Βλαστική ικανότητα. Τι χρειάζονται οι σπόροι για να φυτρώσουν.Πολλοί πρωτάρηδες ερασιτέχνες κηπουροί διστάζουν να ασχοληθούν με τη διαδικασία παραγωγής φυτών από σπόρο κυρίως επειδή δεν γνωρίζουν τις απαιτήσεις του κάθε σπόρου και τη διαδικασία σποράς. Το μυστικό είναι να γνωρίσουν τη διαδικασία βλάστησης του σπόρου, αυτό που λέγεται βλαστική ικανότητα και να θυμούνται ότι οι παράγοντες που την επηρεάζουν δρουν κυρίως στους σπόρους που συλλέγονται από τη φύση ενώ στους εμπορικούς σπόρους τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά.
Πώς γνωρίζουν οι σπόροι ότι ήρθε η Άνοιξη; Μήπως από τον ζεστό καιρό; Αν το φύτρωμα των σπόρων επιτυγχάνεται μόνο με τον έλεγχο της θερμοκρασίας τότε γιατί οι σπόροι δεν διασπέρνονται στο τέλος της περιόδου άνθισης για να φυτρώσουν κατά τη διάρκεια των ζεστών φθινοπωρινών ημερών, ή ακόμα κατά τη διάρκεια των αλκυονίδων ημερών του Ιανουαρίου;
Οι σπόροι και τα έμβρυα που περιέχουν, έχουν αναπτύξει την ικανότητα να παραμένουν σε αδρανή κατάσταση μέχρι οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για την ανάπτυξη τους. Το για πόσο χρονικό διάστημα οι σπόροι μπορούν να παραμείνουν σε αδράνεια ικανοί να ξαναβλαστήσουν διαφέρει από φυτό σε φυτό.
Ορισμένα είδη σπόρων είναι σε θέση να βλαστήσουν λίγες μόνον εβδομάδες μετά την διασπορά, ενώ τα άλλα είδη θα γονιμοποιηθούν, μετά από εκατοντάδες χρόνια, εάν οι συνθήκες είναι κατάλληλες.
Βλαστική ικανότητα, είναι η διαδικασία κατά την οποία ένας σπόρος αρχίζει να αναπτύσσεται. Η διαδικασία αυτή ελέγχεται τόσο από εσωτερικούς όσο και εξωτερικούς παράγοντες. Οι εξωτερικοί παράγοντες περιλαμβάνουν το νερό, τη θερμοκρασία, οξυγόνο, και μερικές φορές το φως.Η παρουσία νερού είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας. Χωρίς νερό, τα κύτταρα δεν μπορούν να πραγματοποιούν τις απαραίτητες δραστηριότητές τους και οι σπόροι δεν θα βλαστήσουν. Όταν ένας σπόρος απορροφά το νερό, αυτό ονομάζεται ρόφηση. Το νερό εισέρχεται στον σπόρο είτε μέσω ενός μικροσκοπικού ανοίγματος που ονομάζεται μικροπύλη ή μέσω του περιβλήματος του σπόρου που λέγεται περισπέρμιο. Η μικροπύλη είναι επίσης η περιοχή στην οποία η γύρη εισέρχεται στο ωάριο κατά τη διάρκεια της γονιμοποίησης.
Καθοριστικό βήμα είναι η διάσπαση της στεγανότητας του περισπερμίου και η ενυδάτωση του σπόρου. Γίνεται επομένως κατανοητό πως το ίδιο το περισπέρμιο, σαν ρυθμιστής της ενυδάτωσης του σπόρου μπορεί να αποτελέσει σοβαρό εμπόδιο στη βλαστικότητα των σπόρων.
Πολλοί σπόροι έχουν παχιά ή κηρώδη περισπέρμια που δεν επιτρέπουν το νερό να περάσει έως ότου οι επιφάνειές τους χαραχτούν ή τριφτούν. Η διαδικασία αυτή λέγεται σκαριφισμός. Αυτό μπορεί να γίνει χημικά ή μηχανικά (χρησιμοποιώντας λίμα, γυαλόχαρτο, ή μαχαίρι). Το χαραγμένο περικάρπιο του σπόρου είναι διαπερατό, επιτρέποντας στο νερό να περάσει μέσα και τη βλαστική δραστηριότητα να αρχίσει.
