ΜΑΡΑΘΟΣ
Το ελληνικό όνομα μάραθος ή μάραθον και η περιοχή της περίφημης μάχης του Μαραθώνα όπως και το ομώνυμο άθλημα του Μαραθωνίου, προκύπτουν βιβλιογραφικά από μία πεδιάδα με μάραθο.
Στην ελληνική μυθολογία, ο Προμηθέας χρησιμοποίησε ένα μίσχο από μάραθο για να κλέψει φωτιά από τους θεούς.Στη δυτική χριστιανική παράδοση τοποθετούσαν τους σπόρους στις κλειδαρότρυπες των στοιχειωμένων σπιτιών για να φύγουν τα φαντάσματα.
Περιγραφή, Βιότοπος, Συλλογή:
Ο μάραθος είναι ποώδες διετές ή πολυετές αρωματικό φυτό της Μεσογείου με ύψος από 0,5- 2 μέτρα. Έχει πασαλώδη, σαρκώδη ρίζα, μοιάζει με του καρότου και βλαστό όρθιο, εύρωστο, γραμμωτό και πολύκλαδο
Τα φύλλα του βαθυπράσινα, έχουν μακριούς μίσχους, τρις ή τετράκις σύνθετα, μοιάζουν με του άνηθου.
Τα άνθη του έχουν κίτρινο χρώμα, σε ταξιανθίες που σχηματίζουν σκιάδια σε μακριούς ανθοφόρους βλαστούς, ανθίζουν Ιούλιο και Αύγουστο.
Ο καρπός του είναι μικρός 4-7 χιλιοστά, ραβδωτός συνήθως με 5 πλευρές, μακρόστενος και έχει χρώμα κιτρινωπό ή καστανό. Συλλέγετε τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβρη.
Εκτός από τα φύλλα και τους τρυφερούς βλαστούς συλλέγονται για θεραπευτικούς σκοπούς οι σπόροι από Αύγουστο-Σεπτέμβριο πριν ωριμάσουν και όταν αρχίσουν να αποκτούν καστανό χρώμα, έχουν γλυκιά γεύση και είναι πολύ αρωματικοί.
Τον συναντάμε σε πετρώδη και ξερές θέσεις, σε άκρες δρόμων αλλά και σε αγρούς.
Θεραπευτικές ιδιότητες, Συνίσταται:
Ο μάραθος ανακουφίζει από εντερικούς σπασμούς και κράμπες στο πεπτικό σύστημα, βοηθά στην ανακούφιση από γαστρεντερικά συμπτώματα, θεραπεύει πεπτικές διαταραχές, μεταξύ των οποίων η δυσπεψία, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και οι βρεφικοί κολικοί.
Είναι διουρητικό, ανακουφίζει τα νεφρά από την πέτρα, ανοίγει την όρεξει και τονώνει τον οργανισμό, είναι αποχρεμπτικό, διευκολύνει την αποβολή των εκκρίσεων και ηρεμεί το αναπνευστικό σύστημα
Αυξάνει την δραστηριότητα των αδένων και ιδιαίτερα των μαστικών αυξάνοντας το γάλα στις θηλάζουσες μητέρες. Μπορούμε να βράσουμε ένα κουταλάκι σπόρους σε ένα λίτρο νερό και να πλύνουμε τα μάτια τρεις φορές τη μέρα.
Οι αρχαίοι πίστευαν ότι το μάραθο ήταν το καλύτερο φάρμακο για τα πονεμένα μάτια, μούλιαζαν μάραθο σε νερό και πλέναν τα μάτια του νεογέννητου για να έχει καλή όραση.
Το πιο σημαντικό ωστόσο συστατικόστο μάραθο, είναι η ανηθόλη, που αποτελεί το κύριο συστατικό του ελαίου του. Σε εργαστηριακές μελέτες, η ανηθόλη από μάραθο έχει επανειλημμένα αποδειχθεί ότι μειώνει τη φλεγμονή και μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της εμφάνισης καρκίνου.
Επίσης:
Οι σπόροι του έχουν ένα άρωμα που μοιάζει πολύ με το άρωμα του γλυκάνισου και χρησιμοποιούνται ως καρύκευμα στη μαγειρική ενώ τα φύλλα του σαν βελτιωτικό της γεύσεως σε σαλάτες σαν μυρωδικό, αλλά και σε διάφορα φαγητά.
