Εγγενής και Αγενής Πολλαπλασιασμός των φυτών ( Μοσχεύματα εμβολιασμός καταβολάδες παραφυάδες διαίρεση )
Η φύση μας έχει δείξει έως τώρα ποικίλλους τρόπους με τους οποίους πολλαπλασιάζονται τα φυτά. Ο πιο διαδεδομένος είναι μέσω των σπόρων (αποτέλεσμα της ένωσης δύο γαμετών ενός θηλυκού και ενός αρσενικού), που όταν βρεθούν σε κατάλληλες συνθήκες, βλαστάνουν και παράγουν ένα νέο φυτό . Το καινουργιο φυτό έχει στοιχεία και από τους δύο γονείς και είναι ουσιαστικά κάτι νέο.
Ο τρόπος αυτός πολλαπλασιασμού λέγεται και εγγενής. Εκτός όμως από τον εγγενή τρόπο, υπάρχει και ο αγενής πολλαπλασιασμός των φυτών κατά τον οποίο φυτά αναπαράγονται χρησιμοποιώντας ως πολλαπλασιαστικό υλικό κάποιο μέρος τους.
Το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι ένα νέο φυτό όμοιο με το μητρικό (φυτό από όπου προήλθε το πολλαπλασιαστικό υλικό).
Ο τρόπος αυτός πολλαπλασιασμού λέγεται και εγγενής. Εκτός όμως από τον εγγενή τρόπο, υπάρχει και ο αγενής πολλαπλασιασμός των φυτών κατά τον οποίο φυτά αναπαράγονται χρησιμοποιώντας ως πολλαπλασιαστικό υλικό κάποιο μέρος τους.
Το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι ένα νέο φυτό όμοιο με το μητρικό (φυτό από όπου προήλθε το πολλαπλασιαστικό υλικό).
Διακρίνουμε τα παρακάτω είδη πολλαπλασιασμού:
Εγγενής: Αποτελεί τον κατ' εξοχήν φυσικό τρόπο πολλαπλασιασμού των φυτών. Ονομάζεται εγγενής διότι οι σπόροι που χρησιμοποιούνται για την απόκτηση νέων φυτών, προέρχονται από τη γονιμοποίηση και ανάπτυξη του ωαρίου, μέσα στο άνθος, διαδικασία στην οποία παίρνουν μέρος και τα δύο γένη του φυτού.
Οι σπόροι, ως τελικό προϊόν της εγγενούς αναπαραγωγής, δεν μπορούν να διατηρήσουν τα τυπικά χαρακτηριστικά της ποικιλίας από την οποία προέρχονται αλλά εκφυλίζονται, εξαιτίας της ανάμειξης του γενετικού υλικού των δύο ατόμων που συνέπραξαν στη γονιμοποίηση. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως καλλιεργητικό υλικό στην δενδροκομία από το οποίο θα προκύψουν νέα φυτά για εγκατάσταση νέων καλλιεργειών. Αντίθετα, τα δενδρύλλια χαρακτηρίζονται από καλή προσαρμοστικότητα σε ποικιλία εδαφών, ιδιότητα που τα κάνει επιθυμητά ως υποκείμενα πάνω στα οποία θα εμβολιασθούν οι ποικιλίες με τους επιθυμητούς χαρακτήρες. Παρόλα αυτά τα περισσότερα λαχανικά πολλαπλασιάζονται εγγενώς με σπέρματα τα οποία όμως προκύπτουν μετά από κατάλληλη μεθοδολογία σε εξειδικευμένους σποροπαραγωγικούς οίκους έτσι ώστε τα νέα φυτά να έχουν όσο το δυνατόν τους επιθυμητά χαρακτηριστικά.
Αγενής: Βασίζεται στην ικανότητα των φυτών να γεννούν από φυτικά τους μέρη νέα άτομα με τις ίδιες ακριβώς ιδιότητες που χαρακτηρίζουν τα μητρικά φυτά από τα οποία προήλθαν. Καλείται αγενής πολλαπλασιασμός γιατί οι νέοι οργανισμοί δεν είναι προϊόντα γονιμοποίησης, δηλαδή δεν προέρχονται από την ένωση των δύο γενών. Γίνεται αντιληπτό ότι με τον τρόπο αυτό είναι δυνατή η διάδοση της ποικιλίας και βρίσκει εφαρμογή κατά κύριο λόγο στις δενδρώδεις καλλιέργειες αλλά και σε ορισμένα λαχανοκομικά.
Πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα: α. μόσχευμα βλαστού β. μόσχευμα φύλλου
Διακρίνουμε τα εξής είδη αγενούς πολλαπλασιασμού:
α. Με μοσχεύματα. Τα μοσχεύματα είναι μέρη βλαστού, ρίζας ή φύλλου που όταν τοποθετηθούν σε κατάλληλο εδαφοκλιματικό περιβάλλον (κατάλληλες συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας, αερισμού, εδάφους) σχηματίζουν ρίζες και βλαστούς δίδοντας πλήρη φυτά, εντελώς όμοια με τα μητρικά.
Πολλαπλασιασμός με καταβολάδες: α. απλή καταβολάδα β. εναέρια καταβολάδα
1. Πολλαπλασιασμός με Σπορά
Επιλογή των Κατάλληλων Σπόρων
Μια σπορά για να είναι επιτυχημένη δεν θέλει μονάχα τις κατάλληλες τεχνικές αλλά και τα κατάλληλα υλικά. Η σωστή επιλογή των σπόρων λοιπόν, είναι το πρώτο στάδιο για μια καλή και επιτυχημένη σπορά. Αρκεί να σκεφτούμε πως ο σπόρος είναι αυτός που θα δώσει την ζωή και τα φυτά που εμείς επιθυμούμε για να καταλάβουμε πόσο σημαντικό είναι αυτό.
2. Πολλαπλασιασμός με Μοσχεύματα
Ο πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα, είναι ο πιο διαδεδομένος τρόπος πολλαπλασιασμού και εφαρμόζεται συχνά σε πολλά είδη φυτών. Είναι σχετικά εύκολη και γρήγορη μέθοδος και δίνει φυτά που διατηρούν τα ακριβή χαρακτηριστικά του μητρικού φυτού, δηλαδή του φυτού από το οποίο κόπηκε το μόσχευμα.