Άλλοι σπόροι χρειάζονται χαμηλές θερμοκρασίες για να μπορέσουν να βλαστήσουν. Τέτοιες συνθήκες απαιτούν οι σπόροι κυρίως σε εύκρατες περιοχές, όπου μπορούν να τις έχουν στην φύση κατά το χειμώνα. Όταν αυτοί οι σπόροι σπέρνονται μακριά από τους φυσικούς τους βιότοπους, θα πρέπει να υποβάλλονται σε στρωματοποίηση για να βλαστήσουν. Δηλαδή να τοποθετηθούν σε στρώματα. Ιστορικά, οι σπόροι στρωματοποιήθηκαν από άπλωμά τους σε υγρό βερμικουλίτη, τύρφη, πριονίδι ή η άμμο. Οι βοτανολόγοι έχουν πλέον ανακαλύψει ότι επιτυγχάνονται τα ίδια αποτελέσματα, εφόσον οι σπόροι στρωματωθούν σε βρεγμένο χαρτί κουζίνας σε μια πλαστική σακούλα και μετά τοποθετούνται στο ψυγείο για δύο έως τρεις μήνες.
Η θερμοκρασία είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τη διαδικασία της βλάστησης. Για τα περισσότερα φυτά, η ιδανική θερμοκρασία βλάστησης είναι 25 έως 30oC.
Άλλοι σπόροι χρειάζονται χαμηλές θερμοκρασίες για να μπορέσουν να βλαστήσουν. Τέτοιες συνθήκες απαιτούν οι σπόροι κυρίως σε εύκρατες περιοχές, όπου μπορούν να τις έχουν στην φύση κατά το χειμώνα. Όταν αυτοί οι σπόροι σπέρνονται μακριά από τους φυσικούς τους βιότοπους, θα πρέπει να υποβάλλονται σε στρωματοποίηση για να βλαστήσουν. Δηλαδή να τοποθετηθούν σε στρώματα. Ιστορικά, οι σπόροι στρωματοποιήθηκαν από άπλωμά τους σε υγρό βερμικουλίτη, τύρφη, πριονίδι ή η άμμο. Οι βοτανολόγοι έχουν πλέον ανακαλύψει ότι επιτυγχάνονται τα ίδια αποτελέσματα, εφόσον οι σπόροι στρωματωθούν σε βρεγμένο χαρτί κουζίνας σε μια πλαστική σακούλα και μετά τοποθετούνται στο ψυγείο για δύο έως τρεις μήνες.
Η θερμοκρασία είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τη διαδικασία της βλάστησης. Για τα περισσότερα φυτά, η ιδανική θερμοκρασία βλάστησης είναι 25 έως 30oC.
Μερικοί σπόροι χρειάζονται φως για να βλαστήσουν. Δεδομένου ότι το φως μπορεί να φτάσει μόνο τους σπόρους που βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια του εδάφους, οι σπόροι που ανήκουν στην κατηγορία εκείνων που απαιτούν το φως δεν θα βλαστήσουν αν δεν βρίσκονται σε αυτό το τμήμα του εδάφους. Αυτό συμβαίνει γιατί αυτά τα είδη των σπόρων δεν έχουν ένα αρκετά μεγάλο απόθεμα τροφής που θα τους επιτρέψει να αναπτυχθούν μέσα από μια μεγάλη απόσταση πριν φτάσουν στην επιφάνεια.Επειδή η έκθεση σε λάθος συνθήκες ανάπτυξης μπορεί να σκοτώσει έναν σπόρο, οι σπόροι έχουν επίσης ειδικούς εσωτερικούς παράγοντες αποκλεισμού (συνήθως αποκαλούνται αναστολείς της βλάστησης) που τους εμποδίζουν να βλαστήσουν μέχρι την επόμενη καλλιεργητική περίοδο. Αυτές οι αναστολείς δεν επιτρέπουν στο νερό να εισέλθει στο σπόρο, εμποδίζοντας έτσι τη βλαστική διαδικασία. Μια περίοδος ξήρανσης καταστρέφει αυτούς τους παράγοντες.
Όμως γιατί είναι ότι οι σπόροι δεν φυτρώνουν στο εσωτερικό του καρπού; Θα μπορούσε να συμβεί. Δεν συμβαίνει όμως, επειδή ο πολτός των περισσότερων φρούτων περιέχει αναστολείς που εμποδίζουν τη βλαστική ικανότητα. Μόλις ο πολτός αφαιρεθεί και οι σπόροι περάσουν μια περίοδο ξήρανσης, οι αναστολείς στο εσωτερικό του σπόρου καταστρέφονται, επιτρέποντας τους σπόρους να βλαστήσουν. Αυτό επιτρέπει σπόρους που βρίσκονται μέσα σε φρούτα να διατηρούν την βλαστική τους ικανότητα μέχρι να διασπαρθούν (συνήθως από τα ζώα).
