Το Xylella fastidiosa είναι ένα αερόβιο, Gram-αρνητικό βακτήριο του μονοφυλακτικού γένους Xylella . Πρόκειται για φυτικό παθογόνο και μεταδίδεται αποκλειστικά με έντομα που τροφοδοτούν υγρό με ξυλόγαλα.
Πολλές ασθένειες των φυτών οφείλονται σε συμπτωματικές λοιμώξεις του X. fastidiosa , συμπεριλαμβανομένης της κακοσμίας των βακτηριακών φύλλων , της κακοσμίας των φύλλων των ελαιοδέντρων , της καβουρδίσματος των φύλλων καφέ (CLS) , του νάνος μηδικής , της ψευδούς νόσου των ροδάκινων και της οικονομικά σημαντικής ασθένειας των σταφυλιών (PD) και η χλωρίωση ποικιλίας εσπεριδοειδών (CVC). Στην Ευρώπη έχει επιτεθεί σε ελαιόδεντρα στην περιοχή Salento της Νότιας Ιταλίας προκαλώντας σύνδρομο ταχείας πτώσης της ελιάς. Ενώ οι κατανομές των ασθενειών που σχετίζονται με το X. fastidiosa περιορίζονται κατά κύριο λόγο στην Αμερική, έχουν εκδηλωθεί εστίες στην Ταϊβάν , τη Σλοβακία και άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο.
Πολλά φυτά είναι ασυμπτωματικοί φορείς των βακτηριδίων, που μπορούν να συμβάλουν στην εξάπλωσή του. Η παθογένεια του βακτηριδίου εμφανίζεται μόνο όταν αποικίζεται ένα μεγάλο μέρος από δοχεία xylem σε ένα φυτό.
Συχνά, οι αποικίες των ίδιων των βακτηριδίων δεν είναι αρκετά μεγάλες ώστε να μπλοκάρουν πλήρως τα αγγεία και ο μηχανισμός της παθογένειας είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστος.
Ένα υποείδος του X. fastidiosa υπεύθυνου για την ποικιλία της χλωρόσης των εσπεριδοειδών ήταν το πρώτο μη ιικό φυτικό παθογόνο για να προσδιοριστεί η αλληλουχία του γονιδιώματός του, εν μέρει λόγω της δυνατότητάς του να καταστρέψει τις πληγείσες καλλιέργειες.
Στα μολυσμένα δένδρα ελιάς, το βακτήριο φράσσει το αγγείο του ξύλου, εμποδίζοντας τη μεταφορά του νερού και των θρεπτικών στοιχείων, με αποτέλεσμα την καχεκτική του ανάπτυξη και τελικά την ξήρανσή του.
Τα αρχικά συμπτώματα είναι ξηράνσεις σε μεμονωμένα φύλλα, που μοιάζουν με «κάψιμο», έπειτα ξηραίνονται οι βραχίονες και ακολουθεί ταχύτατη αποπληξία των δένδρων.
Επίσης, αναφέρεται μαρασμός του φυλλώματος και των βλαστών, νανισμός και νέκρωση των δένδρων.
Πολλά από τα μολυσμένα ελαιόδεντρα στην Ιταλία ήταν μεγάλης ηλικίας, δηλαδή 100 ετών, και εκτός των παραπάνω συμπτωμάτων παρουσίασαν και εκτεταμένο καστανό μεταχρωματισμό των αγγείων του ξύλου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την Εκτελεστική της Απόφαση 2014/87, αναφορικά «με το μέτρο για την πρόληψη της εξάπλωσης στην Ένωση του οργανισμού Xylella fastidiosa (Wells kai Raju)», απαγόρευσε την κυκλοφορία φυτών ελιάς προς φύτευση από την επαρχία Λέτσε της Περιφέρειας Απουλία της Ιταλίας.
Επίσης, για ορισμένα καλλωπιστικά και δασικά φυτά από την παραπάνω επαρχία, απαγορεύεται η διακίνησή τους εάν δεν έχουν υποβληθεί σε δειγματοληψίες και επίσημες δοκιμές, προκειμένου να διαπιστωθεί ότι είναι απαλλαγμένα από τον συγκεκριμένο οργανισμό.