"Μόσχευμα" ονομάζεται το τμήμα βλαστού, ποώδες ή ξυλοποιημένο ή το κομμάτι φύλλου που τοποθετείται κάτω από κατάλληλες συνθήκες στο χώμα για να βγάλει ρίζες και να γίνει ένα αυτοδύναμο φυτό.
Είναι μια σχετικά απλή τεχνική, που δε χρειάζεται ειδική δεξιοτεχνία, όπως ο εμβολιασμός. Για τη ριζοβολία των μοσχευμάτων χρειάζονται οι κατάλληλες συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας και φωτισμού που μπορούν να εξασφαλιστούν και με απλά μέσα, όπως ο ψεκασμός των μοσχευμάτων με πολύ λεπτές σταγόνες νερού (υδρονέφωση) η εφαρμογή ορμονών ριζοβολίας, έτσι ώστε να γίνεται γρήγορα η παραγωγή των μοσχευμάτων και τα φυτά που θα αναπτυχθούν να είναι πολύ καλής ποιότητας. Μειονέκτημα της μεθόδου είναι η μετάδοση ασθενειών που τυχόν υπάρχουν στο μητρικό φυτό.
Τα μοσχεύματα που χρησιμοποιούνται για τον πολλαπλασιασμό φυτών, διακρίνονται σε ποώδη, ξυλώδη ή ημιξυλώδη και σε μοσχεύματα φύλλων.
Ποώδη μοσχεύματα
Είναι συνήθως τρυφερές κορυφές βλαστών με μήκος 8 - 10 εκ, από το κατώτερο τμήμα των οποίων αφαιρούνται τα φύλλα, ενώ στο ανώτερο διατηρούνται.
Ξυλώδη μοσχεύματα
Είναι ξυλοποιημένοι ή ημιξυλοποιημένοι βλαστοί με διάμετρο 0,5 - 2 εκ. και μήκος 10 - 30 εκ., που κόβονται και τοποθετούνται για ριζοβολία, άνοιξη ή φθινόπωρο, είτε στο ύπαιθρο. Έτσι πολλαπλασιάζονται πολλοί καλλωπιστικοί θάμνοι και δέντρα.
Μοσχεύματα φύλλων
Είναι τμήματα από φύλλο ή ολόκληρα φύλλα μερικών ειδών, που έχουν την ικανότητα να παράγουν ρίζες και βλαστούς αν τοποθετηθούν στις κατάλληλες συνθήκες. Το φύλλο ή το τμήμα του φύλλου, δεν αποτελεί μέρος του νέου φυτού. Τα μοσχεύματα αυτά χρησιμοποιούνται στον πολλαπλασιασμό της βιγκόνιας, σαιντπώλιας, σανσεβιέριας και άλλων. Μερικά είδη αναπτύσσουν ρίζες στα μοσχεύματα φύλλων, αλλά όχι βλαστούς (φίκος, φιλόδενδρο κ.α.). Σ' αυτή την περίπτωση μαζί με το φύλλο και το μίσχο του, κόβεται και τεμάχιο βλαστού, οπότε από τον πλάγιο οφθαλμό στη βάση του μίσχου του φύλλου αναπτύσσεται ο νέος βλαστός.
2.1 Πώς μπορούμε να πολλαπλασιάσουμε ένα φυτό με ποώδη μοσχεύματα μοσχεύματα
Τι θα χρειαστούμε
Εγγενής: Αποτελεί τον κατ' εξοχήν φυσικό τρόπο πολλαπλασιασμού των φυτών. Ονομάζεται εγγενής διότι οι σπόροι που χρησιμοποιούνται για την απόκτηση νέων φυτών, προέρχονται από τη γονιμοποίηση και ανάπτυξη του ωαρίου, μέσα στο άνθος, διαδικασία στην οποία παίρνουν μέρος και τα δύο γένη του φυτού.
Οι σπόροι, ως τελικό προϊόν της εγγενούς αναπαραγωγής, δεν μπορούν να διατηρήσουν τα τυπικά χαρακτηριστικά της ποικιλίας από την οποία προέρχονται αλλά εκφυλίζονται, εξαιτίας της ανάμειξης του γενετικού υλικού των δύο ατόμων που συνέπραξαν στη γονιμοποίηση. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως καλλιεργητικό υλικό στην δενδροκομία από το οποίο θα προκύψουν νέα φυτά για εγκατάσταση νέων καλλιεργειών. Αντίθετα, τα δενδρύλλια χαρακτηρίζονται από καλή προσαρμοστικότητα σε ποικιλία εδαφών, ιδιότητα που τα κάνει επιθυμητά ως υποκείμενα πάνω στα οποία θα εμβολιασθούν οι ποικιλίες με τους επιθυμητούς χαρακτήρες. Παρόλα αυτά τα περισσότερα λαχανικά πολλαπλασιάζονται εγγενώς με σπέρματα τα οποία όμως προκύπτουν μετά από κατάλληλη μεθοδολογία σε εξειδικευμένους σποροπαραγωγικούς οίκους έτσι ώστε τα νέα φυτά να έχουν όσο το δυνατόν τους επιθυμητά χαρακτηριστικά.
Αγενής: Βασίζεται στην ικανότητα των φυτών να γεννούν από φυτικά τους μέρη νέα άτομα με τις ίδιες ακριβώς ιδιότητες που χαρακτηρίζουν τα μητρικά φυτά από τα οποία προήλθαν. Καλείται αγενής πολλαπλασιασμός γιατί οι νέοι οργανισμοί δεν είναι προϊόντα γονιμοποίησης, δηλαδή δεν προέρχονται από την ένωση των δύο γενών. Γίνεται αντιληπτό ότι με τον τρόπο αυτό είναι δυνατή η διάδοση της ποικιλίας και βρίσκει εφαρμογή κατά κύριο λόγο στις δενδρώδεις καλλιέργειες αλλά και σε ορισμένα λαχανοκομικά.
