ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ : 10 φυσικοί τρόποι αντιμετώπισης
Πολλοί πιστεύουν ότι η υψηλή χοληστερίνη οφείλεται στην κατανάλωση τροφής με μεγάλη περιεκτικότητα σε λιπαρά. ΜΗΠΩΣ Αυτό όμως είναι μύθος ???
Μόνο το 30% των περιπτώσεων που έχουν υψηλότερη χοληστερίνη καταναλώνουν φαγητά με πολλά λιπαρά. Για τους περισσότερους η κατανάλωση τροφής με υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερίνη δεν μεταβάλλει τα επίπεδα της χοληστερίνης. Είναι το ίδιο μας το σώμα και συγκεκριμένα το ήπαρ που παράγει το 75% της χοληστερίνης που υπάρχει στο αίμα μας, καταβολίζοντας την τροφή μας και συγκεκριμένα τα σάκχαρα και τους υδατάνθρακες.
Η χοληστερίνη δεν είναι μόνο επιβλαβής για τον οργανισμό μας. Αντιθέτως, το σώμα μας χρειάζεται συγκεκριμένα επίπεδα χοληστερίνης για την εύρυθμη λειτουργία των κυττάρων, των νεύρων και των ορμονών. Η χοληστερίνη αποτελεί απαραίτητο συστατικό των κυττάρων και η ζωή χωρίς αυτήν θα ήταν αδύνατη.
Τη διανομή της χοληστερίνης στο σώμα μας έχουν αναλάβει ειδικές πρωτεϊνες – μεταφορείς που ονομάζονται λιποπρωτεϊνες. Οι LDL λιποπρωτεϊνες (η «κακή» χοληστερίνη) μεταφέρουν τη χοληστερίνη από το ήπαρ που παράγεται στα κύτταρα που τη χρειάζονται. Οι HDL λιποπρωτεϊνες (η «καλή» χοληστερίνη) δεσμεύουν την περίσσεια της χοληστερίνης από τα κύτταρα και την οδηγούν στο ήπαρ όπου διασπάται και αποβάλλεται.
Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες, οι λιποπρωτεϊνες αυτές διατηρούν μια ισορροπία στα επίπεδα της χοληστερίνης. Όταν όμως το ήπαρ παράγει περισσότερη χοληστερίνη από αυτή που μπορούν οι HDL να απομακρύνουν, τότε περίσσεια χοληστερίνη συγκεντρώνεται στο αίμα. Η επακόλουθη οξείδωση της χοληστερίνης (ιδιαίτερα της LDL μορφής) και η εναπόθεσή της στο εσωτερικό των αρτηριών δημιουργεί φλεγμονή στις αρτηρίες.
Η χρόνια φλεγμονή και η εναπόθεση πλεονάζουσας ποσότητας χοληστερίνης οδηγεί στο σχηματισμό αθηρωματικής πλάκας. Αν η κατάσταση αυτή δε θεραπευτεί με κατάλληλη αγωγή, εγκυμονούν κίνδυνοι όπως το έμφραγμα του μυοκαρδίου και το εγκεφαλικό.
Επίσης, τα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης μπορούν να προκαλέσουν σχηματισμό χολόλιθων, αύξηση της πίεσης του αίματος, μείωση της εγκεφαλικής λειτουργίας και ανδρική ανικανότητα.
# Φυσιολογικά επίπεδα χοληστερίνης
* Σημείωση : Έρευνες έχουν δείξει ότι ο λόγος της ολικής χοληστερίνης/HDL και ο λόγος LDL/HDL αποτελούν σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου από την ολική χοληστερίνη.
