Τι είναι η γαστρεντερίτιδα και η διατροφική αντιμετώπιση της

Εισαγωγή

Τα κρούσματα γαστρεντερίτιδας παίρνουν διαστάσεις επιδημίας. Πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι η γαστρεντερίτιδα αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή ίωση μετά το κοινό κρυολόγημα, επειδή μεταδίδεται πολύ εύκολα.
Η γαστρεντερίτιδα είναι μια πάθηση του γαστρεντερολογικού συστήματος που χαρακτηρίζεται από έντονες υδαρείς διάρροιες, εμετούς, πυρετό και κολικούς πόνους στην κοιλιά. Γαστρεντερικές διαταραχές, όπως είναι η διάρροια και ο εμετός, προκαλούνται συχνά από μολύνσεις (γαστρεντερίτιδα) ή από τροφικές δηλητηριάσεις.

Σπανιότερα η αιτιολογία είναι κάποια σοβαρή μολυσματική ασθένεια ή κάποιο χρόνιο νόσημα του πεπτικού (όπως είναι η κοιλιοκάκη ή η νόσος του Chron).

Ένα είδος ιού που ευθύνεται συχνά για τη γαστρεντερίτιδα, «κολλάει» πολύ εύκολα, ακόμα και από τα πόμολα, τα χερούλια του τραμ, και από τα πληκτρολόγια των κομπιούτερ. Η μόνη δυνατή πρόληψη είναι να πλένετε σχολαστικά τα χέρια σας, και να τα απολυμαίνετε με ένα αλκοολικό διάλυμα, ιδιαίτερα τους μήνες που υπάρχει έξαρση (Μάρτιος-Απρίλιος).

Η γαστρεντερίτιδα συχνά περνά χωρίς θεραπεία. Είναι πιο κοινή το χειμώνα και επηρεάζει άτομα κάθε ηλικίας.

Πώς θα καταλάβετε ότι υπάρχει πρόβλημα

Πρόκειται για μια ίωση που «δίνει» ξαφνικά συμπτώματα, χωρίς προειδοποίηση, και τα οποία είναι κοινά σε όλους. Αυτά είναι:

1. Επαναλαμβανόμενοι εμετοί. Συνήθως εμφανίζονται τις πρώτες 6-10 ώρες και μετά υποχωρούν σταδιακά.

2. Συνεχείς κενώσεις (διάρροια). Ενδέχεται να ξεκινήσουν παράλληλα με τους εμετούς ή αφού τελειώσουν, αλλά διαρκούν περισσότερο από αυτούς.

3. Πυρετός. Μπορεί να είναι υψηλός ή μόνο δέκατα.

4. Αδυναμία, εξάντληση, ανορεξία.

What is gastroenteritis? Gastrointestinal system diseases NCLEX-RN | Khan Academy

-

Προσοχή - Warning !!! Διαβάστε και συμφωνήστε με τους Όρους Χρήσης του Ιστοτόπου , οι πληροφορίες που δημοσιεύονται αφορούν συνδέσμους βιβλίων και Ισοτόπων για βότανα και διατροφή που υπάρχουν στο διαδίκτυο εμείς ούτε είμαστε αρμόδιοι ούτε προτείνουμε τη χρήση τους , παρακαλούμε για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στους αρμόδιους Ιατρούς, και τους συγγραφείς των βιβλίων και των άρθρων. Και ειδικά σε σοβαρά θέματα υγείας πάρτε άμεσα οδηγίες ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΜΟΔΙΟ ΙΑΤΡΟ ο οποίος είναι ο μόνος κατάλληλος να κρίνει πως θα πρέπει να συνδυαστεί η φαρμακευτική αγωγή με τη διατροφή. Σε κάθε περίπτωση προτού αποφασίσετε να δοκιμάσετε οποιαδήποτε εναλλακτική μέθοδο καταπολέμησης κάποιας ασθένειας/πάθησης, είναι σώφρον να επικοινωνήσετε πρώτα με τον *προσωπικό σας (*θεράπων) ιατρό, ο οποίος θα σας συμβουλέψει κατάλληλα. Προσοχή!!! μην χρησιμοποιήσετε κάποιο βότανο ή έλαιο στο οποίο είστε αλλεργικοί. Ενώ ποτέ δεν πρέπει να ξεπερνάτε τις -δοσολογίες ( συμβουλευτείτε μόνο Ειδικό ). Προσοχή !!! στην εγκυμοσύνη και στο θηλασμό πριν τη χρήση βοτάνων πάρτε άμεσα οδηγίες αποκλειστικά και μόνο από γυναικολόγο σας.