Επισημαίνεται οτι, επειδή ο δραστικότερος τρόπος εξάπλωσης του βακτηρίου από χώρο σε χώρο και από περιοχή σε περιοχή είναι με τη μεταφορά μολυσμένου πολλαπλασιαστικού υλικού, δηλαδή δενδρυλλίων και φυτών ευαίσθητων φυτικών ειδών, θα πρέπει οι εισαγωγείς, οι διακινητές φυτωριακού υλικού, τα Κέντρα Κήπων, οι πολίτες και οι παραγωγοί να είναι πολύ προσεκτικοί, ιδιαίτερα αν αυτά προέρχονται από την Ιταλία.
Αξίζει να επισημανθεί ότι τα συμπτώματα των προσβεβλημένων ελαιοδένδρων από το βακτήριο Xylella fastidiosa μοιάζουν με αυτό της αδρομύκωσης (βερτισιλλίωση) της ελιάς που οφείλεται στο μύκητα Verticillium dahliae.
1. Να ειδοποιούμε άμεσα την κατά τόπο Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης
2. Να πραγματοποιείται επίσκεψη στο σημείο αναφοράς και να λαμβάνεται δείγμα για επαλήθευση.
3. Δεν αγοράζουμε δενδρύλλια ή άλλα φυτά, εάν δεν έχουμε εγγύηση ότι αυτά δεν συνοδεύονται από αντίστοιχα πιστοποιητικά.
4. Προχωράμε με τις οδηγίες Γεωπόνου στο κλάδεμα των μολυσμένων κλαδιών.
5. Σε περίπτωση που το δένδρο έχει ξεραθεί μετά από την επαλήθευση του φυτοπαθολόγου, προχωράμε σε άμεσο ξερίζωμα και καύση.
6. Αναγκαστικό καθάρισμα από βάτα όλου του ελαιώνα.
Πολλές ασθένειες των φυτών οφείλονται σε συμπτωματικές λοιμώξεις του X. fastidiosa , συμπεριλαμβανομένης της κακοσμίας των βακτηριακών φύλλων , της κακοσμίας των φύλλων των ελαιοδέντρων , της καβουρδίσματος των φύλλων καφέ (CLS) , του νάνος μηδικής , της ψευδούς νόσου των ροδάκινων και της οικονομικά σημαντικής ασθένειας των σταφυλιών (PD) και η χλωρίωση ποικιλίας εσπεριδοειδών (CVC). Στην Ευρώπη έχει επιτεθεί σε ελαιόδεντρα στην περιοχή Salento της Νότιας Ιταλίας προκαλώντας σύνδρομο ταχείας πτώσης της ελιάς. Ενώ οι κατανομές των ασθενειών που σχετίζονται με το X. fastidiosa περιορίζονται κατά κύριο λόγο στην Αμερική, έχουν εκδηλωθεί εστίες στην Ταϊβάν , τη Σλοβακία και άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο.
Πολλά φυτά είναι ασυμπτωματικοί φορείς των βακτηριδίων, που μπορούν να συμβάλουν στην εξάπλωσή του. Η παθογένεια του βακτηριδίου εμφανίζεται μόνο όταν αποικίζεται ένα μεγάλο μέρος από δοχεία xylem σε ένα φυτό.
Συχνά, οι αποικίες των ίδιων των βακτηριδίων δεν είναι αρκετά μεγάλες ώστε να μπλοκάρουν πλήρως τα αγγεία και ο μηχανισμός της παθογένειας είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστος.
Ένα υποείδος του X. fastidiosa υπεύθυνου για την ποικιλία της χλωρόσης των εσπεριδοειδών ήταν το πρώτο μη ιικό φυτικό παθογόνο για να προσδιοριστεί η αλληλουχία του γονιδιώματός του, εν μέρει λόγω της δυνατότητάς του να καταστρέψει τις πληγείσες καλλιέργειες.