Γιατί δεν χρειάζεται να κάνετε καμία από αυτές τις διαδικασίες ώστε να φυτρώσουν οι σπόροι που αγοράζετε από το εμπόριο; Απλά γιατί οι εμπορικοί σπόροι είναι τεχνητά επιλεγμένοι και έτοιμοι να βλαστήσουν άμεσα από τη στιγμή που θα εκτεθούν σε ευνοϊκές συνθήκες.
*Του Μιχάλη Πολίτη
Όλοι οι σπόροι χρειάζονται υγρασία για να φυτρώσουν. Ο σπόρος αποτελείται στο μεγαλύτερο ποσοστό από ένα παχύ κάλυμμα που προστατεύει το έμβρυο (το μελλοντικό φυτό) στο εσωτερικό του και προορίζεται να το θρέψει. Το περίβλημα του σπόρου, ο φλοιός, μένει ανέπαφος έως ότου παρουσιαστούν οι κατάλληλες συνθήκες (θερμοκρασία, υγρασία, φωτεινότητα ή σκοτάδι) για να προκαλέσουν την ενεργοποίηση του εμβρύου που βρίσκεται σε λήθαργο.
Βασικά, οι σπόροι έχουν μερικούς πολύ καλούς λόγους για να χρειάζονται να υποβάλλονται σε συγκεκριμένες συνθήκες για να φυτρώσουν. Η μητέρα φύση δεν είναι καθόλου ευγενική μαζί τους. Εκεί έξω οι σπόροι μπορεί να συναντήσουν ξηρασία, παγετούς και πλημμύρες. Επίσης, μπορεί να περάσουν μέσα από το εξαιρετικά όξινο περιβάλλον του πεπτικού συστήματος των ζώων.
Με λίγα λόγια, οι σπόροι έχουν εξελιχθεί εκατομμύρια χρόνια στη φύση και έχουν αναπτύξει μηχανισμούς που τους επιτρέπουν να επιβιώνουν και στις πιο αντίξοες συνθήκες. Σήμερα όμως, ο κηπουρός και ο καλλιεργητής φροντίζει για την διατήρησή τους και εξασφαλίζει την επιβίωσή τους. Έτσι, με το μούλιασμα απενεργοποιούμε πολλούς από τους αμυντικούς μηχανισμούς που έχουν αναπτύξει οι σπόροι για να μη φυτρώνουν εύκολα.
Γενικά, οι σπόροι έχουν ουσίες στο εσωτερικό τους που αναστέλλουν τη φύτρωση και σχετίζονται με το επίπεδο της υγρασίας του περιβάλλοντος. Λειτουργούν σαν ένα εσωτερικό χρονόμετρο, ώστε το έμβρυο στο εσωτερικό να μην αρχίσει να αναπτύσσεται την ακατάλληλη στιγμή, όπως π.χ. όταν είναι ακόμα μέσα στο φρούτο και πάνω στο μητρικό φυτό.
Μόλις η θερμοκρασία είναι κατάλληλη και υπάρχει αρκετή υγρασία ώστε να φουσκώσει το εσωτερικό του και να διαρρηχθεί το περίβλημά του – διαδικασίες που είναι απαραίτητες για να αποδεσμευθούν τα θρεπτικά συστατικά μέσα στον σπέρμα και να τροφοδοτήσουν το νεαρό έμβρυο μέσω του ριζιδίου – το έμβρυο θα αρχίσει να αναπτύσσεται και θα σκάσει από το σπέρμα.
Επιπλέον, το μούλιασμα πριν τη σπορά είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τους κηπουρούς που έχουν βαρύ πηλώδες χώμα ή αρκετά αμμώδες. Το πηλώδες έδαφος είναι δύσκολο να ποτιστεί ομοιόμορφα, και όταν ποτίζεται έτσι θέλει χρόνο για να στεγνώσει και διατηρεί την υγρασία του για περισσότερο διάστημα από όσο πρέπει, πράγμα που μπορεί να προκαλέσει το σάπισμα των σπόρων. Από την άλλη πλευρά, το αμμώδες έδαφος αποστραγγίζει πολύ γρήγορα, δυσκολεύοντας τους σπόρους να μείνουν υγροί για όσο χρόνο χρειάζονται ώστε να φυτρώσουν, ειδικά αυτοί που φυτεύονται κοντά στην επιφάνεια.
