Πρόσφατα αναφέρθηκαν νέα κρούσματα σε ελαιώνα ηλικίας 8 ετών στην Περιφέρεια της Μαδρίτης στην Ισπανία και σε φυτά των ειδών Acacia saligna (νέος ξενιστής), Prunus cerasus (νέος ξενιστής), Euryops chrysanthemoides, Polygala myrtifolia στην Περιφέρεια της Προβηγκίας – Άλπεων – Κυανής Ακτής στην Γαλλία. Επιπλέον από έλεγχο που πραγματοποίησε η Επιτροπή της Ε.Ε. στην περιοχή του Αλικάντε της Ηπειρωτικής Ισπανίας προέκυψαν σημαντικά ζητήματα σχετικά με την έκταση της οριοθετημένης ζώνης, την εφαρμογή των μέτρων εξάλειψης και την εμφάνιση νέων κρουσμάτων της ασθένειας. Στην Ελλάδα δεν έχει γνωστοποιηθεί μέχρι σήμερα καταγραφή του συγκεκριμένου παθογόνου, όμως η διαπίστωση της παρουσίας του σε όλο και μεγαλύτερο αριθμό χώρων της Ε.Ε. και η αύξηση του αριθμού των ευπαθών φυτών στην ασθένεια, καθιστά τις φυτοϋγειονομικές υπηρεσίες της χώρας σε αυξημένη ετοιμότητα για να αποτραπεί ο κίνδυνος της εισαγωγής και εξάπλωσής του.
Υπενθυμίζουμε ότι η Xylella fastidiosa κατατάσσεται στην κατηγορία των επιβλαβών οργανισμών μέγιστου ρίσκου για την Ελλάδα, που αν εγκατασταθεί θα έχει δυσβάσταχτες οικονομικές συνέπειες και τεράστιες επιπτώσεις στο αγροτικό οικοσύστημα και στον τουρισμό. Η πραγματοποίηση ελέγχων και η διατήρηση της χώρας απαλλαγμένης από το επικίνδυνο βακτήριο είναι θέμα Εθνικής Σημασίας και Ύψιστου Δημοσίου Συμφέροντος.
Η Επιτροπή της Ε.Ε. έχει εκδώσει την Εκτελεστική Απόφαση 2015/789/ΕΕ και την τροποποίησή της 2017/2352/ΕΕ που αφορούν τα μέτρα για την πρόληψη της εισαγωγής και της εξάπλωσης στην Ένωση του συγκεκριμένου οργανισμού καραντίνας.
Λόγω της σοβαρότητας του παθογόνου και της σημασίας της καλλιέργειας των φυτών ξενιστών στη χώρα μας, παρακαλούμε τους υπόχρεους να ενημερώνουν την Υπηρεσία μας:
Κατά την εισαγωγή φυτών προς φύτευση στη χώρα μας, από χώρες στις οποίες έχει γνωστοποιηθεί η παρουσία του, προκειμένου να διενεργηθούν οι επίσημοι έλεγχοι.
Στην περίπτωση που διαπιστώσουν ύποπτα συμπτώματα (σε φυτά προς φύτευση στα φυτώρια και κατά τη διακίνησή τους, καθώς επίσης και στους οπωρώνες) σύμφωνα με το άρθρο 7 του Π.Δ. 365/2002-(ΦΕΚ 307Α).
Πληροφορίες για τα συμπτώματα καθώς επίσης και πλούσιο φωτογραφικό υλικό περιλαμβάνει το έντυπο που έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου: www.bpi.gr > ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ > Επισκοπήσεις > Κατευθυντήριες Οδηγίες Μακροσκοπικών Ελέγχων> Βακτήρια/Φυτοπλάσματα>ΟΔΗΓΙΕΣ Xylella fastidiosa
Η Υπηρεσία μας αναρτά τον επικαιροποιημένο (ενημέρωση 15/2/2018) κατάλογο των φυτών ξενιστών του οργανισμού, την Εκτελεστική Απόφαση 2015/789/ΕΕ και την τροποποίησή της 2017/2352/ΕΕ στην ιστοσελίδα της Περιφέρειας Θεσσαλίας:
www.thessaly.gov.gr>Ενημέρωση>Γεωργικά Θέματα>2018>ΠΕ Λάρισας>Ενημέρωση (11-5-2018).