Αντενδείξεις:
Έχουν αναφερθεί μεμονωμένες περιπτώσεις αλλεργικής και ασθματικής αντίδρασης στον μάραθο. Είναι διεγερτικό της μήτρας και πρέπει να αποφεύγετε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι μικρές ποσότητες που χρησιμοποιούμε στο μαγείρεμα είναι ασφαλείς.
Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.
Καλλιέργεια, Πολλαπλασιασμός:
Ο μάραθος καλλιεργείται εύκολα στα περισσότερα εδάφη αρκεί να έχει μια ηλιόλουστη θέση. Αποδίδει καλά σε εδάφη μέσης σύστασης, πλούσια σε οργανική ουσία, καλά στραγγιζόμενα, και με pH 6-7. Οι απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία είναι μέτριες και οι ποσότητες που υπάρχουν σε ένα καλό γεωργικό έδαφος είναι επαρκείς. Έχει μέτριες απαιτήσεις σε νερό τους καλοκαιρινούς μήνες.
Ο Μάραθος μαραίνεται τον χειμώνα αν το έδαφος δεν είναι καλά στραγγιζόμενο ή αν ο καιρός είναι επίμονα κρύος και υγρός, αναβλαστάνει όμως την άνοιξη.
Αναπτύσσεται καλά σε γλάστρα αρκεί να στηριχτεί ο κορμός του φυτού για να μην σας σπάσει.
Πολλαπλασιάζετε με σπόρο εύκολα από τις αρχές Φεβρουαρίου μέχρι τα μέσα Μαρτίου, σε θερμοκρασίες, πάνω από 15οC. Μπορεί να γίνει και αργότερα με την προϋπόθεση ότι υπάρχει δυνατότητα άρδευσης.
Συνιστάται οι έγκυοι να μείνετε μακριά από τα μείγματα που περιέχουν μάραθο. Σε μεγάλες ποσότητες μάραθο είναι ένα διεγερτικό της μήτρας. Δεν προκαλεί παρενέργειες αν χρησιμοποιηθεί σε γεύματα. Κατά τη χρήση του πτητικό έλαιο κάθε άμεση επαφή με το δέρμα πρέπει να αποφεύγεται λόγω του γεγονότος ότι μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα για τα ευαίσθητο δέρματα.
Το όνομα του Μαραθώνα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορία του ελληνικού έθνους από τα αρχαιότατα ακόμη χρόνια. Το συναντάμε στη μυθολογία καθώς εδώ φέρεται να σκότωσε ο Θησέας τον τρομερό ταύρο του Μαραθώνα, ενώ στην πεδιάδα του πραγματοποιήθηκε μια από τις πλέον ξακουστές μάχες στην ιστορία της ανθρωπότητας, η οποία συμβολίζει την άσβεστη αγάπη του ελληνικού λαού για ελευθερία και ανεξαρτησία.
Ο Μαραθώνας αποτελεί εμβληματικό σύμβολο της δημοκρατίας και το τρόπαιο της υπεροχής των ανθρώπινων αξιών και του πνεύματος απέναντι σε οποιονδήποτε κατακτητή.
Η τετράπολις του Μαραθώνος
Στην αρχαιότητα ο Μαραθών περιελάμβανε τέσσερις δήμους, το Μαραθώνα, την Οινόη, την Τρικόρυνθο της Αιαντίδος φυλής και την Προβάλινθο που ανήκε στην Πανδιονίδα φυλή.
Και οι τέσσερις αποτελούσαν μια τοπική ένωση, την Τετράπολη. Τα όρια των δήμων δεν είναι σαφώς καθορισμένα. Ωστόσο, με βάση τις επιγραφές μπορούμε να τα ορίσουμε μέσα στην ευρύτερη περιοχή του Μαραθώνα που αρχίζει από τη Νέα Μάκρη και φτάνει ως την Οινόη.
Το όνομα «Μαραθών»
Από πού προήλθε όμως το πλέον ξακουστό ελληνικό τοπωνύμιο; Οι περισσότεροι ιστορικοί αναλυτές συμφωνούν ότι η πόλη – λίκνο της δημοκρατίας απέκτησε το όνομα «Μαραθών» από το αρωματικό φυτό μάραθος, το οποίο ανθεί ακόμη και σήμερα στην κοιλάδα του Μαραθώνα.