Με το μούλιασμα οι σπόροι απορροφούν το νερό που χρειάζονται από πριν, κάτι που θα επιτρέψει την εμφάνιση του ριζιδίου στην ώρα του χωρίς να προβληματιζόμαστε αν οι συνθήκες είναι ξηρές και χωρίς να χρειαστεί να ποτίσουμε με αρκετό νερό.
Ποιοι σπόροι χρειάζονται μούλιασμα;
Το μούλιασμα βοηθάει στις περιπτώσεις που θέλουμε να φυτέψουμε σπέρματα με παχιά και σκληρά περιβλήματα, όπως τα φασόλια, οι φακές, η φάβα, τα κουκιά, τα αγγούρια, τα λάχανα, το καλαμπόκι και οι κολοκύθες. Επίσης, εφαρμόζεται σε φυτά με μεγάλα σπέρματα ή ρυτιδωμένο φλοιό. Σε γενικές γραμμές, όσο πιο σκληρό είναι το περίβλημα των σπερμάτων, τόσο καλύτερα είναι να τα μουλιάσουμε πριν τα φυτέψουμε.
Μπορείτε να εφαρμόσετε αυτή τη μέθοδο σε οποιουσδήποτε σπόρους έχουν τα παραπάνω χαρακτηριστικά που αναφέραμε, δηλαδή και για τα κηπευτικά σας και για τα δέντρα και για τα καλλωπιστικά και για τα βότανα. Αλλά και για σπόρους με μικρότερο μέγεθος, όπως αυτούς του καρότου, στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να είστε αρκετά προσεκτικοί, μιας και όταν βρέχονται κολλάνε μεταξύ τους και σίγουρα αφού φυτρώσουν και σκάσουν τα νεαρά σπορόφυτα από το έδαφος, θα πρέπει να τα αραιώσετε.
Μερικοί σπόροι με πολύ σκληρό περίβλημα θα χρειαστούν επιπλέον και σκαριφικάρισμα πριν τους αφήσετε στο νερό να μουλιάσουν. Το σκαριφικάρισμα είναι το σπάσιμο του σκληρού περιβλήματος από τον καλλιεργητή με τη βοήθεια ενός γυαλόχαρτου, με ένα μαχαιράκι, με μια όξινη ουσία ή οποιαδήποτε μέσο μπορεί να φθείρει μηχανικά ή χημικά το σκληρό περίβλημα.Το περίβλημα τέτοιων σπόρων φθείρεται με φυσικό τρόπο στη φύση, λόγω των ακραίων συνθηκών περιβάλλοντος που υφίστανται ή περνώντας από το πεπτικό σύστημα των ζώων. Και αυτή η μέθοδος είναι ένας ακόμα τρόπος που θα πρέπει να εφαρμόσουμε για να εξομοιώσουμε τις φυσικές συνθήκες.
Μερικοί σπόροι που χρειάζονται σκαριφικάρισμα είναι αυτοί των πολυετών φυτών και των δέντρων (στην περίπτωση που θέλετε να φυτέψετε σπόρο και να έχετε μια άγρια ποικιλία), π.χ. αβοκάντο, ελιά, ροδακινιά και οι σπόροι που έχετε παρατηρήσει ότι έχουν χαμηλά ποσοστά φύτρωσης.
Πόσο χρόνο χρειάζονται οι σπόροι να μείνουν στο νερό;
Τοποθετήστε τους σπόρους που θα φυτέψετε την επόμενη μέρα σε ένα μικρό μπολ ή σε ένα ποτήρι και ρίξτε ζεστό νερό, όσο χρειάζεται για να καλύψει ίσα-ίσα τους σπόρους. Για τους σπόρους με παχύ φλοιό, όπως τα μπιζέλια ή τα ρεβίθια, αφήστε τους μέσα για 8 με 10 ώρες κατά τη διάρκεια της νύχτας, με την προϋπόθεση ότι θα τους σπείρετε αμέσως το πρωί. Για τους σπόρους με λεπτό φλοιό, όπως είναι τα φασόλια, αφήστε τους να μουλιάσουν για 2 με 4 ώρες πριν τους φυτέψετε.