Διακρίνουμε τα εξής είδη αγενούς πολλαπλασιασμού:
α. Με μοσχεύματα. Τα μοσχεύματα είναι μέρη βλαστού, ρίζας ή φύλλου που όταν τοποθετηθούν σε κατάλληλο εδαφοκλιματικό περιβάλλον (κατάλληλες συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας, αερισμού, εδάφους) σχηματίζουν ρίζες και βλαστούς δίδοντας πλήρη φυτά, εντελώς όμοια με τα μητρικά.
1. Πολλαπλασιασμός με Σπορά
Μια σπορά για να είναι επιτυχημένη δεν θέλει μονάχα τις κατάλληλες τεχνικές αλλά και τα κατάλληλα υλικά. Η σωστή επιλογή των σπόρων λοιπόν, είναι το πρώτο στάδιο για μια καλή και επιτυχημένη σπορά. Αρκεί να σκεφτούμε πως ο σπόρος είναι αυτός που θα δώσει την ζωή και τα φυτά που εμείς επιθυμούμε για να καταλάβουμε πόσο σημαντικό είναι αυτό.
2. Πολλαπλασιασμός με Μοσχεύματα
Ο πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα, είναι ο πιο διαδεδομένος τρόπος πολλαπλασιασμού και εφαρμόζεται συχνά σε πολλά είδη φυτών. Είναι σχετικά εύκολη και γρήγορη μέθοδος και δίνει φυτά που διατηρούν τα ακριβή χαρακτηριστικά του μητρικού φυτού, δηλαδή του φυτού από το οποίο κόπηκε το μόσχευμα.
"Μόσχευμα" ονομάζεται το τμήμα βλαστού, ποώδες ή ξυλοποιημένο ή το κομμάτι φύλλου που τοποθετείται κάτω από κατάλληλες συνθήκες στο χώμα για να βγάλει ρίζες και να γίνει ένα αυτοδύναμο φυτό.
Είναι μια σχετικά απλή τεχνική, που δε χρειάζεται ειδική δεξιοτεχνία, όπως ο εμβολιασμός. Για τη ριζοβολία των μοσχευμάτων χρειάζονται οι κατάλληλες συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας και φωτισμού που μπορούν να εξασφαλιστούν και με απλά μέσα, όπως ο ψεκασμός των μοσχευμάτων με πολύ λεπτές σταγόνες νερού (υδρονέφωση) η εφαρμογή ορμονών ριζοβολίας, έτσι ώστε να γίνεται γρήγορα η παραγωγή των μοσχευμάτων και τα φυτά που θα αναπτυχθούν να είναι πολύ καλής ποιότητας. Μειονέκτημα της μεθόδου είναι η μετάδοση ασθενειών που τυχόν υπάρχουν στο μητρικό φυτό.
Τα μοσχεύματα που χρησιμοποιούνται για τον πολλαπλασιασμό φυτών, διακρίνονται σε ποώδη, ξυλώδη ή ημιξυλώδη και σε μοσχεύματα φύλλων.
Ποώδη μοσχεύματα
Είναι συνήθως τρυφερές κορυφές βλαστών με μήκος 8 - 10 εκ, από το κατώτερο τμήμα των οποίων αφαιρούνται τα φύλλα, ενώ στο ανώτερο διατηρούνται.
Ξυλώδη μοσχεύματα
Είναι ξυλοποιημένοι ή ημιξυλοποιημένοι βλαστοί με διάμετρο 0,5 - 2 εκ. και μήκος 10 - 30 εκ., που κόβονται και τοποθετούνται για ριζοβολία, άνοιξη ή φθινόπωρο, είτε στο ύπαιθρο. Έτσι πολλαπλασιάζονται πολλοί καλλωπιστικοί θάμνοι και δέντρα.
Μοσχεύματα φύλλων
Είναι τμήματα από φύλλο ή ολόκληρα φύλλα μερικών ειδών, που έχουν την ικανότητα να παράγουν ρίζες και βλαστούς αν τοποθετηθούν στις κατάλληλες συνθήκες. Το φύλλο ή το τμήμα του φύλλου, δεν αποτελεί μέρος του νέου φυτού. Τα μοσχεύματα αυτά χρησιμοποιούνται στον πολλαπλασιασμό της βιγκόνιας, σαιντπώλιας, σανσεβιέριας και άλλων. Μερικά είδη αναπτύσσουν ρίζες στα μοσχεύματα φύλλων, αλλά όχι βλαστούς (φίκος, φιλόδενδρο κ.α.). Σ' αυτή την περίπτωση μαζί με το φύλλο και το μίσχο του, κόβεται και τεμάχιο βλαστού, οπότε από τον πλάγιο οφθαλμό στη βάση του μίσχου του φύλλου αναπτύσσεται ο νέος βλαστός.
2.1 Πώς μπορούμε να πολλαπλασιάσουμε ένα φυτό με ποώδη μοσχεύματα μοσχεύματα
Τι θα χρειαστούμε
- Γλάστρα ή πλαστικό μπουκάλι πλαστικό κομμένο στη μέση
- Χώμα και ανάλογα το μόσχευμα μπορεί να είναι είτε άμμος ποταμίσια, είτε τύρφη, είτε πετροβάμβακας ή χαλίκι (όχι μεγαλύτερο από 3 χιλιοστά)
- Ορμόνη ριζοβολίας για να βοηθηθεί το μόσχευμα να αναπτύξει ριζίδια.
Έχοντας καταλήξει στα δέντρα τα οποία θέλουμε να πολλαπλασιάσουμε, επιλέγουμε τα μοσχεύματα μας
Είναι σημαντικό να εξασφαλίσουμε υλικό που είναι υγιές με σταθερή ανάπτυξη. Για τα περισσότερα δέντρα και θάμνους ένα κομμάτι που είναι από 5 έως 10 εκ. αφαιρείται από το μητρικό φυτό, τα κάτω φύλλα αφαιρούνται προσεκτικά, μέχρι περίπου στη μέση κατά μήκος της κοπής. Μπορεί να εισαχθεί αμέσως στην ορμόνη ριζοβολίας, η οποία θα βελτιώσει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Είναι σημαντικό να εξασφαλίσουμε υλικό που είναι υγιές με σταθερή ανάπτυξη. Για τα περισσότερα δέντρα και θάμνους ένα κομμάτι που είναι από 5 έως 10 εκ. αφαιρείται από το μητρικό φυτό, τα κάτω φύλλα αφαιρούνται προσεκτικά, μέχρι περίπου στη μέση κατά μήκος της κοπής. Μπορεί να εισαχθεί αμέσως στην ορμόνη ριζοβολίας, η οποία θα βελτιώσει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Πώς να πολλαπλασιάζουμε φυτά από μόσχευμα (κλαδάκι). Είναι πανεύκολο. Μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλά φυτά και να έχει επιτυχία. Θα μάθεις πώς να φτιάξεις νέα φυτά μαστιχιάς ή μολόχας, καθώς είναι από τα πιο εύκολα φυτά που πολλαπλασιάζονται με μόσχευμα.