Ένας αρχαίος κωμικός, μάλιστα, ο Έρμιππος, το 425 π..Χ υπαινίσσεται τη σχέση του φυτού με τον τόπο και γράφει χαρακτηριστικά ότι «οι άνθρωποι, διατηρώντας ευλαβικά την ανάμνηση του Μαραθώνα, όλοι βάζουν μάραθο στις αλμυρές ελιές». Υπάρχουν, βέβαια, και άλλες εκδοχές για την προέλευση του ονόματος.
Σύμφωνα με τον ιστορικό συγγραφέα και φιλόσοφο του 4ου αιώνα π..Χ. Δικαίαρχο, το όνομα έδωσε ο Μάραθος από την Αρκαδία, που εκστράτευσε με τους Διόσκουρους στην Αττική, ενώ ο περιηγητής Παυσανίας αναφέρει ως επώνυμο τον ήρωα Μαραθώνα.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΑ:
Η μοναδική πόλη στον κόσμο που έχει χαρίσει το όνομά της σε ολυμπιακό αγώνισμα. Η μοναδική ελληνική πόλη που είναι πιο ξακουστή στα πέρατα της οικουμένης ακόμη και από την Αθήνα, την πρωτεύουσα της Ελλάδας.
Το όνομα του Μαραθώνα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορία του ελληνικού έθνους από τα αρχαιότατα ακόμη χρόνια. Το συναντάμε στη μυθολογία καθώς εδώ φέρεται να σκότωσε ο Θησέας τον τρομερό ταύρο του Μαραθώνα, ενώ στην πεδιάδα του πραγματοποιήθηκε μια από τις πλέον ξακουστές μάχες στην ιστορία της ανθρωπότητας, η οποία συμβολίζει την άσβεστη αγάπη του ελληνικού λαού για ελευθερία και ανεξαρτησία.
Ο Μαραθώνας αποτελεί εμβληματικό σύμβολο της δημοκρατίας και το τρόπαιο της υπεροχής των ανθρώπινων αξιών και του πνεύματος απέναντι σε οποιονδήποτε κατακτητή.
Η τετράπολις του Μαραθώνος
Στην αρχαιότητα ο Μαραθών περιελάμβανε τέσσερις δήμους, το Μαραθώνα, την Οινόη, την Τρικόρυνθο της Αιαντίδος φυλής και την Προβάλινθο που ανήκε στην Πανδιονίδα φυλή.
Και οι τέσσερις αποτελούσαν μια τοπική ένωση, την Τετράπολη. Τα όρια των δήμων δεν είναι σαφώς καθορισμένα. Ωστόσο, με βάση τις επιγραφές μπορούμε να τα ορίσουμε μέσα στην ευρύτερη περιοχή του Μαραθώνα που αρχίζει από τη Νέα Μάκρη και φτάνει ως την Οινόη.
Το όνομα «Μαραθών»
Από πού προήλθε όμως το πλέον ξακουστό ελληνικό τοπωνύμιο; Οι περισσότεροι ιστορικοί αναλυτές συμφωνούν ότι η πόλη – λίκνο της δημοκρατίας απέκτησε το όνομα «Μαραθών» από το αρωματικό φυτό μάραθος, το οποίο ανθεί ακόμη και σήμερα στην κοιλάδα του Μαραθώνα.
Ένας αρχαίος κωμικός, μάλιστα, ο Έρμιππος, το 425 π..Χ υπαινίσσεται τη σχέση του φυτού με τον τόπο και γράφει χαρακτηριστικά ότι «οι άνθρωποι, διατηρώντας ευλαβικά την ανάμνηση του Μαραθώνα, όλοι βάζουν μάραθο στις αλμυρές ελιές». Υπάρχουν, βέβαια, και άλλες εκδοχές για την προέλευση του ονόματος.
Σύμφωνα με τον ιστορικό συγγραφέα και φιλόσοφο του 4ου αιώνα π..Χ. Δικαίαρχο, το όνομα έδωσε ο Μάραθος από την Αρκαδία, που εκστράτευσε με τους Διόσκουρους στην Αττική, ενώ ο περιηγητής Παυσανίας αναφέρει ως επώνυμο τον ήρωα Μαραθώνα.