Ο γενικός κανόνας είναι ότι θα πρέπει να τα αφήνετε να μουλιάσουν όσο χρειάζεται ώστε να απορροφήσουν το νερό που πρέπει μέχρι να αρχίσουν να φουσκώνουν. Προσέξτε να μην το παρακάνετε για να μην χωριστούν στη μέση ή να μη σαπίσουν. Ένα ασφαλές χρονικό διάστημα για να ξεκινήσετε είναι 1 με 2 ώρες, μετά από αυτό το διάστημα ελέγξτε τους σπόρους κάθε μια ώρα μέχρι να τους δείτε να φουσκώνουν.
Κάποιες φορές θα παρατηρήσετε πως μερικοί σπόροι επιπλέουν στην επιφάνεια. Οι σπόροι αυτοί επιπλέουν επειδή μπορεί να μη διαθέτουν βιώσιμα έμβρυα ή ενδοσπέρμια με θρεπτικά συστατικά, ή μπορεί να επιπλέουν επειδή έχουν θύλακες αέρα στο εσωτερικό τους, που όμως δεν επηρεάζουν πάντα τη βιωσιμότητα και τη φυτρωτική τους ικανότητα.
Πότε να σπείρω τους σπόρους που έχουν μουλιάσει;
Μόλις οι σπόροι μαλακώσουν ελαφρά και αρχίσουν να διογκώνονται, είναι η κατάλληλη στιγμή να τους φυτέψετε άμεσα στο έδαφος ή στο σπορείο σας. Σιγά-σιγά θα εξοικειωθείτε με τη διαδικασία και θα αποκτήσετε εμπειρία. Θα διαπιστώσετε πως με το μούλιασμα στο νερό θα κερδίσετε χρόνο και τα φυτά σας θα φυτρώσουν μερικές ημέρες νωρίτερα από όσο είχατε συνηθίσει να περιμένετε.
*Του Θανάση Αργυρόπουλου (Γεωπόνος ΑΠΘ)
Προβλάστηση σπόρων: μία τεχνική να κάνετε τους σπόρους να φυτρώσουν πιο γρήγορα
Προβλάστηση σπόρων
Στη φύση για να βλαστήσει ένα σπόρος από μόνος του, θα πρέπει να έχουν ευνοήσει ένα σωρό συνθήκες. Να έχει θαφτεί με χώμα 3-4 φορές το ύψος του, να μην έχουν προλάβει να βγουν παρασιτικά φυτά πριν από αυτόν, την ώρα που η θερμοκρασία είναι ιδανική το χώμα που βρίσκεται να έχει υγρασία, να μην πατηθεί όταν ξεπροβάλλει κι ένα σωρό άλλα...
Εμείς το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να αντιγράψουμε αυτές τις ιδανικές συνθήκες από τη φύση και να καταφέρουμε να βλαστήσουν οι σπόροι μας μέσα σε ένα δωμάτιο χωρίς ατσαλιές.
Για την προβλάστηση σπόρων Θα χρειαστούμε:
- Ένα πλαστικό δοχείο για καλούπι περίπου στο μέγεθος της χαρτοπετσέτας.
- Ένα ρολό χαρτί κουζίνας. Καλό θα ήταν να αποφύγουμε τα τυπωμένα χαρτιά για ευνόητους λόγους.
- Πλαστικές διαφανείς σακούλες.
- Αυτοκόλλητες ετικέτες για να μη μπερδέψουμε τις ποικιλίες.
- Νερό βροχής ή από καθαρή πηγή. Αν δεν έχουμε, τότε αναγκαστικά από τη βρύση.
Κόβουμε μονοκόμματο χαρτί από το ρολό περίπου 50cm. Αυτό αντιστοιχεί σε τέσσερα κομμάτια ενωμένα. Τα δύο θα είναι ο πάτος και τα άλλα δύο το σκέπασμα. Τα δύο τα στρώνουμε στην κάτω μεριά του πλαστικού κουτιού. Στη συνέχεια τα βρέχουμε τόσο ώστε να υγρανθεί το χαρτί, όχι όμως να περισσεύει νερό. Σκορπίζουμε τους σπόρους που θέλουμε και μετά τους σκεπάζουμε με το υπόλοιπο χαρτί. Ρίχνουμε πάλι λίγο νεράκι ώστε να υγρανθεί και το επάνω μέρος και πιέζουμε ελαφρά τις άκρες του χαρτιού ώστε όλο στο σύνολό του να είναι επίπεδο.
Σε μια από τις πλαστικές σακούλες αφού έχουμε γράψει στην αυτοκόλλητη ετικέτα κάθε χρήσιμη πληροφορία για τα σποράκια που θα περιέχονται, κάνουμε καμιά 10αριά τρυπούλες στο σημείο που θα καταλήξει το βρεγμένο χαρτί με τα σποράκια.