Πώς μειώνουμε την χοληστερίνη με φυσικό τρόπο ;
1) Καταναλώστε φυτικές ίνες, με τη βοήθεια των οποίων θα μειώσετε τα επίπεδα της χοληστερίνης. Η βρώμη, το καστανό ρύζι, τα όσπρια και τα φρούτα είναι άριστες πηγές φυτικών ινών. Ελαττώστε την πιθανότητα να αναπτύξετε καρδιακή νόσο περικλείοντας στο διαιτολόγιό σας φρούτα και λαχανικά με ζωηρά χρώματα (όπως τα βατόμουρα, το γκρέυπ φρουτ και τα μήλα), τα οποία είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και αναστέλλουν την οξείδωση της χοληστερίνης.
Εάν θέλετε να αυξήσετε την πρόσληψη φυτικών ινών, πάρτε 1 κουτάλι του γλυκού ψύλιο (psyllium) με 1 ποτήρι νερό.
2) Καθιερώστε το ελαιόλαδο και τα έλαια ψαριού στη δίαιτά σας. Τα έλαια αυτά μπορούν να μειώσουν την «κακή» χοληστερίνη (LDL). Η επιπλέον λήψη ωμέγα – 3 λιπαρών οξέων περιορίζει τη φλεγμονή στις αρτηρίες και ελαττώνει τα επίπεδα της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων.
3) Εντάξτε την άσκηση στο καθημερινό σας πρόγραμμα. Ένα 30λεπτο περπάτημα τη μέρα μπορεί να κάνει θαύματα.
4) Αποφύγετε τις τροφές που περιέχουν κορεσμένα και υδρογονωμένα λίπη, όπως τα τηγανητά, τα γλυκά, τα κράκερς, ακόμα και τη φυτική μαργαρίνη. Η ζάχαρη και το αλκοόλ ενεργοποιούν την παραγωγή χοληστερίνης από το συκώτι, οπότε περιορίστε την κατανάλωσή τους. Η υπερβολική κατανάλωση καφεϊνης συνδέεται με τις υψηλές τιμές χοληστερίνης. Μην κόβετε τον καφέ, αλλά περιορίστε τους σε 1-2 τη μέρα και αντικαταστήστε κάποιους με πράσινο τσάι. Το πράσινο τσάι είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες, μειώνει την «κακή» και αυξάνει την «καλή» χοληστερίνη.
5) Η λήψη αγκινάρας σε χάπια ή σε βάμμα ελαττώνει τη χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια.
6) Καταναλώστε 10 με 20 mg policosanol. Έρευνες έχουν δείξει ότι μειώνει τη χοληστερίνη και αυξάνει την HDL («καλή») χοληστερίνη.
7) Πάρτε 900mg σκόρδου διαιρεμένο σε 2 δόσεις για τέσσερις μήνες. Αυτό μπορεί να μειώσει την ολική χοληστερίνη μέχρι και 12%.
8) Καταναλώστε σίλυβο σε χάπια ή σε μορφή βάμματος. Έτσι διασφαλίζετε την ομαλή λειτουργία του ήπατος.
9) Ο κράταιγος όταν λαμβάνεται σε μορφή ταμπλέτας ή βάμματος συντελεί στη μετατροπή της «κακιάς» (LDL) σε «καλή» (HDL) χοληστερίνη. Ακόμη μπορείτε να πάρετε τζίνσεγκ, τζίντζερ ή σπιρουλίνα τα οποία μειώνουν τη χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια.
10) Η λήψη βιταμίνης Β3 (νιασίνη) (ιανισόλη εξανικοτινική) έχει εκπληκτικά αποτελέσματα στη μείωση της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων. Ξεκινήστε με 50mg δύο φορές τη μέρα και αυξήστε μέχρι 400mg τρεις φορές τη μέρα για τρεις μήνες. Η βιταμίνη Ε προλαμβάνει την οξείδωση της LDL («κακής») χοληστερίνης. Να λαμβάνετε 400IU τη μέρα. Ομοίως και η λήψη βιταμίνης (αναστέλλει την οξείδωση και μειώνει την ολική και κακή χοληστερίνη).