Οι ενδιαφερόμενοι για οποιαδήποτε πληροφορία μπορούν να απευθύνονται στην Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Περιφέρειας Θεσσαλίας Τμήμα Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου (τηλέφωνα: 2413 511110, 511119, 511181).
Πως δρα η Xylella fastidiosa
Το βακτήριο αποικίζει τα ξυλώδη αγγεία των φυτών και, κατά κανόνα, μεταδίδεται από έντομα που ανήκουν στις οικογένειες εντόμων Cicadellidae και Cercopidae και τρέφονται από τα ξυλώδη αγγεία των φυτών. Το έντομο της οικογένειας Cercopidae με την επιστημονική ονομασία Philaenus spumarius που είναι ένα πολύ κοινό πολυφάγο έντομο και αφθονεί στα ελαιόδενδρα θεωρείται υπεύθυνος φορέας για την εξάπλωση του βακτηρίου στην Απουλία. Τα συμπτώματα που συνδέονται με την παρουσία του Xylella fastidiosa σε φυτά ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό και μπορεί να προκαλέσουν την πλήρη νέκρωση των φυτών μέσα σε λίγα χρόνια, ανάλογα με το είδος του φυτού ξενιστή, τη σοβαρότητα της μόλυνσης και τις κλιματικές συνθήκες.
Πίσω στο 1789
Ο καθηγητής Iατρικής και Φιλοσοφίας, Cosimo Moschettini, το 1789 έγραψε ένα βιβλίο στη Νάπολη, αφιερωμένο σε μια ασθένεια των ελαιοδέντρων του Οτράντο, την οποία ονομάζει «Brusca». Εκεί, στη σελίδα 15, αναφέρει με επιγραμματικό τρόπο ότι (σε ελεύθερη μετάφραση): «Η Brusca είναι αυτή η αρρώστια των ελιών μας, από την οποία νεκρώνονται και σύντομα ξεραίνονται οι πιο ζωηρές, πρασινωπές κόμες, μερικές φορές μαζί με τους πιο μαλακούς βλαστούς, αποσπώνται από αυτό και πέφτουν, αφήνοντας το δέντρο καμένο».
Με άλλα λόγια, η Brusca του 1789 μοιάζει αφάνταστα με την Xylella fastidiosa του 2013 και, μάλιστα, εκδηλώνεται στην ίδια σχεδόν περιοχή! Και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα ερωτήματα.
Το πρώτο καμπανάκι: 2013
Τον Οκτώβριο του 2013, η Ιταλία ενημέρωσε επίσημα την Κομισιόν και τα άλλα κράτη-μέλη για την παρουσία της ασθένειας της Xylella fastidiosa στην επαρχία του Λέτσε (Περιφέρεια Απουλίας, Νότια Ιταλία), κυρίως σε ελιές, καθώς και σε αμυγδαλιές και πικροδάφνες.
Να σημειώσουμε ότι είναι η πρώτη φορά που η ασθένεια αυτή εμφανίζεται στο έδαφος της ΕΕ. Η Κομισιόν εκδίδει την Απόφαση 2014/87 (13/2/2014), με την οποία λαμβάνει ήπια μέτρα προστασίας, απαγορεύοντας την ανεξέλεγκτη μετακίνηση φυτών από το Λέτσε προς άλλες περιοχές.