Αρχικά, έχεις ήδη ένα φυτό, το οποίο κλαδεύεις και κόβεις κλαδάκια μήκους τουλάχιστον 20 εκ. Κρακ…
Κόψε όσα θες και όσα μπορείς. Η μολόχα και η μαστιχιά μεγαλώνουν πολύ γρήγορα, άρα το αύστηρό κλάδεμα δε τους πειράζει διόλου. Μάζεψε παρεούλα σε ένα σημείο τα κλαδάκια σου να τα χαρείς να δεις αν σου φτάνουν.
Κλάδεψε στο κάθε κλαδάκι τα φύλλα στο μεγαλύτερο μήκος του.
Καθάρισε τα ξερά φύλλα.
Στο τέλος θα έχεις κλαδάκια με φύλλα μόνο στις κορυφές τους. Να, όπως στη φωτογραφία. Έτοιμα τα μοσχεύματά σου καθαρά, ξουρισμένα για το επόμενο στάδιο.
Πάρε ορμόνη ριζοβολίας, την οποία βρίσκεις σε όλα τα μαγαζιά με γεωργικά εφόδια. Η ορμόνη θα βοηθήσει να βγουν πιο γρήγορα ριζικά τριχίδια στο μόσχευμά μας. Στην περίπτωση της μαστιχιάς και της μολόχας η χρήση ορμόνης είναι ολίγον τι προαιρετική, καθώς ριζοβολούν μοναχά τους, με ένα βλέμμα μας μόνο. Ριζοβολία at first sight.
Στο κάθε κλαδάκι – μόσχευμα βούτα την ακρίτσα του στο νερό. Μπλουμ!
Και μετά στην ορμόνη (που έχει υφή πούδρας). Πλιτς! Το καλύτερο είναι να τοποθετήσεις λίγη ορμόνη σε ένα ξεχωριστό μικρό δοχείο και να μη βουτάς το κάθε κλαδάκι μέσα στο μπουκαλάκι που την αγόρασες. Αυτό συνιστάται για να μη μεταφέρονται ασθένειες από μόσχευμα σε μόσχευμα.
Βλέπεις στην εικόνα ότι έχει κολλήσει πολύ ορμόνη στο κλαδάκι. Δε τη χρειάζεσαι όλη.
Τίναξε την περιττή ορμόνη που κόλλησε πάνε στο κλαδάκι, ώστε να μείνει μόνο όση χρειάζεται. Φλαπ, φλαπ.
Κάνεις υπομονετικά την ίδια διαδικασία (μπλουμ, πλιτς και φλαπ φλαπ) σε όλα τα κλαδάκια που έχεις κόψει. Έχεις πλέον κλαδάκια έτοιμα για φύτευση που περιμένουν να μπουν στο χώμα. Τικ τακ, τικ τακ.
Πάμε στο χώμα. Γεμίσε με φρέσκο φυτόχωμα μικρά γλαστράκια φυτωρίου (“ποτ”) ή όποια γλαστράκια θες. Αν αγοράζεις συχνά εποχιακά λέλουδα (πανσεδάκια, κατιφεδάκια, πετουνίτσες κτλ) μπορείς να κρατάς τα φαινομενικά άχρηστα μικρά γλαστράκια (επαναλαμβάνω, “ποτ”) για να τα εκμεταλλευτείς σε κάτι τέτοιες περιστάσεις. Πάτα το χώμα να είναι σφιχτό και συμπαγές.
Κάνε, σαν άλλος τυφλοπόντικας, 2-3 τρύπες μακριά η μία από την άλλη. Μα καλά, αυτό το ψαλίδι έχει κάνει την περισσότερη δουλειά!
Τις βλέπεις τις τρυπούλες; Αν ναι, πέρνα στο επόμενο βήμα.
Πάρε ένα ένα τα έτοιμα μοσχεύματα και φύτεψέ τα στις τρύπες που άνοιξες.
Γέμισε τα κενά γύρω από τα μοσχεύματα με χώμα και συμπλήρωσε με χώμα τα ποτ ως πάνω. Πατίκωσέ του να ‘ρθει να κάτσει. Πότισε! Να είσαι γενναιόδωρος, πρέπει να γεμίσει όλο το χώμα σου με νερό, όχι μόνο πάνω πάνω. Μέχρι να φυτρώσουν θα ποτίζεις μόνο όταν θα πάει να στεγνώσει το χώμα, αλλιώς τα μοσχεύματά σου θα σαπίσουν και απο δω παν κι άλλοι. Πώς θα δεις ότι φύτρωσαν; Θα περιμένεις καιρό (άστα χωρίς να τα πειράξεις κανα 2μηνο σίγουρα) και αν πας να τα σηκώσεις και βγαίνουν μαζί με χώμα σημαίνει ότι έκανα ρίζες και το συγκρατούν. Το χειμώνα θα αργήσουν πολύ περισσότερο να ριζώσουν από ότι την άνοιξη-καλοκαίρι.
Βάλτα όλα μαζί παρεάκι μέσα σε ένα μεγάαααλο πιάτο να μαζεύει τα νερά. Έχεις έτοιμο το πρώτο μίνι φυτωριάκι σου παραγωγής μολόχας και μαστιχιάς. Τι άλλο να ζητήσεις από τη ζωή! Αν το κάνεις χειμωνιάτικα και κάνει κρύο, καλό θα ήταν να τα σκεπάσεις με νάυλον για να μην τουρτουρίζουν.