Τοποθετούμε προσεκτικά τους σπόρους στη σακούλα κι αυτό ήταν! Δεν έχουμε πλέον παρά να τα τοποθετήσουμε σε ένα ζεστό μέρος, πάντα αντιγράφοντας τη μάνα φύση, και να ελέγχουμε μέρα παρά μέρα αν το τα χαρτιά με τους σπόρους είναι αρκετά υγρά ή πότε θα ξεπροβάλλουν οι ριζούλες τους. Στη φάση αυτή ο ήλιος δε χρειάζεται. Φυσικά θα πρέπει να έχουμε εξασφαλίσει ένα αρκούντως ζεστό περιβάλλον.
Δε θα χρειαστεί να περιμένουμε και πολύ. Οι ιδανικές συνθήκες που προσφέραμε στα νεογνά θα έχουν σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση της ρίζας. Πρώτοι οι σπόροι από τα ηλιοτρόπια θα γεννηθούν. Θα ακολουθήσουν οι ντομάτες, τα φασόλια, οι κατιφέδες και τα βασιλικά (δεν πιστεύω να τα αγοράζετε!) και αρκετά αργότερα οι μελιτζάνες, οι πιπεριές οι κολοκυθιές και τελευταίες οι λούφες.
Ήρθε πια η ώρα να πάρουν την πρώτη γεύση από χώμα. Θέλουμε καλής ποιότητας κομπόστα και καθαρά χέρια.
Οι καπνιστές καλό θα ήταν να φορούν γάντια ή να πλένουν πολύ καλά τα χέρια τους. Η αναλογία για το βάθος φυτέματος ισχύει και σε αυτή τη φάση. Δε μετράμε το ύψος του σπόρου μαζί με τη ρίζα. Μονάχα το σπόρο. Προσέχουμε λοιπόν ο σπόρος να θαφτεί με χώμα 3-4 φορές το μέγεθός του. Και φυσικά η ρίζα να είναι προς τα κάτω. Τη συνέχεια την ξέρετε οι περισσότεροι. Για όσους νέους καλλιεργητές δεν την γνωρίζουν ας διαβάσουν το άλλο αρθράκι που έχω γράψει «Το δικό μας σπορείο λαχανικών».
Ας συμπληρώσω και λίγο τη διαδικασία για τα πυρηνόκαρπα μιας και τα ανέφερα παραπάνω. Αφού βγάλουμε τα κουκούτσια από το ψυγείο θα πρέπει να σπάσουμε πολύ προσεκτικά το σκληρό εξωτερικό περίβλημα για να επισπεύσουμε την όλη διαδικασία. Κατά τα άλλα ακολουθούνται οι διαδικασίες όπως και για τους σπόρους των κηπευτικών.
Τι θα πετύχουμε με όλο αυτό;
περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να ετοιμάσουμε το δικό μας φυτώριο για τον κήπο μας με καλοκαιρινά λαχανικά. Δημοσιεύτηκε στις 16 Φεβ 2014
Πηγή
https://www.youtube.com/watch?v=w3f9YJcNBR4
https://www.youtube.com/watch?v=05t0UQXZGHg
https://oliviart-gr.blogspot.gr/2014/02/blog-post_17.html
https://www.youtube.com/watch?v=Kr-vM4VJss0
http://share24.gr/mipos-spori-sas-den-fytronoun-argoun-dokimaste-na-tous-mouliasete-se-nero/
http://www.ftiaxno.gr/2014/03/blog-post_19.html
VIDEO #1 ΠΩΣ ΝΑ ΦΥΤΡΩΣΟΥΝ ΟΙ ΣΠΟΡΟΙ ΣΑΣ ΠΙΟ ΓΡΗΓΟΡΑ
Στη φύση για να βλαστήσει ένα σπόρος από μόνος του, θα πρέπει να έχουν ευνοήσει ένα σωρό συνθήκες. Να έχει θαφτεί με χώμα 3-4 φορές το ύψος του, να μην έχουν προλάβει να βγουν παρασιτικά φυτά πριν από αυτόν, την ώρα που η θερμοκρασία είναι ιδανική το χώμα που βρίσκεται να έχει υγρασία, να μην πατηθεί όταν ξεπροβάλλει κι ένα σωρό άλλα...