Ανακαλύπτεται ότι η Xylella fastidiosa επεκτείνεται σε νέες περιοχές, προσβάλλοντας και άλλα είδη φυτών (καλλωπιστικά φυτά στην Κορσική, στη Γαλλία, σπάρτα στην Ισπανία και στην Ιταλία, ελιές στο Τάραντο και στο Μπρίντιζι). Ως απάντηση, η Κομισιόν κλιμακώνει με την Απόφαση 2015/789 και τις τροποποιήσεις της, με μια σειρά από μέτρα, που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν:
Αρχικά το Λέτσε αποτελεί «προσβεβλημένη ζώνη» που περιλαμβάνει όλα τα φυτά που έχουν προσβληθεί, είτε απλά παρουσιάζουν συμπτώματα, ακόμη και που ενδέχεται να έχουν προσβληθεί.Γύρω από την προσβεβλημένη ζώνη καθορίζεται μια «ζώνη ασφαλείας» τουλάχιστον 10 χλμ. και γύρω από αυτήν μια «ζώνη επιτήρησης» τουλάχιστον 30 χλμ.
Διατάζει την αφαίρεση (κοπή και καταστροφή) όλων των φυτών που έχουν μολυνθεί.
Διευρύνει τον αρχικό κατάλογο των φυτών που είναι ευπαθή στη λοίμωξη, τα οποία φθάνουν τα 359 (!), δηλαδή σχεδόν οτιδήποτε φυτρώνει.
Υποχρεώνει τα φυτώρια να τηρούν κανόνες ιχνηλασιμότητας για το υλικό που διακινούν.
Η επέκταση στη Νότια Ιταλία οδήγησε σε νέα δεδομένα. Για την επαρχία Λέτσε διαπιστώνεται ότι η εξάλειψη της Xylella fastidiosa δεν είναι πλέον δυνατή, άρα θα πρέπει να ακολουθηθούν μέτρα περιορισμού της, με την εκρίζωση τουλάχιστον των αποδεδειγμένα προσβληθέντων δέντρων. Οι επαρχίες του Τάραντο και Μπρίντιζι χαρακτηρίζονται ως «ζώνες εξάλειψης», με την υποχρέωση να εκριζώνονται σε ακτίνα 100 μέτρων από τα προσβεβλημένα φυτά, ακόμη και τα φυτά-ξενιστές, ανεξαρτήτως της υγείας τους. Πρόκειται, δηλαδή, για τη δημιουργία μίας τεράστιας «νεκρής ζώνης», όπου (σχεδόν) τίποτα δεν πρέπει να φυτρώνει. Το περίεργο είναι ότι στο επίκεντρο (Λέτσε) τα μέτρα είναι πιο ήπια από τις γύρω περιοχές.
Είναι βέβαιο ότι το βακτήριο της Xylella fastidiosa ενδημούσε στην Αμερική και τα τέλη του 19ου αιώνα έπληξε σοβαρά τα αμπέλια της Καλιφόρνιας. Μέχρι όμως και τον Οκτώβριο του 2013, οπότε εντοπίστηκε στην Απουλία της Νότιας Ιταλίας, θεωρείται ότι δεν έχει περάσει ποτέ στο έδαφος της ΕΕ και για κανένα φυτό (βλ. παράρτημα της βασικής οδηγίας 2000/29). Έχουμε, λοιπόν, ένα άλμα περίπου 120 ετών, εκατοντάδων χιλιάδων χιλιομέτρων, και μάλιστα από ένα έντομο που –υποτίθεται ότι– μεταδίδει τη μόλυνση/λοίμωξη σε ακτίνα 100 μέτρων, σύμφωνα τουλάχιστον με τους επιστήμονες και τους γραφειοκράτες της ΕΕ.
Δύο είναι, λοιπόν, οι κύριες απόψεις και εκδοχές:
Σύμφωνα με την πρώτη, η Xylella fastidiosa ήρθε από την Αμερική, με καθυστέρηση περίπου 120 χρόνων, με ξενιστές μάλλον κάποια καλλωπιστικά φυτά και πικροδάφνες. Άγνωστο για ποιους λόγους (και συμπτώσεις), εγκαταστάθηκε στο Λέτσε της Νότιας Ιταλίας, από όπου και επεκτείνεται, απειλώντας με ακόμη μεγαλύτερες ζημιές.