Οδηγία για τα άτομα που λαμβάνουν στατίνες ( π.χ. Lipitor, Zocor, Atrost κ.α.)
Οι «στατίνες», τα φάρμακα δηλαδή που μειώνουν τη χοληστερίνη δρουν αναστέλλοντας τη λειτουργία ενός ενζύμου (HMgCoA ρεδουκτάση) που εμπλέκεται στο σχηματισμό της χοληστερίνης. Το ίδιο ένζυμο ευθύνεται για τη σύνθεση του συνενζύμου CoQ10, ένα απαραίτητο συστατικό για τη σωστή καρδιακή λειτουργία. Έρευνες έχουν δείξει ότι η λήψη των στατινών για 3 μήνες οδήγησε στη σημαντική μείωση του συνενζύμου CoQ10 κατά 40%. Ωστόσο, η λήψη 100mg τη μέρα CoQ10 μπορεί να επαναφέρει το συνένζυμο CoQ10 σε επαρκή επίπεδα στο αίμα.
Μερόπη Μάττα, φαρμακοποιός Διδάκτωρ Φαρμακευτικής Σχολής Α.Π.Θ www.drmattapharmacy.gr
ΠΗΓΗ http://www.enallaxnews.gr/2015/09/04/xolhsterinh10fysikoitropoiantimetopishs/
ΠΗΓΗ https://www.youtube.com/watch?v=d8VHFNxqSzo&t=4s
ΠΗΓΗ https://www.youtube.com/watch?v=GqvDazo_OZ0
Πολλοί πιστεύουν ότι η υψηλή χοληστερίνη οφείλεται στην κατανάλωση τροφής με μεγάλη περιεκτικότητα σε λιπαρά. ΜΗΠΩΣ Αυτό όμως είναι μύθος ???
# Διαβάστε προσεκτικά την παρακάτω προειδοποίηση
#
Προσοχή οι πληροφορίες που δημοσιεύονται αφορούν συνδέσμους βιβλίων και Ιστοσελίδων για βότανα και διατροφή που υπάρχουν στο διαδίκτυο εμείς ούτε είμαστε αρμόδιοι ούτε προτείνουμε τη χρήση τους , παρακαλούμε για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στους αρμόδιους Ιατρούς, και τους συγγραφείς των βιβλίων και των άρθρων. Και ειδικά σε σοβαρά θέματα υγείας όπως αυτό πάρτε άμεσα οδηγίες ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΜΟΔΙΟ ΙΑΤΡΟ ο οποίος είναι ο μόνος κατάλληλος να κρίνει πως θα πρέπει να συνδυαστεί η φαρμακευτική αγωγή με τη διατροφή. Σε κάθε περίπτωση, προτού αποφασίσετε να δοκιμάσετε οποιαδήποτε εναλλακτική μέθοδο καταπολέμησης κάποιας ασθένειας/πάθησης, είναι σώφρον να επικοινωνήσετε πρώτα με τον *προσωπικό σας (*θεράπων) ιατρό, ο οποίος θα σας συμβουλέψει κατάλληλα. Προσοχή μην χρησιμοποιήσετε κάποιο βότανο ή έλαιο στο οποίο είστε αλλεργικοί. Ενώ ποτέ δεν πρέπει να ξεπερνάτε τις δοσολογίες ( συμβουλευτείτε μόνο Ειδικό ). Προσοχή στην εγκυμοσύνη και στο θηλασμό πριν τη χρήση βοτάνων πάρτε άμεσα οδηγίες αποκλειστικά και μόνο από γυναικολόγο σας. Οδηγίες χρήσης των βοτάνων Τα φαρμακευτικά βότανα πρέπει να καταναλώνονται με προσοχή και με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού, κυρίως από όσους παίρνουν άλλα φάρμακα ή έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας, αλλά και από τις εγκύους, τις θηλάζουσες και βέβαια τα παιδιά και τους εφήβους. Τα φαρμακευτικά βότανα δεν αποτελούν πανάκεια, ούτε πρέπει να τα καταναλώνουμε χωρίς μέτρο και με την προσδοκία ότι θα γιατρέψουν όλες τις ασθένειες. Οτιδήποτε είναι φυσικό δεν