-

Τι είναι γαστρεντερίτιδα αναλυτικότερα

Η γαστρεντερίτιδα είναι μια κοινή λοίμωξη του εντέρου που μπορεί να προκαλέσει διάρροια (ρευστά περιττώματα ή κόπρανα), εμετό, ή και τα δύο. Η γαστρεντερίτιδα συχνά περνά χωρίς θεραπεία. Ο εμετός μπορεί να διαρκέσει μια ή δύο μέρες. Η διάρροια συνήθως διαρκεί δύο με τρεις ημέρες, αλλά μπορεί να διαρκέσει έως και δέκα ημέρες.

Η γαστρεντερίτιδα μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση (απώλεια υγρών). Τα βρέφη ηλικίας κάτω των έξι μηνών βρίσκονται στο μεγαλύτερο κίνδυνο.
Η πιο συνηθισμένη αιτία της γαστρεντερίτιδας είναι ένας ιός, ο οποίος τείνει να εξαπλώνεται πολύ εύκολα. Πιο σπάνια αιτία της γαστρεντερίτιδας είναι τα βακτήρια και η τροφική δηλητηρίαση. Τα περισσότερα αίτια της γαστρεντερίτιδας δεν βοηθούνται από τα αντιβιοτικά.

Τι προκαλεί γαστρεντερίτιδα
Οι ιογενείς γαστρεντερίτιδες αποτελούν τη δεύτερη σε συχνότητα κλινική οντότητα μετά τις ιογενείς αναπνευστικές λοιμώξεις και το συχνότερο αίτιο διάρροιας σε παιδιά και ενήλικες. Η συχνότητά τους εξαρτάται από την ηλικία, τη χώρα και τις συνθήκες διαβίωσης του ασθενούς. Στον ανεπτυγμένο κόσμο κατά μέσο όρο εμφανίζονται 1 έως 3 επεισόδια ανά άτομο κατ’ έτος, ενώ στις αναπτυσσόμενες χώρες ο αριθμός αυτός μπορεί να κυμαίνεται από 1 έως 18 επεισόδια.

Οι ιοί που προκαλούν γαστρεντερίτιδα βρίσκονται στα ανθρώπινα κόπρανα.

Βακτήρια και παράσιτα μπορεί επίσης να προκαλέσουν γαστρεντερίτιδα, και βρίσκονται συνήθως σε μολυσμένα τρόφιμα ή νερό (τροφική δηλητηρίαση). Η τροφική δηλητηρίαση εκδηλώνεται συνήθως έξι με 12 ώρες μετά την κατανάλωση χαλασμένων τροφίμων.
Γαστρεντερίτιδα από Ροταϊό