Σύμφωνα με τη δεύτερη, διαπιστώνουμε ότι αυτό που ονομάζουμε Xylella fastidiosa έχει τα ίδια συμπτώματα και, συνεπώς, πιθανολογούμε ότι πρόκειται για την ίδια ασθένεια που είχε καταγραφεί από το 1789 ως Brusca, η οποία είχε εμφανιστεί στην ίδια περιοχή της Νότιας Ιταλίας. Άρα, δεν πρόκειται για ένα καινούργιο πρόβλημα, αλλά για ένα παλιό, που ξαναεμφανίστηκε σήμερα με πιθανή αιτία την ακαλλιεργησία των ελαιοδέντρων, μια και η καλλιέργεια (κλάδεμα, λίπανση, άρδευση, όργωμα) δεν επιτρέπει την εμφάνιση του βακτηρίου.
Για το ποια από τις παραπάνω δύο εκδοχές είναι η σωστή, σήμερα η επιστήμη της γεωπονικής αδυνατεί να δώσει μία ολοκληρωμένη
Ok ξέρουμε οτι εδω δεν αφορά αυτό κανέναν αλλά κάποιος θα μπορουσε να δεί πως
αντιμετοπίζουν το θέμα μετα από 3 χρόνια μάχης
Πώς ενεργοποιούμε Ελληνικούς υπότιτλους στο youtube:
Ενεργοποιούμε τους υπότιτλους πατώντας το κουμπί Subtitles αλλά συνήθως είναι στα Αγγλικά οπλότε για Ελληνικά Ενεργοποιούμε τη μετάφραση ( βήματα 1 , 2 ,3 )
Τελευταία Πολεμική ανταπόκριση απο το μέτοπο της xylella fastidiosa
Αρχικά επισημαίνουμε ότι σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ελέγχων που διενεργούνται κάθε χρόνο στα πλαίσια του προγράμματος των επισκοπήσεων, μέχρι σήμερα, δεν έχει διαπιστωθεί στη χώρα μας η ύπαρξη του βακτηρίου Xylella fastidiosa στη χώρα μας..
Υπενθυμίζουμε ότι πρώτη διαπίστωση του βακτηρίου αυτού έγινε τον Οκτώβριο του 2013, στην Νότιo Ιταλία, σε δύο διαφορετικές περιοχές της επαρχίας Λέτσε (Lecce), στην Περιφέρεια της Απουλίας(Apulia).
Στη συνέχεια το παθογόνο εντοπίστηκε το 2015 σε φυτά πολύγαλα (Polygala myrtifolia) στην Κορσική της Γαλλίας, και το 2016 σε γλαστρικά φυτά πικροδάφνης ( Nerium oleander) σε θερμοκήπιο στη Σαξωνία της Γερμανίας.
Στη συνέχεια το 2016 και 2017 το βακτήριο εντοπίστηκε στην αυτόνομη κοινότητα των Βαλεαρίδων Νήσων σε 12 είδη φυτών και δένδρων (ελιά, αγριελιά, πολύγαλα, κερασιά, δαμασκηνιά, ακακία, λεβάντα, λαδανιά, αμπέλι, πικροδάφνη), και σε δέντρα αμυγδαλιάς στην περιοχή Αλικάντε της Ισπανίας.
Φωτογραφίες με συμπτώματα προσβολής από τις Βαλεαρίδους Νήσους μπορούν να αναζητηθούν στην ιστοσελίδα :
Δυστυχώς η τελευταία ενημέρωση, στις αρχές Απριλίου 2016 , της Ε.Ε και των κρατών μελών από την αρμόδια Φυτοϋγειονομική Υπηρεσία της Ισπανίας, αφορούσε τη διαπίστωση του βακτηρίου σε ελαιώνα ηλικίας 8 ετών στην Περιφέρεια της Μαδρίτης.