σημαίνει ότι είναι και απολύτως ασφαλές. Έτσι, τα φαρμακευτικά φυτά πρέπει να χρησιμοποιούνται με σύνεση και βάσει των συμβουλών των ειδικών, που τα γνωρίζουν καλά. Δοσολογία Οι ποσότητες στις οποίες μπορούμε ή πρέπει να καταναλώνουμε τα φαρμακευτικά φυτά είναι πολύ δύσκολο να καθοριστούν με ακρίβεια. Η σωστή δοσολογία εξαρτάται κάθε φορά από πολλούς παράγοντες, όπως η ηλικία, η σωματική διάπλαση, η ασθένεια του ατόμου που τα καταναλώνει, καθώς επίσης και από το αν παίρνει άλλα φάρμακα ή αν έχει και άλλα προβλήματα υγείας. Από την άλλη πλευρά, χρειάζεται να έχουμε υπόψη μας ότι δεν είναι όλα τα βότανα, από όπου κι αν προέρχονται, της ίδιας δραστικότητας, καθώς αυτή ποικίλλει ανάλογα με διάφορους παράγοντες, καλλιέργειας, συγκομιδής, αποξήρανσης, φύλαξης κ.λπ. Γενικά μπορούμε να πούμε ότι μία επαρκής ποσότητα για έναν ενήλικο που έχει λάβει υπόψη όλες τις αντενδείξεις είναι ένα φλιτζάνι έγχυμα ή αφέψημα τη φορά. Για περισσότερες συμβουλές, ή για συστηματική χρήση, θα πρέπει να συμβουλευτούμε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό μας.Οι μορφές των βοτάνων Αφέψηµα : Το φυτό βράζει μαζί με το νερό, συνήθως για 5-10΄, και στη συνέχεια το διηθούμε. Χρησιμοποιείται για τα ξυλώδη μέρη, όπως οι ρίζες ή οι φλοιοί. Έγχυµα : Είναι μέθοδος που ενδείκνυται για τα φύλλα, τα άνθη και τα πέταλα, αλλά όχι για τις ρίζες. Επίσης, χρησιμοποιείται και όταν δεν θέλουμε να φύγουν τα πτητικά συστατικά, όπως στις περιπτώσεις των αρωματικών φυτών. Για να το παρασκευάσουμε, βράζουμε το νερό, το κατεβάζουμε από τη φωτιά και προσθέτουμε το βότανο. Κατόπιν, αφήνουμε το μείγμα έτσι για 5-10΄ και στη συνέχεια το διηθούμε. Πού βρίσκουμε τα δραστικότερα : Είναι διαδεδομένη η λανθασμένη άποψη ότι τα άγρια φυτά είναι πιο δραστικά από τα καλλιεργούμενα. Όταν στα καλλιεργούμενα φυτά οι ποικιλίες που καλλιεργούνται, η περιποίηση των φυτών και η εποχή συλλογής, η φύλαξη (μέρη σκοτεινά και όχι υγρά) και η αποξήρανση (όταν χρειάζεται) είναι σωστές, τότε δεν παρατηρούνται ουσιαστικές διαφορές από τα άγρια. Επίσης, είναι σημαντικό να καταναλώνουμε τα βότανα σε διάστημα όχι μεγαλύτερο του ενός χρόνου από τη στιγμή της συλλογής τους. **Απόσπασμα από άρθρο του https://www.vita.gr/ σε συνεργασία με δρ. ΕΛΕΝΗ ΣΚΑΛΤΣΑ, αναπληρώτρια καθηγήτρια Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων στη Φαρμακευτική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. |
Η χοληστερίνη δεν είναι μόνο επιβλαβής για τον οργανισμό μας. Αντιθέτως, το σώμα μας χρειάζεται συγκεκριμένα επίπεδα χοληστερίνης για την εύρυθμη λειτουργία των κυττάρων, των νεύρων και των ορμονών. Η χοληστερίνη αποτελεί απαραίτητο συστατικό των κυττάρων και η ζωή χωρίς αυτήν θα ήταν αδύνατη.