Ο ροταϊός οφείλει τον όνομά του στην εμφάνισή του που προσομοιάζει σε τροχό άμαξας (rota) και μεταδίδεται με την εντεροστοματική οδό, ενώ η μετάδοσή του είναι ανεξάρτητη των συνθηκών υγιεινής, καθώς είναι ιδιαίτερα ανθεκτικός RNA ιός και μπορεί να παραμείνει για εβδομάδες στο νερό, στα χέρια και σε άλλες επιφάνειες. Μεταφέρεται στο γαστρεντερικό σωλήνα μέσω κατανάλωσης μολυσμένων τροφίμων (συχνότερα λαχανικών), τα οποία επιμολύνονται με τη σειρά τους μετά από πλύσιμο με μολυσμένο νερό
Γαστρεντερίτιδα από Νοροϊό
Οι νοροϊοί αποτελούν την κύρια αιτία επιδημιών διάρροιας και εμετών από φαγητό ή νερό σε όλο τον κόσμο. Οι ιοί αυτοί απέκτησαν το όνομά τους από μια επιδημία σε σχολείο της πόλης Norwalk του Ohio των ΗΠΑ το 1968, κατά την οποία προσεβλήθη το 50% των παιδιών αλλά και μεγάλος αριθμός συγγενών τους. Αρχικά όλοι οι ιοί που απομονώθηκαν από τα παραπάνω περιστατικά ονομάστηκαν Norwalk ιοί, ενώ στη συνέχεια και μετά από μελέτες με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο ανακαλύφθηκαν και άλλοι Norwalk-like ιοί και η ομάδα ονομάστηκε norovirus. Η σύγχρονη ταξινόμηση τοποθετεί τους noroviruses μαζί με τους sapoviruses στην οικογένεια των calicivirus. Οι noroviruses προσβάλλουν κυρίως ενήλικες, ενώ οι sapoviruses προσβάλλουν κυρίως παιδιά.
Πώς εξαπλώνεται;
Η ιογενής γαστρεντερίτιδα εξαπλώνεται εύκολα από άτομο σε άτομο. Όταν ένα άτομο κάνει εμετό ή έχει διάρροια, μικρά σταγονίδια που περιέχουν τον ιό μπορεί να μολύνουν επιφάνειες όπως βρύσες, λαβές από τα καζανάκια τουαλέτας, παιδικά παιχνίδια και πάνες. Τα άτομα με γαστρεντερίτιδα μπορεί να μεταδώσουν τον ιό μέχρι και 48 ώρες αφού σταματήσουν τα συμπτώματά τους.

Η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα εξαπλώνεται μέσω κακής υγιεινής (ιδιαίτερα όταν δεν πλένετε τα χέρια σας αφού πάτε στην τουαλέτα ή αφού καθαρίσετε εμετό ή βρώμικες πάνες), χαλασμένων τροφίμων, μολυσμένης υδροδότησης και το άγγιγμα κατοικίδιων και άλλων ζώων.

Ποια είναι τα συμπτώματα;
Η γαστρεντερίτιδα μπορεί να προκαλέσει όλα ή μερικά από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• ναυτία και έμετο που μπορεί να διαρκέσει μια ή δύο ημέρες
• διάρροια, που συνήθως διαρκεί μία με τρεις ημέρες, αλλά μπορεί να διαρκέσει έως και 10 ημέρες
• Απώλεια της όρεξης
• Πονοκέφαλοι
• Κοιλιακό άλγος
• Κοιλιακές κράμπες
• Αιμορραγικές κενώσεις (δυσεντερία - γεγονός που υποδηλώνει λοίμωξη από αμοιβάδα,''Campylobacter'',''Salmonella'',''Shigella''ή κάποια παθογόνα στελέχη του''Escherichia coli'')
• πυρετό (θερμοκρασία πάνω από 37,5oC σε ενήλικες και πάνω από 38oC σε παιδιά)
• Λιποθυμία και αδυναμία

Στη βακτηριακή γαστρεντερίτιδα, τα συμπτώματα είναι παρόμοια, αλλά ο πυρετός είναι συχνά υψηλότερος, οι κράμπες στο στομάχι είναι χειρότερες και η διάρροια μπορεί να περιέχει αίμα και βλέννα.
Τα συμπτώματα της πιο σοβαρής γαστρεντερίτιδας περιλαμβάνουν την αδυναμία να κρατήσετε οποιαδήποτε υγρά, την περιορισμένη ούρηση και το αίσθημα λιποθυμίας ενώ είστε όρθιοι. Αν έχετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα θα πρέπει να αναζητήσετε επειγόντως ιατρική περίθαλψη.
Η διάρροια που είναι μαύρη δεν είναι γαστρεντερίτιδα - μπορεί να υποδεικνύει αιμορραγία στο παχύ έντερο (του εντέρου) και απαιτεί επείγουσα ιατρική θεραπεία.