Η εμφάνιση αυτή είναι άκρως ανησυχητική για την ελαιοκαλλιέργεια της Ισπανίας αλλά και των άλλων χωρών της Ε.Ε. Πρέπει λοιπόν να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα προστασίας ώστε να αποφευχθεί η επέκταση του βακτηρίου τόσο στη χώρα μας όσο και σε άλλες χώρες της Ε.Ε.
Σημειώνουμε ότι ο αποτελεσματικότερος τρόπος διασποράς του συγκεκριμένου βακτηρίου είναι το μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό (δενδρύλλια, εμβόλια), δηλαδή η μετακίνηση από μολυσμένες περιοχές προσβεβλημένων φυτών, προκειμένου να φυτευτούν σε άλλες περιοχές. Όμως το βακτήριο μεταδίδεται από τα μολυσμένα φυτά στα υγιή και με μικροσκοπικά έντομα- φορείς, όπως είναι διάφορα τζιτζικάκια μυζητικά- έντομα (ημίπτερα).
Όπως έχει αποδειχθεί ο καλύτερος τρόπος αποφυγής εισόδου και εξάπλωσης του παθογόνου σε μια περιοχή είναι η πρόληψη που επιτυγχάνεται με τη διακίνηση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού δηλαδή δενδρυλλίων και εμβολίων.
Σημειώνεται ότι, περισσότερα από 300 είδη καλλιεργούμενων φυτών μεταξύ των οποίων οπωροφόρα δένδρα (ελιά, εσπεριδοειδή, αμυγδαλιά, ροδακινιά, κερασιά, δαμασκηνιά), αμπέλι, καλλωπιστικά (Πολύγαλα, πικροδάφνη, λεβάντα, δενδρολίβανο κ.λ.π.), αυτοφυή φυτά και δασικά (πλάτανος, βελανιδιά), μπορούν να προσβληθούν από το βακτήριο. Αυτά αναφέρονται αναλυτικά στον « Κατάλογο φυτών που είναι γνωστό ότι είναι ευπαθή στα ευρωπαϊκά και μη ευρωπαϊκά απομονωθέντα στελέχη του συγκεκριμένου οργανισμού («συγκεκριμένα φυτά» βάσει των εκτελεστικών αποφάσεων: 2015/789/ΕΕ και 2015/2417/ΕΕ. Ο κατάλογος των φυτών-ξενιστών τροποποιείται συνεχώς βάσει των ερευνών που διεξάγονται εντός και εκτός Ευρώπης Στο παράρτημα 1 παραθέτονται φωτογραφίες προσβεβλημένων φυτών του Ευρωπαϊκού και Μεσογειακού Οργανισμού Προστασίας Φυτών (EPPO) από το σύνδεσμο https://gd.eppo.int
Σύμφωνα λοιπόν με την Ευρωπαϊκή Φυτοϋγειονομική Νομοθεσία τα ευαίσθητα στη Ξυλέλλα φυτά, που παράγονται εντός της Χώρας επιτρέπεται να διακινούνται μόνο εφόσον αυτά συνοδεύονται με Φυτοϋγειονομικό διαβατήριο. Επιπλέον επισημαίνεται ότι η ενδοκοινοτική διακίνηση φυτών-ξενιστών που δεν είχαν ποτέ αναπτυχθεί εντός των οριοθετημένων περιοχών γίνεται στο εσωτερικό της Ένωσης μόνον αν συνοδεύονται από Φυτοϋγειονομικό Διαβατήριο.
Ενδεικτικά αναφέρουμε την υποχρεωτική διακίνηση με Φυτοϋγειονομικό διαβατήριο (Φ.Δ.), των φυτών ελιάς (Olea europaea), λεβάντας (Lavandula dentata), πικροδάφνης (Nerium oleander), πολύγαλα (Polygala myrtifolia), αμυγδαλιάς (Prunus dulcis) και καφέ (Coffea sp).