Θες κι άλλη Κηπουρική for dummies; Έχει μπόλικη στο Κηπολόγιο: https://www.kipologio.gr/
Πολλαπλασιασμός φυτών με μόσχευμα @ www.diytv.gr
Μερικά φυτά μπορούν να ριζώσουν με επιτυχία από ένα φύλλο ή ένα κομμάτι φύλλου, όπως για παράδειγμα η Μπιγκόνια, η Σαιντπώλια (αφρικανική βιολέτα) και η Σανσεβέρια. Ακολουθήστε τις τεχνικές που περιγράφονται παρακάτω.
Τρεις τύποι από μοσχεύματα φύλλου Η βασιλική Μπικγόνια (Rex Βegonia) πολλαπλασιάζεται αν χαράξουμε τις νευρώσεις από την κάτω επιφάνεια ενός ώριμου φύλλου (εικόνα Α). Απλώνουμε το φύλλο με την χαραγμένη πλευρά προς τα κάτω μέσα σε ένα ριζωτήριο (δοχείο σε σχήμα τελάρου με υπόστρωμα ριζοβολίας) και σκεπάζουμε το ριζωτήριο με φύλλο πλαστικού. Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, νέα φυτά θα φυτρώσουν από τα σημεία στα οποία έχουν χαραχτεί οι νευρώσεις (εικόνα 1).
Για να ριζώσουμε μοσχεύματα φύλλου Σαιντπώλιας, τοποθετούμε κάθετα σε ένα ριζωτήριο (με υπόστρωμα ριζοβολίας από μείγμα με ίσα μέρη τύρφης και περλίτη ή άμμου), το φύλλο μαζί με κοτσάνι 2-5 εκατοστών (εικόνα 2). Σκεπάζουμε το ριζωτήριο με φύλλο πλαστικού για να συγκρατήσουμε την υγρασία. Νέα φυτά θα σχηματιστούν από την βάση του κοτσανιού σε λίγο καιρό.
Για να ριζώσουμε μοσχεύματα φύλλου Σανσεβέριας, κόβουμε ένα φύλλο σε κομμάτια μήκους 8-10 εκατοστών. Βυθίζουμε κάθετα τα κομμάτια στο υπόστρωμα του ριζωτηρίου σκεπάζοντας τα τρία τέταρτα του μήκους τους (εικόνα 3). Ένα νέο φυτό θα φυτρώσει από την βάση κάθε κομματιού σε λίγο καιρό.
2.4 Πολλαπλασιάζοντας δέντρα με ξυλώδη μοσχεύματα - Γράφει η Αναστασία Γραμματέα για το ialmopia.gr
Αποτελεί μία εύκολη τεχνική πολλαπλασιασμού των οπωροφόρων δέντρων και θάμνων. Χρησιμοποιούμε μοσχεύματα σκληρού ξύλου που δεν έχουν φύλλα. Αυτά, δεν έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις για υψηλή υγρασία και υδρονέφωση. Τα μοσχεύματα σκληρού ξύλου είναι ακόμα πιο εύκολο να προετοιμαστούν σε σχέση με τα ποώδη μοσχεύματα και εφαρμόζεται σε οπωροφόρα δέντρα όπως είναι η δαμασκηνιά, η συκιά, ροδιά, μουριά, βερικοκιά, ροδακινιά και κυδωνιά. Μερικά δαμάσκηνα μπορούν να αναπτυχθούν απο μοσχεύματα σκληρού τύπου ενώ ορισμένες άλλες ποικιλίες δεν ριζοβολούν ικανοποιητικά. Επίσης, η τεχνική αυτή εφαρμόζεται στο αμπέλι, στα ακτινίδια και στα φραγκοστάφυλα.
Προετοιμασία ξυλοποιημένων μοσχευμάτων
Η καλύτερη εποχή για την λήψη των σκληρών μοσχευμάτων είναι από αρχές φθινοπώρου έως και το τέλος του χειμώνα. Τα μοσχεύματα θα πρέπει να προέρχονται από ξύλο τρέχουσας βλάστησης ενώ η βάση αυτού θα πρέπει να προέρχεται από ξύλο ηλικίας δύο ετών. Το πάχος του μοσχεύματος θα πρέπει να είναι περίπου όσο ενός μολυβιού. Η βάση του μοσχεύματος αυτού, έχει μεγάλο δυναμικό για την ανάπτυξη της ρίζας ενώ ο μεγάλος αριθμός των λανθάνοντων οφθαλμών παρέχουν ορμόνες που απαιτούνται για την ριζοβόληση του.
Πολλαπλασιασμός αμπέλου με ξυλοποιημένα μοσχεύματα. Η άμπελος όπως και πολλά άλλα δέντρα, πολλαπλασιάζεται εύκολα με ξυλοποιημένα μοσχεύματα. Πιο συγκεκριμένα, λαμβάνουμε ένα μόσχευμα 3-4 οφθαλμών και το βυθίζουμε στο υπόστρωμα ριζοβολίας αφήνοντας ωστόσο 2 οφθαλμούς άθαφτους. Κατά τον ίδιο τρόπο, τραυματίζουμε την βάση του μοσχεύματος και το θάβουμε σε υπόστρωμα ριζοβολίας(τύρφη και περλίτη, χώμα και άμμος). Η ορμόνη ριζοβολιάς βοηθάει και αυτή στην επιτάχυνση και στην δημιουργία ριζών.
Αρχικά, έχεις ήδη ένα φυτό, το οποίο κλαδεύεις και κόβεις κλαδάκια μήκους τουλάχιστον 20 εκ. Κρακ…
Βλέπεις στην εικόνα ότι έχει κολλήσει πολύ ορμόνη στο κλαδάκι. Δε τη χρειάζεσαι όλη.
Πολλαπλασιασμός φυτών με μόσχευμα @ www.diytv.gr
Πολλαπλασιασμός με Μοσχεύματα
2.2 Μοσχεύματα φύλλου και ρίζας (Από τον Μιχάλη Πολίτη)
Υπάρχουν ορισμένα φυτά που μπορούν να πολλαπλασιαστούν με μοσχεύματα φύλλων ή μοσχεύματα ρίζας.Μερικά φυτά μπορούν να ριζώσουν με επιτυχία από ένα φύλλο ή ένα κομμάτι φύλλου, όπως για παράδειγμα η Μπιγκόνια, η Σαιντπώλια (αφρικανική βιολέτα) και η Σανσεβέρια. Ακολουθήστε τις τεχνικές που περιγράφονται παρακάτω.