Εμείς το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να αντιγράψουμε αυτές τις ιδανικές συνθήκες από τη φύση και να καταφέρουμε να βλαστήσουν οι σπόροι μας μέσα σε ένα δωμάτιο χωρίς ατσαλιές.
Για την προβλάστηση σπόρων Θα χρειαστούμε:
- Ένα πλαστικό δοχείο για καλούπι περίπου στο μέγεθος της χαρτοπετσέτας.
- Ένα ρολό χαρτί κουζίνας. Καλό θα ήταν να αποφύγουμε τα τυπωμένα χαρτιά για ευνόητους λόγους.
- Πλαστικές διαφανείς σακούλες.
- Αυτοκόλλητες ετικέτες για να μη μπερδέψουμε τις ποικιλίες.
- Νερό βροχής ή από καθαρή πηγή. Αν δεν έχουμε, τότε αναγκαστικά από τη βρύση.
Κόβουμε μονοκόμματο χαρτί από το ρολό περίπου 50cm. Αυτό αντιστοιχεί σε τέσσερα κομμάτια ενωμένα. Τα δύο θα είναι ο πάτος και τα άλλα δύο το σκέπασμα. Τα δύο τα στρώνουμε στην κάτω μεριά του πλαστικού κουτιού. Στη συνέχεια τα βρέχουμε τόσο ώστε να υγρανθεί το χαρτί, όχι όμως να περισσεύει νερό. Σκορπίζουμε τους σπόρους που θέλουμε και μετά τους σκεπάζουμε με το υπόλοιπο χαρτί. Ρίχνουμε πάλι λίγο νεράκι ώστε να υγρανθεί και το επάνω μέρος και πιέζουμε ελαφρά τις άκρες του χαρτιού ώστε όλο στο σύνολό του να είναι επίπεδο.
Σε μια από τις πλαστικές σακούλες αφού έχουμε γράψει στην αυτοκόλλητη ετικέτα κάθε χρήσιμη πληροφορία για τα σποράκια που θα περιέχονται, κάνουμε καμιά 10αριά τρυπούλες στο σημείο που θα καταλήξει το βρεγμένο χαρτί με τα σποράκια.
Τοποθετούμε προσεκτικά τους σπόρους στη σακούλα κι αυτό ήταν! Δεν έχουμε πλέον παρά να τα τοποθετήσουμε σε ένα ζεστό μέρος, πάντα αντιγράφοντας τη μάνα φύση, και να ελέγχουμε μέρα παρά μέρα αν το τα χαρτιά με τους σπόρους είναι αρκετά υγρά ή πότε θα ξεπροβάλλουν οι ριζούλες τους. Στη φάση αυτή ο ήλιος δε χρειάζεται. Φυσικά θα πρέπει να έχουμε εξασφαλίσει ένα αρκούντως ζεστό περιβάλλον.
Δε θα χρειαστεί να περιμένουμε και πολύ. Οι ιδανικές συνθήκες που προσφέραμε στα νεογνά θα έχουν σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση της ρίζας. Πρώτοι οι σπόροι από τα ηλιοτρόπια θα γεννηθούν. Θα ακολουθήσουν οι ντομάτες, τα φασόλια, οι κατιφέδες και τα βασιλικά (δεν πιστεύω να τα αγοράζετε!) και αρκετά αργότερα οι μελιτζάνες, οι πιπεριές οι κολοκυθιές και τελευταίες οι λούφες.
Ήρθε πια η ώρα να πάρουν την πρώτη γεύση από χώμα. Θέλουμε καλής ποιότητας κομπόστα και καθαρά χέρια.
Οι καπνιστές καλό θα ήταν να φορούν γάντια ή να πλένουν πολύ καλά τα χέρια τους. Η αναλογία για το βάθος φυτέματος ισχύει και σε αυτή τη φάση. Δε μετράμε το ύψος του σπόρου μαζί με τη ρίζα. Μονάχα το σπόρο. Προσέχουμε λοιπόν ο σπόρος να θαφτεί με χώμα 3-4 φορές το μέγεθός του. Και φυσικά η ρίζα να είναι προς τα κάτω. Τη συνέχεια την ξέρετε οι περισσότεροι. Για όσους νέους καλλιεργητές δεν την γνωρίζουν ας διαβάσουν το άλλο αρθράκι που έχω γράψει «Το δικό μας σπορείο λαχανικών».