Μετάδοση και Συμπτώματα της xylella fastidiosa
Στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα, δεν έχει εντοπιστεί το παθογόνο αυτό. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο αποτελεσματικότερος τρόπος διασποράς του συγκεκριμένου οργανισμού σε μακρινές αποστάσεις είναι η μετακίνηση από μολυσμένες περιοχές προσβεβλημένων φυτών, προκειμένου να φυτευτούν σε άλλες. Επιπλέον, το βακτήριο μεταδίδεται από το μολυσμένο φυτό στο υγιή με έντομα – φορείς, όπως είναι διάφορα τζιτζίκια και άλλα μυζητικά ημίπτερα.Στα μολυσμένα δένδρα ελιάς, το βακτήριο φράσσει το αγγείο του ξύλου, εμποδίζοντας τη μεταφορά του νερού και των θρεπτικών στοιχείων, με αποτέλεσμα την καχεκτική του ανάπτυξη και τελικά την ξήρανσή του.
Τα αρχικά συμπτώματα είναι ξηράνσεις σε μεμονωμένα φύλλα, που μοιάζουν με «κάψιμο», έπειτα ξηραίνονται οι βραχίονες και ακολουθεί ταχύτατη αποπληξία των δένδρων.
Επίσης, αναφέρεται μαρασμός του φυλλώματος και των βλαστών, νανισμός και νέκρωση των δένδρων.
Πολλά από τα μολυσμένα ελαιόδεντρα στην Ιταλία ήταν μεγάλης ηλικίας, δηλαδή 100 ετών, και εκτός των παραπάνω συμπτωμάτων παρουσίασαν και εκτεταμένο καστανό μεταχρωματισμό των αγγείων του ξύλου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την Εκτελεστική της Απόφαση 2014/87, αναφορικά «με το μέτρο για την πρόληψη της εξάπλωσης στην Ένωση του οργανισμού Xylella fastidiosa (Wells kai Raju)», απαγόρευσε την κυκλοφορία φυτών ελιάς προς φύτευση από την επαρχία Λέτσε της Περιφέρειας Απουλία της Ιταλίας.
Επίσης, για ορισμένα καλλωπιστικά και δασικά φυτά από την παραπάνω επαρχία, απαγορεύεται η διακίνησή τους εάν δεν έχουν υποβληθεί σε δειγματοληψίες και επίσημες δοκιμές, προκειμένου να διαπιστωθεί ότι είναι απαλλαγμένα από τον συγκεκριμένο οργανισμό.
Επισημαίνεται οτι, επειδή ο δραστικότερος τρόπος εξάπλωσης του βακτηρίου από χώρο σε χώρο και από περιοχή σε περιοχή είναι με τη μεταφορά μολυσμένου πολλαπλασιαστικού υλικού, δηλαδή δενδρυλλίων και φυτών ευαίσθητων φυτικών ειδών, θα πρέπει οι εισαγωγείς, οι διακινητές φυτωριακού υλικού, τα Κέντρα Κήπων, οι πολίτες και οι παραγωγοί να είναι πολύ προσεκτικοί, ιδιαίτερα αν αυτά προέρχονται από την Ιταλία.
Αξίζει να επισημανθεί ότι τα συμπτώματα των προσβεβλημένων ελαιοδένδρων από το βακτήριο Xylella fastidiosa μοιάζουν με αυτό της αδρομύκωσης (βερτισιλλίωση) της ελιάς που οφείλεται στο μύκητα Verticillium dahliae.
Τρόποι αντιμετώπισης. (Προς το παρόν)
Σε περίπτωση διαπίστωσης ύποπτων συμπτωμάτων όπως αυτών του «καψίματος» των φύλλων και της ταχύτατης ξήρανσης δένδρων ελιάς, αμυγδαλιάς, βελανιδιάς, και θάμνων πικροδάφνης, θα πρέπει:1. Να ειδοποιούμε άμεσα την κατά τόπο Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης
2. Να πραγματοποιείται επίσκεψη στο σημείο αναφοράς και να λαμβάνεται δείγμα για επαλήθευση.
3. Δεν αγοράζουμε δενδρύλλια ή άλλα φυτά, εάν δεν έχουμε εγγύηση ότι αυτά δεν συνοδεύονται από αντίστοιχα πιστοποιητικά.
4. Προχωράμε με τις οδηγίες Γεωπόνου στο κλάδεμα των μολυσμένων κλαδιών.
5. Σε περίπτωση που το δένδρο έχει ξεραθεί μετά από την επαλήθευση του φυτοπαθολόγου, προχωράμε σε άμεσο ξερίζωμα και καύση.
6. Αναγκαστικό καθάρισμα από βάτα όλου του ελαιώνα.
Reblog: (ypaithros)