Για να ριζώσουμε μοσχεύματα φύλλου Σαιντπώλιας, τοποθετούμε κάθετα σε ένα ριζωτήριο (με υπόστρωμα ριζοβολίας από μείγμα με ίσα μέρη τύρφης και περλίτη ή άμμου), το φύλλο μαζί με κοτσάνι 2-5 εκατοστών (εικόνα 2). Σκεπάζουμε το ριζωτήριο με φύλλο πλαστικού για να συγκρατήσουμε την υγρασία. Νέα φυτά θα σχηματιστούν από την βάση του κοτσανιού σε λίγο καιρό.
Για να ριζώσουμε μοσχεύματα φύλλου Σανσεβέριας, κόβουμε ένα φύλλο σε κομμάτια μήκους 8-10 εκατοστών. Βυθίζουμε κάθετα τα κομμάτια στο υπόστρωμα του ριζωτηρίου σκεπάζοντας τα τρία τέταρτα του μήκους τους (εικόνα 3). Ένα νέο φυτό θα φυτρώσει από την βάση κάθε κομματιού σε λίγο καιρό.
Πολλαπλασιασμός με τμήμα φύλλου
2.3 Μοσχεύματα ρίζας
Κάθε φυτό που παράγει βλάστηση από τις ρίζες του μπορεί να φυτρώσει από μοσχεύματα ρίζας. Μερικά παραδείγματα είναι ο Εχίνοπας και η παπαρούνα. Κάντε μοσχεύματα ρίζας όταν τα φυτά σας είναι σε κοιμώμενη κατάσταση (αρχές χειμώνα για τα περισσότερα είδη). Μπορείτε να ξεθάψετε ένα ολόκληρο φυτό ή ένα τμήμα από τις ρίζες του. Με ένα κοφτερό μαχαίρι, κόψτε ζωηρά και γερά κομμάτια ρίζας 5 με 10 εκατοστά. Αυτά που είναι πιο κοντά στην ένωση με το υπέργειο τμήμα του φυτού βλασταίνουν πιο γρήγορα. Σημειώστε ότι σ' αυτά τα μοσχεύματα δεν χρειάζεται ορμόνη ριζοβολίας, στην πραγματικότητα η χρήση της μπορεί να αναστείλει την ριζοβολία. Αν έχετε λίγα μοσχεύματα μπορείτε να τα φυτέψετε απευθείας σε μια γλάστρα με την επάνω τους πλευρά στο ίδιο επίπεδο με την επιφάνεια του χώματος (εικόνα B1).
Αν έχετε πολλά μοσχεύματα, γεμίστε ένα ριζωτήριο με μείγμα χώματος ριζοβολίας σε ύψος 2-3 εκατοστών, απλώστε τα μοσχεύματα πάνω στο υπόστρωμα και καλύψτε τα με μείγμα χώματος σε ένα εκατοστό ύψος (εικόνα B2).
Ποτίστε τα φυτεμένα δοχεία καλά. Μετά τοποθετήστε τα σε κρύο προστατευμένο περιβάλλον και προστατεύστε τα από τον ήλιο. Από την στιγμή που τα νέα φύλλα θα αρχίζουν να σχηματίζονται μετακινήστε τα δοχεία σε σημείο με πλήρη φωτισμό και ποτίζετέ τα τακτικά. Όταν τα νέα βλαστάρια μεγαλώσουν μερικά εκατοστά και έχουν αναπτύξει νέες ρίζες μεταφυτέψτε τα στην τελική τους θέση και λιπάνετέ τα με υγρό λίπασμα.
Ποτίστε τα φυτεμένα δοχεία καλά. Μετά τοποθετήστε τα σε κρύο προστατευμένο περιβάλλον και προστατεύστε τα από τον ήλιο. Από την στιγμή που τα νέα φύλλα θα αρχίζουν να σχηματίζονται μετακινήστε τα δοχεία σε σημείο με πλήρη φωτισμό και ποτίζετέ τα τακτικά. Όταν τα νέα βλαστάρια μεγαλώσουν μερικά εκατοστά και έχουν αναπτύξει νέες ρίζες μεταφυτέψτε τα στην τελική τους θέση και λιπάνετέ τα με υγρό λίπασμα.
2.4 Πολλαπλασιάζοντας δέντρα με ξυλώδη μοσχεύματα - Γράφει η Αναστασία Γραμματέα για το ialmopia.gr
Προετοιμασία ξυλοποιημένων μοσχευμάτων
Η καλύτερη εποχή για την λήψη των σκληρών μοσχευμάτων είναι από αρχές φθινοπώρου έως και το τέλος του χειμώνα. Τα μοσχεύματα θα πρέπει να προέρχονται από ξύλο τρέχουσας βλάστησης ενώ η βάση αυτού θα πρέπει να προέρχεται από ξύλο ηλικίας δύο ετών. Το πάχος του μοσχεύματος θα πρέπει να είναι περίπου όσο ενός μολυβιού. Η βάση του μοσχεύματος αυτού, έχει μεγάλο δυναμικό για την ανάπτυξη της ρίζας ενώ ο μεγάλος αριθμός των λανθάνοντων οφθαλμών παρέχουν ορμόνες που απαιτούνται για την ριζοβόληση του.
Τα ξυλοποιημένα μοσχεύματα θα πρέπει να έχουν μήκος πολύ μεγαλύτερο από ότι τα ποώδη μοσχεύματα επειδή χρειάζονται πολύ μεγαλύτερο χρόνο για να αναπτύξουν ρίζες. Τα περισσότερα ξυλώδη μοσχεύματα έχουν μήκος 15-20 εκατοστά ή ακόμα και μεγαλύτερο. Το μεγαλύτερο απόθεμα σε θρεπτικά συστατικά που περιέχει ένα μεγαλύτερο ξυλώδες μόσχευμα, το βοηθάει να παραμείνει ζωντανό για περισσότερο χρονικό διάστημα.