Ας συμπληρώσω και λίγο τη διαδικασία για τα πυρηνόκαρπα μιας και τα ανέφερα παραπάνω. Αφού βγάλουμε τα κουκούτσια από το ψυγείο θα πρέπει να σπάσουμε πολύ προσεκτικά το σκληρό εξωτερικό περίβλημα για να επισπεύσουμε την όλη διαδικασία. Κατά τα άλλα ακολουθούνται οι διαδικασίες όπως και για τους σπόρους των κηπευτικών.
Τι θα πετύχουμε με όλο αυτό;
- Μεγάλη οικονομία σπόρων. Θα ξέρουμε πως οι σπόροι που δε θα βγάλουν ριζούλα είναι στείροι.
- Θα αποφύγουμε τον κόπο του ξεριζώματος στα σποροδοχεία, άμα τύχει και φυτρώσουν περισσότεροι από ένας.
- Μπορούμε να διαλέξουμε τους πιο «ζωηρούς» και να έχουμε εύρωστα φυτά.
- Αυτοί που σπέρνουν απευθείας στο χωράφι δε θα έχουν κενά στις σειρές αν σπέρνουν πια προβλαστημένους σπόρους.
- Μέσα από την όλη διαδικασία μπορεί να ανοίξει η διάθεση σε κάποιους και να ξεκινήσουν να βάλουν στη διατροφή τους τα φύτρα. Αναζητήστε πληροφορίες γι΄αυτό κι επιφυλάσσομαι για εκτενές άρθρο.
- Τέλος είναι υπέροχη η αίσθηση του να ζεις το θαύμα της φύσης από τον σπόρο μέχρι τη μάρανση του φυτού στο τέλος της καλλιεργητικής περιόδου. Είναι ένα καταπληκτικό μάθημα για την εισαγωγή των παιδιών στην κηπουρική. Είναι ένα είδος αντίστασης σε εκείνους που θέλουν να έχουν τον έλεγχο της τροφής μας. Σήμερα περισσότερο από ποτέ χρειάζεται να διαθέτουμε λίγο από το χρόνο μας για να ξυπνάμε τους σπόρους. Τους δικούς μας σπόρους...
VIDEO #2 ΠΩΣ ΝΑ ΦΥΤΡΩΣΟΥΝ ΟΙ ΣΠΟΡΟΙ ΣΑΣ ΠΙΟ ΓΡΗΓΟΡΑ
Χρόνοι μουλιάσματος και φυτρώματος:
| Καρπος | Χρονος μουλιασματος (ωρες) | Χρονος φυτρωματος (ημερες) |
|---|---|---|
| Αμύγδαλα | 8-12 | 3 |
| Αμάρανθος | 8 | 1-3 |
| Κριθάρι | 6 | 2 |
| Μαυρομάτικα φασόλια | 8-12 | 3 |
| Καρύδια Βραζιλίας (Brazil Nuts) | 3 | Δε φυτρώνει |
| Φαγόπυρος | 6 | 2-3 |
| Cashews | 2-4 | Δε φυτρώνει |
| Ρεβύθια | 8 | 2-3 |
| Λιναρόσπορος | ½ | Δε φυτρώνει |
| Φουντούκια | 8-12 | Δε φυτρώνει |
| Kamut | 7 | 2-3 |
| Φακές | 5 | 2-3 |
| Macadamia | 2 | Δε φυτρώνει |
| Κεχρί | 5 | 12 ώρες |
| Βρώμη | 6 | 2-3 |
| Pecan | 6 | Δε φυτρώνει |
| Φυστίκι αράπικo (αραχίδα) | 8 | Δε φυτρώνει |
| Κολοκυθόσπορος | 8 | 3 |
| Σουσάμι | 8 | 2-3 |
| Ηλιόσπορος | 8 | 12-24 ώρες |
| Quinoa | 4 | 2-3 |
| Καρύδι | 4 | Δε φυτρώνει |
| Σιτάρι | 7 | 3-4 |
| Άγριο ρύζι | 9 | 3-5 |
VIDEO #3 Πως ετοιμάζουμε το σπορείο μας,προβλάστηση σπόρων
https://www.youtube.com/watch?v=w3f9YJcNBR4
https://www.youtube.com/watch?v=05t0UQXZGHg
https://oliviart-gr.blogspot.gr/2014/02/blog-post_17.html
https://www.youtube.com/watch?v=Kr-vM4VJss0
http://share24.gr/mipos-spori-sas-den-fytronoun-argoun-dokimaste-na-tous-mouliasete-se-nero/
http://www.ftiaxno.gr/2014/03/blog-post_19.html
Tags:
Καλλιέργεια