7 Home Remedies for Gastrointestinal

Εργαστηριακή διάγνωση
Οι περισσότεροι από τους ιούς που προκαλούν γαστρεντερίτιδα δεν αναπτύσσονται σε κυτταροκαλλιέργειες και επομένως η απομόνωσή τους με αυτή τη μέθοδο δεν μπορεί να αποτελέσει μέθοδο αναφοράς. Αντίθετα, η διάκρισή τους με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο (ΗΜ) είναι πολύ εύκολη λόγω της διαφορετικής τους μορφολογίας. Ωστόσο, η ευαισθησία της μεθόδου είναι πολύ χαμηλή. Γενικά η ανίχνευση των ροταϊών είναι ευκολότερη καθώς απεκκρίνονται σε υψηλούς αριθμούς κατά τη χρονική περίοδο της έξαρσης των διαρροϊκών κενώσεων. Οι αστροϊοί επίσης ανευρίσκονται σε μεγάλες ποσότητες στα κόπρανα και ανιχνεύονται εύκολα. Οι υπόλοιποι ιοί και ειδικά οι caliciviruses πολλαπλασιάζονται σε μικρές ποσότητες και με την ΗΜ είναι πολύ δύσκολος ο εντοπισμός τους. Τεχνικοί και οικονομικοί περιορισμοί θέτουν την ΗΜ εκτός πεδίου εφαρμογής για την κλινική διάγνωση των ιογενών λοιμώξεων. Μικρή εφαρμογή έχουν και οι παθητικές μέθοδοι ανοσοσυγκόλλησης (PPAT) επίσης λόγω της χαμηλής τους ευαισθησίας.
Τα τελευταία χρόνια οι μοριακές μέθοδοι και ειδικότερα η αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης με αντίστροφη μεταγραφάση (RT-PCR) παρέχουν εξαιρετικά υψηλή ειδικότητα και ευαισθησία και πολύ χαμηλά όρια ανίχνευσης. Έτσι η RΤ-PCR σε συνδυασμό με τις ανοσολογικές τεχνικές (ανίχνευση αντισωμάτων στον ορό ασθενών και αντιγόνων των ιών στα κόπρανα με δοκιμασίες EIA) χρησιμοποιούνται πλέον για την εργαστηριακή διάγνωση και την επιδημιολογική επιτήρηση των ιογενών γαστρεντεριτίδων.

Θεραπεία
Η γαστρεντερίτιδα είναι συνήθως ήπια και η θεραπεία θα εξαρτηθεί από το είδος της γαστρεντερίτιδας.
Μπορεί να δοθεί συνταγή για φάρμακα κατά τη ναυτίας για ναυτία και εμετό.
Τα αντιβιοτικά χρειάζονται μόνο αν η γαστρεντερίτιδα προκαλείται από βακτήρια ή παράσιτα. Ένα δείγμα της διάρροιας, είναι δυνατόν να εξεταστεί για το σκοπό αυτό.
Μερικοί άνθρωποι μπορεί να χρειαστούν ενδοφλέβια (μέσα στη φλέβα) υγρά αν είναι πολύ αφυδατωμένοι.Αντιμετώπιση στο σπίτι

Να παίρνετε αρκετά υγρά , χρησιμοποιώντας υδατικά διαλύματα όταν υπάρχουν πολλές κενώσεις, για αναπλήρωση των υγρών και των ηλεκτρολυτών που χάνονται.
Τα υγρά δεν θα σταματήσουν τον εμετό και τη διάρροια αλλά δεν θα σας αφήσουν να πάθετε αφυδάτωση.
Αν αισθανθείτε πεινασμένοι να φάτε. Ξεκινήστε με μαλακές τροφές, όπως κράκερ, ρύζι, μπανάνες ή τοστ. Θα πρέπει να ξαναρχίσετε τα κανονικά υγρά και τη διατροφή σε 48-72 ώρες, ακόμη κι αν η διάρροια συνεχίζεται.
Να ξεκουράζεστε πολύ.
Θα πρέπει να επιστρέψετε στο γιατρό σας ή στο νοσοκομείο αν δεν είστε σε θέση να κρατήσετε αρκετά υγρά, αισθανθείτε ζάλη όταν είστε όρθιοι ή δείτε σημαντική επιδείνωση των συμπτωμάτων