Ο πλήρης κατάλογος των συγκεκριμένων φυτών που διακινούνται υποχρεωτικά με Φ.Δ. επικαιροποιείται συνεχώς και είναι διαθέσιμος στην ιστοσελίδα https://ec.europa.eu/food/plant/plant_health_biosecurity/legislation/emergency_measures/xylella-fastidiosa/susceptible_en (τελευταία έκδοση 15-2-2018) την οποία θα πρέπει να επισκέπτονται όλοι οι ενδιαφερόμενοι όπως φυτωριούχοι , παραγωγοί, πολίτες κ.λ.π.
Ενημερώνουμε λοιπόν όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, όπως είναι, τα φυτώρια, τα κέντρα κήπου, τα ανθοπωλεία, οι εταιρείες διεθνών μεταφορών, οι παραγωγοί, οι συνεταιρισμοί, οι γεωπόνους του δημοσίου, των δήμων, των καταστημάτων εμπορίας γεωργικών φαρμάκων, τα τελωνεία, οι Δήμοι και οι εργολάβοι δημοσίων κηποτεχνικών έργων για τα τελευταία δεδομένα που περιγράφηκαν παραπάνω. Για τους λόγους αυτούς είναι απαραίτητη η αναγκαιότητα τήρησης της φυτοϋγειονομικής νομοθεσίας κατά την παραγωγή και διακίνηση φυτών ευαίσθητων στην προσβολή από το βακτήριο Ξυλέλλα (Xylella fastidiosa).
Ο οργανισμός αυτός καραντίνας μπορεί να προσβάλει τις σημαντικότερες καλλιέργειες τόσο του νομού όσο και της χώρας Ελλάδας, όπως είναι οι ελιές, το αμπέλι, τα εσπεριδοειδή, καταστρέφοντας όχι μόνο την παραγωγή αλλά και το φυτικό κεφάλαιο. Έτσι, οι συνέπειες θα είναι ολέθριες για το φυτικό κεφάλαιο, τις εξαγωγές και κατά συνέπεια για την οικονομία των νοικοκυριών και της χώρας.
Είναι λοιπόν εθνική αλλά και νομική υποχρέωση όλων των εμπλεκόμενων να συμβάλλουν με τις ενέργειές τους στην αποτροπή εισόδου του καταστροφικού αυτού βακτηρίου στην Ελλάδα.
Η υπηρεσία μας στα πλαίσια του ετήσιου προγράμματος επισκοπήσεων που εφαρμόζεται κάθε χρόνο, συνεχίζει τις επιθεωρήσεις με μακροσκοπικούς και δειγματοληπτικούς ελέγχους φυτών ξενιστών του βακτηρίου, σε χώρους εμπορίας, φυτώρια, ελαιώνες και οπωρώνες. Επιπλέον προκειμένου να διερευνηθεί η ύπαρξη εντόμων φορέων του βακτηρίου στην περιοχή μας αναρτώνται κατάλληλες παγίδες σύλληψής τους.
Έτσι, σε περίπτωση διαπίστωσης ύποπτων συμπτωμάτων όπως αυτών της χλώρωσης, περιφερειακού ή ολοκληρωτικού «καψίματος» των φύλλων, νέκρωσης κλαδίσκων και ταχύτατης ξήρανσης δένδρων ελιάς, ροδακινιάς, αμυγδαλιάς, ακακίας, κλημάτων αμπέλου, θάμνων πικροδάφνης, πολύγαλα, λεβάντας, φυτών δενδρολίβανου, να επικοινωνούν με την Υπηρεσία μας στα τηλέφωνα 2752360304-303-263.
http://www.eleftheria.gr/
http://www.ert.gr/
http://www.ypaithros.gr/
Tags:
Ενημέρωση