- Κάνουμε μία οριζόντια τομή 6 χιλιοστών κάτω από το χαμηλότερο οφθαλμό στην βάση
- Τραυματίζουμε το μόσχευμα. Τα είδη που είναι δύσκολο να ριζοβολήσουν, θα πρέπει να τραυματιστούν στην βάση των ξυλοποιημένων μοσχευμάτων. Αυτό περιλαμβάνει ένα ελαφρό κόψιμο αντιδιαμετρικά στην βάση αυτών. Αυτό γίνεται προκειμένου να εκτεθεί περισσότερο το κάμβιο το οποίο και συμβάλλει στην δημιουργία κάλλου και στην ριζοβόληση των ξυλοποιημένων μοσχευμάτων.
- Βυθίζουμε την βάση των μοσχευμάτων στην ορμόνη ριζοβολίας. Η ορμόνη ριζοβολίας θεωρείται ότι συμβάλλει στην δημιουργία ριζών ειδικότερα στα δύσκολα προς ριζοβόληση δέντρα.
- Τοποθετούμε το μόσχευμα στο υπόστρωμα ανάπτυξης. Θα πρέπει να τοποθετούμε το μόσχευμα κατά τέτοιο τρόπο ώστε το ¼ αυτού να βρίσκεται έξω από το υπόστρωμα και το υπόλοιπο, μέσα στο υπόστρωμα ανάπτυξης. Με αυτό το τρόπο, μειώνεται η απώλεια υγρασίας από αυτό. Το υπόστρωμα ανάπτυξης μπορεί να είναι είτε χώμα και άμμος, είτε άμμος ή τύρφη και περλίτης.
- Μετά την τοποθέτηση του ξυλοποιημένου μοσχεύματος στο υπόστρωμα ανάπτυξης, ποτίζουμε ελαφρώς. Δεν θα πρέπει να υπερποτίζουμε διότι αυτό μπορεί να λειτουργήσει ανασχετικά στην ριζοβολία. Εάν είναι δυνατόν, τοποθετούμε το υπόστρωμα ανάπτυξης μαζί με τα ξυλοποιημένα μοσχεύματα, σε ένα δροσερό και σκιερό μέρος στο θερμοκήπιο, αφού αυτό συμβάλλει θετικά στον σχηματισμό ριζών.
Γραμματέα Αναστασία Γεωπόνος ΓΠΑ
3. Πολλαπλασιασμός με Εμβολιασμό
Ο Εμβολιασμός κι οι λόγοι για τους οποίους ακολουθείται αυτή η Τεχνική
Στους διάφορους τρόπους πολλαπλασιασμού, μπορούσαμε να πούμε ξεκάθαρα τα σημεία από τα οποία μπορούμε να προμηθευτούμε το φυτικό υλικό. Ο λόγος είναι πως εκεί τα πράγματα ήταν απλά και όχι σύνθετα όπως συμβαίνει στον εμβολιασμό ή κοινώς το Μπόλιασμα. Για να κατανοήσουμε πλήρως την τεχνική θα πρέπει να την μελετήσουμε από όλες τις πλευρές και να εξετάσουμε ξεχωριστά κάθε περίπτωση και συγκεκριμένα τον λόγο για τον οποίο θέλουμε να την ακολουθήσουμε.
Είναι γεγονός λοιπόν πως υπάρχουν διάφορα είδη εμβολιασμών ενώ ακόμα και ένας συγκεκριμένος τύπος μπορεί να είναι διαφορετικός ανάλογα με την περίπτωση. Η επιλογή λοιπόν των κατάλληλων φυτών αφού πρώτα είμαστε έτοιμοι είναι το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε.
Πληροφορία: Επειδή Πολλαπλασιασμός με Εμβολιασμό είναι πολύ μεγάλο και πάρα πολύ σημαντικό σαν θέμα αφαιρέθηκε από αυτή τη σελίδα αυτή και είναι σε ξεχωριστό άρθρο στη δική του σελίδα. Δείτε εδώ το εκτενή άρθρο για το Πως να Κάνετε Εμβολιασμό (Μπόλιασμα) σε Καρποφόρα Δέντρα
4. Πολλαπλασιασμός με Καταβολάδες
5. Πολλαπλασιασμός με Παραφυάδες
Εφόσον ένα φυτό δημιουργεί στη βάση του κλαδιά ή βλαστούς, τότε μπορούμε να το πολλαπλασιάσουμε με αυτές τις λεγόμενες παραφυάδες. Ο τρόπος αυτός θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και τρόπος διαίρεσης του φυτού, αν και διαφέρει. Τα υλικά που θα χρειαστούμε είναι ένα κοφτερό μαχαίρι, μια γλάστρα και ένα μείγμα χώματος του κήπου με τύρφη.
6. Πολλαπλασιασμός των φυτών με Διαίρεση
Tα φυτά που έχουν πλούσιο ριζικό σύστημα και σχηματίζουν συστάδες μπορούν να πολλαπλασιαστούν με διαίρεση. Βγάλτε το φυτό από το χώμα, μεταξύ Νοεμβρίου και Μαρτίου, και χωρίστε το σε μικρότερα κομμάτια.
Δεν είναι δύσκολο να σκεφτεί κάποιος τα κριτήρια με τα οποία πρέπει να επιλέξουμε το κατάλληλο φυτό προς διαίρεση των ριζών του ωστόσο αξίζει να σημειωθούν ώστε όλοι οι κηπουροί να είναι προετοιμασμένοι. Όσα φυτά πολλαπλασιάζονται με αυτόν τον τρόπο θα πρέπει να είναι υγιή, δυνατά, εύρωστα, χωρίς παραμορφώσεις, χωρίς έντομα, χωρίς ασθένειες και γενικότερα χωρίς προβλήματα. Αξίζει να θυμόμαστε πως σε περιπτώσεις εισόδου κακού φυτικού υλικού στον κήπο μας κινδυνεύουν να προσβληθούν τα φυτά από αρρώστιες εντομολογικές και μη φυσικά ενώ αν το φυτό είναι μέσα στον ίδιο μας τον κήπο μπορούμε να μεταφέρουμε ή και να εντείνουμε το πρόβλημα. Για αυτό θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στην επιλογή του φυτού πάνω και στο οποίο θα δουλέψουμε για να αποκτήσουμε νέα φυτά.
