται οι ανθοφόρες κορυφές και τα φύλλα.
Το βάλσαμο μπορεί να συγκομισθεί με μηχανικά μέσα με μια θεριστική μηχανή.
Μπορούμε να έχουμε από το πρώτο έτος της εγκατάστασης μία πρώτη συγκομιδή και ίσως και μία δεύτερη εάν τα φυτά έχουν μία δεύτερη όψιμη άνθηση. Από το δεύτερο έτος έχουμε δύο συγκομιδές, η πρώτη τον Ιούλιο και η άλλη τον Αύγουστο.
Η αποξήρανση, «κλειδί» για την ποιότητα του προϊόντος
Η αποξήρανση είναι το σημαντικότερο στάδιο που καθορίζει κατά πολύ μεγάλο βαθμό την ποιότητα του προϊόντος και επομένως τις δυνατότητες εμπορίας.
Οι ανθοφόρες κορυφές και τα φύλλα του βάλσαμου κόβονται σε μικρότερα τεμάχια και στη συνέχεια αποξηραίνονται σε σκοτεινό μέρος και σε μια θερμοκρασία 30-45ο C για 3-7 ημέρες. Στο τέλος της αποξήρανσης η υγρασία του προϊόντος ευρίσκεται στους 5-8ο C. Εάν το ποσοστό υγρασίας είναι πιο υψηλό, τότε υπάρχει κίνδυνος μουχλιάσματος, με αποτέλεσμα την ακαταλληλότητα του προϊόντος για κατανάλωση.
Στη συνέχεια συσκευάζονται σε σάκους πολυαιθυλενίου κατάλληλους για συσκευασία τροφίμων που διατηρούνται σε χώρους που προστατεύονται από το φως.
Η αποθήκη όπου αποθηκεύεται το προϊόν πρέπει να είναι καθαρή, χωρίς οσμές, σκοτεινή, ξηρή, με μία σταθερή και χαμηλή θερμοκρασία.
Εάν οι συνθήκες αποθήκευσης είναι καλές, τα άνθη και οι οφθαλμοί διατηρούν τις φυτοενεργές τους ουσίες για μία διάρκεια 6-9 μηνών.
Ο έλεγχος της ποιότητας στην ουσία πρέπει να είναι οργανοληπτικός. Η γενική εικόνα του προϊόντος, το χρώμα, η οσμή, η αφή με το προϊόν και ανάλογα με την περίπτωση η γεύση είναι οι παράμετροι που μας επιτρέπουν να ελέγξουμε το καλό ή το κακό προϊόν. Για το βάλσαμο, εκείνο που επιζητούμε είναι να έχει το προϊόν το μέγιστο ποσοστό σε οφθαλμούς, άνθη και φύλλα.
Αρθρογράφος : Περάκη Ελένη Για αναδημοσίευση Απαραίτητος όρος είναι η αναφορά της πηγής με ενεργό Link
Σχετικά άρθρα
Δ13
|
|
182 ΒΟΤΑΝΑ
 |
165 ΒΟΤΑΝΑ
|
Πηγή:
https://medlabgr.blogspot.com
https://www.iama.gr/ethno/Hypericum_files/5Hypericum_Siaveli%20Stamatina.pdf
https://www.youtube.com/watch?v=CUB4Py3Mkfo
https://nemertes.lis.upatras.gr/jspui/bitstream/10889/8365/3/Nimertis_Vogiatzoglou(phar).pdf
Μυρωνίδου Ελένη Γεωπόνος M.Sc.
https://www.ftiaxno.gr/2014/09/valsamoxorto-kalliergeia.html
https://www.ethnos.gr/epaggelmatikes_eukairies/arthro/balsamo_me_esoda_2_500_euro_ana_stremma-63359134/
https://www.phyto.gr
https://www.gewponoi.com
https://www.votana.eu
https://www.symagro.com/valsamo-kalliergia/
https://pegasus-bio.gr/el/kaliergies-pegasusbio-superfoods-herbs/votana-herbs-bio-pegasus-kaliergia/stjohnswort-organicherbs-pegasusbio-votana-valsamo
https://www.alekati.gr/%CE%B2%CE%AC%CE%BB%CF%83%CE%B1%CE%BC%CE%BF
https://www.youtube.com/watch?v=t5O7_IyRtP0
https://www.sheblogs.eu/spathoxorto/
https://kosmaser.wordpress.com/
https://www.iama.gr/ethno/Hypericum_files/5Hypericum_Siaveli%20Stamatina.pdf
https://www.youtube.com/watch?v=CUB4Py3Mkfo
https://nemertes.lis.upatras.gr/jspui/bitstream/10889/8365/3/Nimertis_Vogiatzoglou(phar).pdf
Μυρωνίδου Ελένη Γεωπόνος M.Sc.
https://www.ftiaxno.gr/2014/09/valsamoxorto-kalliergeia.html
https://www.ethnos.gr/epaggelmatikes_eukairies/arthro/balsamo_me_esoda_2_500_euro_ana_stremma-63359134/
https://www.phyto.gr
https://www.gewponoi.com
https://www.votana.eu
https://www.symagro.com/valsamo-kalliergia/
https://pegasus-bio.gr/el/kaliergies-pegasusbio-superfoods-herbs/votana-herbs-bio-pegasus-kaliergia/stjohnswort-organicherbs-pegasusbio-votana-valsamo
https://www.alekati.gr/%CE%B2%CE%AC%CE%BB%CF%83%CE%B1%CE%BC%CE%BF
https://www.youtube.com/watch?v=t5O7_IyRtP0
https://www.sheblogs.eu/spathoxorto/
https://kosmaser.wordpress.com/