Η πρόληψη της εξάπλωσης της γαστρεντερίτιδας

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να περιοριστεί η εξάπλωση της  γαστρεντερίτιδας.
Να μη μοιράζεστε τις πετσέτες σας, τις πετσέτες προσώπου, την οδοντόβουρτσα, τα ποτά ή τα μαχαιροπήρουνα με άλλους.
Να πλύνετε καλά τα χέρια σας (τουλάχιστον για 10 δευτερόλεπτα) με ζεστό σαπουνόνερο μετά τη χρήση της τουαλέτας, όταν αλλάξετε πάνες, αφού καθαρίσετε εμετό και πριν φάτε ή μαγειρέψετε γεύματα.
Να αγγίζετε, να αποθηκεύετε και να προετοιμάζετε τα ωμά και τα μαγειρεμένα τρόφιμα ξεχωριστά. Να μαγειρεύετε καλά όλα τα ωμά τρόφιμα.
Τα άτομα που έχουν γαστρεντερίτιδα δεν θα πρέπει να προετοιμάσουν ή να αγγίξουν τρόφιμα άλλων.
Να μείνετε στο σπίτι και μακριά από τους άλλους όταν είστε αδιάθετοι.
Αν σκοπεύετε να ταξιδέψετε, να πίνετε μόνο εμφιαλωμένο νερό ή να βράσετε το νερό για 10 λεπτά. Αν δεν μπορείτε να το ξεφλουδίσετε, να το μαγειρέψετε, ή να το βράσετε, να μην το φάτε.
Να καθαρίζετε συχνά τα μπάνια και τις τουαλέτες.
Να προσέξτε, όταν αγγίζετε ζώα και τα ούρα ή τα κόπρανα τους.
Αν νομίζετε ότι η πηγή της ασθένειας μπορεί να είναι τα τρόφιμα, να φυλάξτε τυχόν απομεινάρια των τροφίμων για έλεγχο.Το προσωπικό νοσοκομείων, υγειονομικής περίθαλψης και αυτοί που χειρίζονται τρόφιμα δεν θα πρέπει να επιστρέψουν στην εργασία για 48 ώρες μετά την ανάρρωση της διάρροιας.

Να δείτε το γιατρό σε περίπτωση  που έχετε:

• στομαχικό πόνος που επιδεινώνεται
• συχνό εμετό ή διάρροια ή και τα δύο
• αίμα ή βλέννα στα κόπρανα σας (διάρροια)
• ουρήσει λίγο ή καθόλου, ή τα ούρα σας είναι  σκούρα ή δύσοσμα.

Η διατροφική αντιμετώπιση της γαστρεντερίτιδας
1. Να πίνετε μικρές ποσότητες (γουλιές) καθαρών υγρών συχνά (κάθε 15 λεπτά), όπως το νερό ή τη διαλυμένη λεμονάδα (ένα φλιτζάνι λεμονάδα σε τέσσερα φλιτζάνια νερό) ή κάποιο ηλεκτρολυτικό διάλυμα που περιέχει κάλιο, νάτριο, ασβέστιο που θα βοηθήσει τον οργανισμό σας να αναπληρώσει τους βασικούς αυτούς ηλεκτρολύτες που είναι απαραίτητοι για την καλή του λειτουργία.
Τα υγρά δεν θα σταματήσουν τον εμετό και τη διάρροια, αλλά δεν θα σας αφήσουν να πάθετε αφυδάτωση. Μια ώρα μετά τον εμετό δεν χορηγούμε τίποτα από το στόμα (ιδίως νερό). Μετά όμως, κουταλάκι -κουταλάκι λίγο τσάι.

2. Αν δεν μπορείτε να βρείτε ένα ηλεκτρολυτικό διάλυμα, εναλλακτικά κάντε το εξής:
2.1 Βάλτε λίγη σόδα και αλάτι (στη «μύτη» ενός κουταλιού του γλυκού) και μισό κουτάλι του γλυκού ζάχαρη σε ένα ποτήρι νερό. Η σόδα περιέχει δισανθρακικό οξύ, το αλάτι χλώριο και νάτριο και η ζάχαρη γλυκόζη, που τονώνει τον οργανισμό.
2.2 Προσθέστε σε 1 λίτρο νερό, 4 κουταλάκια γλυκού ζάχαρη, ¾ κουταλάκι γλυκού αλάτι (στα παιδιά ¼ ή ½), 1 κουταλάκι γλυκού μαγειρική σόδα (στα παιδιά ¼ ή ½ ).