7. Πολλαπλασιασμός των φυτών με Βολβούς
Μπορεί τα βολβώδη φυτά να αποτελούν μια ξεχωριστή, μοναδική κατηγορία φυτών ωστόσο πάνω κάτω τα ίδια ισχύουν και σε αυτά σε ό,τι αφορά τον πολλαπλασιασμό τους ανάλογα πάντα το γένος στο οποίο ανήκουν. Πριν προχωρήσουμε στο επομενο βήμα, εξετάζουμε τα φυτά μας πάντα, για να μην εισάγουμε στον κήπο μας άσθενειες και φυσικά νέα προβλήματα.
8. Πολλαπλασιασμός με Στόλωνες
Φυτά όπως οι φράουλες είναι ότι έχουν την ικανότητα να πυκνώνουν μεταξύ τους καλύπτοντας τα κενά που δημιουργούνται με τα αδέλφια, τους στόλωνες.
Στόλωνες είναι βλαστοί που αναπτύσσονται πλάγια και παράλληλα προς την επιφάνεια του δάφους και πάνω σ’ αυτή, ενώ στα σημεία των κόμβων αναπτύσσονται ρίζες και διαμορφώνονται νέα θυγατρικά φυτά τα οποία φέρουν βλαστό και ριζικό σύστημα.
Πηγή
Στους διάφορους τρόπους πολλαπλασιασμού, μπορούσαμε να πούμε ξεκάθαρα τα σημεία από τα οποία μπορούμε να προμηθευτούμε το φυτικό υλικό. Ο λόγος είναι πως εκεί τα πράγματα ήταν απλά και όχι σύνθετα όπως συμβαίνει στον εμβολιασμό ή κοινώς το Μπόλιασμα. Για να κατανοήσουμε πλήρως την τεχνική θα πρέπει να την μελετήσουμε από όλες τις πλευρές και να εξετάσουμε ξεχωριστά κάθε περίπτωση και συγκεκριμένα τον λόγο για τον οποίο θέλουμε να την ακολουθήσουμε.
Είναι γεγονός λοιπόν πως υπάρχουν διάφορα είδη εμβολιασμών ενώ ακόμα και ένας συγκεκριμένος τύπος μπορεί να είναι διαφορετικός ανάλογα με την περίπτωση. Η επιλογή λοιπόν των κατάλληλων φυτών αφού πρώτα είμαστε έτοιμοι είναι το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε.
Πληροφορία: Επειδή Πολλαπλασιασμός με Εμβολιασμό είναι πολύ μεγάλο και πάρα πολύ σημαντικό σαν θέμα αφαιρέθηκε από αυτή τη σελίδα αυτή και είναι σε ξεχωριστό άρθρο στη δική του σελίδα. Δείτε εδώ το εκτενή άρθρο για το Πως να Κάνετε Εμβολιασμό (Μπόλιασμα) σε Καρποφόρα Δέντρα
Οι συνηθισμένες καταβολάδες δεν είναι τίποτα περισσότερο από το να
λυγίζουμε μερικούς βλαστούς προς τα κάτω και να σκεπάζουμε με χώμα το μέρος του βλαστού που είναι πιο κοντά στο έδαφος . Μπορούμε εύκολα να γυρίσουμε σε καταβολάδες μερικούς βλαστούς από οποιονδήποτε θάμνο μέσα στον κήπο του αρκεί να φτάνουν τα στελέχη για να κατέβουν μέχρι το έδαφος . Είναι απαραίτητο γι αυτό το σκοπό να χρησιμοποιούμε μόνο νεαρούς βλαστούς . Τα πιο ηλικιωμένα κλαδιά συνήθως
αργούν να ριζώσουν και σπάνια δίνουν φυτά με καλό σχήμα . Η διαδικασία αυτή διευκολύνεται αν κάνουμε μια τομή , μια σχισμή , ή ένα δαχτυλίδι ,ή ακόμη αν κόψουμε ένα κομμάτι του φλοιού από το μέρος του βλαστού που θα το κάνουμε καταβολάδα . Λυγίζουμε το κλαδί σε μια καλή ορθή γωνία και το στερεώνουμε
γερά στο έδαφος , χρησιμοποιώντας και ένα πασσαλάκι για να το κρατά , (αν είναι απαραίτητο ). Μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε μια γλάστρα ή κάποιο άλλο δοχείο όπου θα λυγίσουμε το κλαδί και θα το κάνουμε καταβολάδα . Όπως αναφέραμε και πιο πριν , αν ανακατέψουμε στο έδαφος άμμο και τύρφη θα διευκολύνουμε το βλαστό να ριζώσει πιο γρήγορα,και να δημιουργήσει ένα πιο πλούσιο ριζικό σύστημα .
Πολλαπλασιασμός φυτών με καταβολάδες σακούλα @ www.diytv.gr
5. Πολλαπλασιασμός με Παραφυάδες
Πολλαπλασιασμός φυτών με παραφυάδες @ www.diytv.gr
6. Πολλαπλασιασμός των φυτών με Διαίρεση
Δείτε το Video Πολλαπλασιασμός φυτών με διαίρεση
6.1 Πολλαπλασιασμός των φυτών με Διαίρεση Ριζών
Πολλαπλασιασμός φυτών με διαίρεση @ www.diytv.gr
7. Πολλαπλασιασμός των φυτών με Βολβούς
8. Πολλαπλασιασμός με Στόλωνες
Στόλωνες είναι βλαστοί που αναπτύσσονται πλάγια και παράλληλα προς την επιφάνεια του δάφους και πάνω σ’ αυτή, ενώ στα σημεία των κόμβων αναπτύσσονται ρίζες και διαμορφώνονται νέα θυγατρικά φυτά τα οποία φέρουν βλαστό και ριζικό σύστημα.
Παίρνομε το μεγαλύτερο και πιο δυνατό παράριζο και το βάζουμε σε ένα κεσεδάκι αφήνοντας το να τροφοδοτείται από το μητρικό φυτό μέχρι να αναπτύξει δικές του ρίζες , όταν το νέο φυτό αποχτήσει δυνατό ριζικό σύστημα το μεταφυτεύουμε σε μεγαλυτερη γλάστρα με αρκετό χώρο για να αναπτυχθούν οι ρίζες του.
Tags:
Καλλιέργεια