3. Όταν νιώσετε καλύτερα και μπορείτε να φάτε, καταναλώστε μικρές ποσότητες μπανάνας και μήλου, που είναι πλούσιες πηγές καλίου. Θα αναπληρώσετε άλλον ένα «χαμένο» ηλεκτρολύτη.

4. Καλό είναι να πίνετε και να τρώτε σούπα ρυζιού ή φιδέ (λαπάς), με λίγο περισσότερο αλάτι από ό,τι συνήθως.

5. Πιείτε σε μικρές ποσότητες τσάι (τσάι με λεμόνι).

6. Εκτός από το τσάι, που έχει αποδεδειγμένη αντιδιαρροϊκή δράση, πολύς κόσμος, όταν έχει διάρροια, πίνει αναψυκτικά τύπου cola. Πράγματι βοηθάνε, γιατί περιέχουν τανίνες, που περιορίζουν την κινητικότητα του εντέρου και κατά συνέπεια τον αριθμό των κενώσεων.
(Υπάρχει περίπτωση όμως, να προκαλούν μεγαλύτερη ζημιά στο έντερο απ΄ ό,τι καλό, και θα πρέπει να αποφεύγονται εντελώς. Όμοια και για τα αναψυκτικά τύπου cola που είναι light ή δεν έχουν ζάχαρη, γιατί περιέχουν ασπαρτάμη, ουσία που μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημά σας). Εναλλακτική επιλογή η σόδα (όχι πορτοκαλάδες, λεμονάδες κ.λ.π.),

7. Η διατροφή πρέπει να είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες και να αποφεύγετε την κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών (λαχανικά, δημητριακά πρωινού, φρούτα π.χ. δαμάσκηνο, σύκα, κ.λ.π.) Να δώσετε έμφαση κυρίως στους απλούς υδατάνθρακες, όπως είναι το λευκό ψωμί, τα μακαρόνια λευκά, το ρύζι, η ζάχαρη, τα κράκερς και οι φρυγανιές.

8. Καλό θα είναι επίσης να αποφεύγονται τα γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι, τυρί) για προληπτικούς λόγους. Για τα παιδιά δίνουμε το γάλα σε διπλάσια αραίωση πυκνώνοντας το σιγά σιγά.

9. Να αποφεύγονται τα γλυκά, τα τηγανητά, οι σάλτσες, τα πατατάκια (γαριδάκια κ.λ.π.), ο κιμάς, το ζαμπόν, το μπέικον.

10. Κατανάλωση κοτόπουλου -βραστό (στήθος χωρίς πέτσα) ή σούπα κοτόπουλο – μοσχάρι, ψάρια (άπαχα, βραστά ή ψητά), καλά βρασμένα αυγά (όχι λιγότερο από 6 λεπτά για αποφυγή σαλμονέλας).

Σημείωση:

• Να ξεκουράζεστε πολύ. όχι στην έντονη δραστηριότητα 
• Εφαρμογή της παραπάνω δίαιτας για 2-3 ημέρες και σταδιακά προσθέτουμε στο διαιτολόγιο τις διάφορες τροφές με τελευταία τα όσπρια και τα βαριά λιπαρά φαγητά.
• Τήρηση βασικών κανόνων υγιεινής κατά την παρασκευή του φαγητού. Να αποφεύγεται η παραμονή της μαγειρεμένης τροφής σε θερμοκρασία δωματίου.
• Όταν περάσουν τουλάχιστον 2 ημέρες και η κατάσταση δεν βελτιώνεται αλλά χειροτερεύει, τότε συνήθως ενδείκνυται η χρήση αντιβίωσης. Όμως, ακόμη και τότε θα πρέπει να προηγηθούν εξετάσεις.

Πηγή 
https://medlabgr.blogspot.com/2013/02/blog-post_15.html
https://www.newsbeast.gr/health/arthro/447816/i-diatrofiki-adimetopisi-tis-gastrederitidas
https://el.wikipedia.org/wiki/
https://peptiko.gr/show_article.php?article=185&selected=6
https://www.iatropedia.gr/ygeia/gastrenteritida-etsi-tha-vreite-tachyteri-anakoufisi/73963/