Τη διανομή της χοληστερίνης στο σώμα μας έχουν αναλάβει ειδικές πρωτεϊνες – μεταφορείς που ονομάζονται λιποπρωτεϊνες. Οι LDL λιποπρωτεϊνες (η «κακή» χοληστερίνη) μεταφέρουν τη χοληστερίνη από το ήπαρ που παράγεται στα κύτταρα που τη χρειάζονται. Οι HDL λιποπρωτεϊνες (η «καλή» χοληστερίνη) δεσμεύουν την περίσσεια της χοληστερίνης από τα κύτταρα και την οδηγούν στο ήπαρ όπου διασπάται και αποβάλλεται.
Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες, οι λιποπρωτεϊνες αυτές διατηρούν μια ισορροπία στα επίπεδα της χοληστερίνης. Όταν όμως το ήπαρ παράγει περισσότερη χοληστερίνη από αυτή που μπορούν οι HDL να απομακρύνουν, τότε περίσσεια χοληστερίνη συγκεντρώνεται στο αίμα. Η επακόλουθη οξείδωση της χοληστερίνης (ιδιαίτερα της LDL μορφής) και η εναπόθεσή της στο εσωτερικό των αρτηριών δημιουργεί φλεγμονή στις αρτηρίες.
Η χρόνια φλεγμονή και η εναπόθεση πλεονάζουσας ποσότητας χοληστερίνης οδηγεί στο σχηματισμό αθηρωματικής πλάκας. Αν η κατάσταση αυτή δε θεραπευτεί με κατάλληλη αγωγή, εγκυμονούν κίνδυνοι όπως το έμφραγμα του μυοκαρδίου και το εγκεφαλικό.
Επίσης, τα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης μπορούν να προκαλέσουν σχηματισμό χολόλιθων, αύξηση της πίεσης του αίματος, μείωση της εγκεφαλικής λειτουργίας και ανδρική ανικανότητα.
# Φυσιολογικά επίπεδα χοληστερίνης
- Ολική χοληστερίνη : 165 – 200 mg/dL
- LDL χοληστερίνη : μικρότερη από 130 mg/dL
- HDL χοληστερίνη : μεγαλύτερη από 50 mg/dL
- λόγος Ολική χοληστερίνη/HDL : μικρότερος από 3,7
- λόγος LDL/HDL : μικρότερος από 3
* Σημείωση : Έρευνες έχουν δείξει ότι ο λόγος της ολικής χοληστερίνης/HDL και ο λόγος LDL/HDL αποτελούν σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου από την ολική χοληστερίνη.
Πώς μειώνουμε την χοληστερίνη με φυσικό τρόπο ;
1) Καταναλώστε φυτικές ίνες, με τη βοήθεια των οποίων θα μειώσετε τα επίπεδα της χοληστερίνης. Η βρώμη, το καστανό ρύζι, τα όσπρια και τα φρούτα είναι άριστες πηγές φυτικών ινών. Ελαττώστε την πιθανότητα να αναπτύξετε καρδιακή νόσο περικλείοντας στο διαιτολόγιό σας φρούτα και λαχανικά με ζωηρά χρώματα (όπως τα βατόμουρα, το γκρέυπ φρουτ και τα μήλα), τα οποία είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και αναστέλλουν την οξείδωση της χοληστερίνης.
Εάν θέλετε να αυξήσετε την πρόσληψη φυτικών ινών, πάρτε 1 κουτάλι του γλυκού ψύλιο (psyllium) με 1 ποτήρι νερό.
ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ ΤΕΛΟΣ! Έξι φυσικοί τρόποι για να τη ρίξετε χωρίς χάπι
2) Καθιερώστε το ελαιόλαδο και τα έλαια ψαριού στη δίαιτά σας. Τα έλαια αυτά μπορούν να μειώσουν την «κακή» χοληστερίνη (LDL). Η επιπλέον λήψη ωμέγα – 3 λιπαρών οξέων περιορίζει τη φλεγμονή στις αρτηρίες και ελαττώνει τα επίπεδα της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων.
3) Εντάξτε την άσκηση στο καθημερινό σας πρόγραμμα. Ένα 30λεπτο περπάτημα τη μέρα μπορεί να κάνει θαύματα.
Πως Να Κατεβάσετε Τη Χοληστερίνη Φυσικά Σε 1 Εβδομάδα Με 5 Βήματα!
4) Αποφύγετε τις τροφές που περιέχουν κορεσμένα και υδρογονωμένα λίπη, όπως τα τηγανητά, τα γλυκά, τα κράκερς, ακόμα και τη φυτική μαργαρίνη. Η ζάχαρη και το αλκοόλ ενεργοποιούν την παραγωγή χοληστερίνης από το συκώτι, οπότε περιορίστε την κατανάλωσή τους. Η υπερβολική κατανάλωση καφεϊνης συνδέεται με τις υψηλές τιμές χοληστερίνης. Μην κόβετε τον καφέ, αλλά περιορίστε τους σε 1-2 τη μέρα και αντικαταστήστε κάποιους με πράσινο τσάι. Το πράσινο τσάι είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες, μειώνει την «κακή» και αυξάνει την «καλή» χοληστερίνη.
5) Η λήψη αγκινάρας σε χάπια ή σε βάμμα ελαττώνει τη χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια.
6) Καταναλώστε 10 με 20 mg policosanol. Έρευνες έχουν δείξει ότι μειώνει τη χοληστερίνη και αυξάνει την HDL («καλή») χοληστερίνη.
7) Πάρτε 900mg σκόρδου διαιρεμένο σε 2 δόσεις για τέσσερις μήνες. Αυτό μπορεί να μειώσει την ολική χοληστερίνη μέχρι και 12%.
8) Καταναλώστε σίλυβο σε χάπια ή σε μορφή βάμματος. Έτσι διασφαλίζετε την ομαλή λειτουργία του ήπατος.
9) Ο κράταιγος όταν λαμβάνεται σε μορφή ταμπλέτας ή βάμματος συντελεί στη μετατροπή της «κακιάς» (LDL) σε «καλή» (HDL) χοληστερίνη. Ακόμη μπορείτε να πάρετε τζίνσεγκ, τζίντζερ ή σπιρουλίνα τα οποία μειώνουν τη χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια.
10) Η λήψη βιταμίνης Β3 (νιασίνη) (ιανισόλη εξανικοτινική) έχει εκπληκτικά αποτελέσματα στη μείωση της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων. Ξεκινήστε με 50mg δύο φορές τη μέρα και αυξήστε μέχρι 400mg τρεις φορές τη μέρα για τρεις μήνες. Η βιταμίνη Ε προλαμβάνει την οξείδωση της LDL («κακής») χοληστερίνης. Να λαμβάνετε 400IU τη μέρα. Ομοίως και η λήψη βιταμίνης (αναστέλλει την οξείδωση και μειώνει την ολική και κακή χοληστερίνη).
Οδηγία για τα άτομα που λαμβάνουν στατίνες ( π.χ. Lipitor, Zocor, Atrost κ.α.)
Οι «στατίνες», τα φάρμακα δηλαδή που μειώνουν τη χοληστερίνη δρουν αναστέλλοντας τη λειτουργία ενός ενζύμου (HMgCoA ρεδουκτάση) που εμπλέκεται στο σχηματισμό της χοληστερίνης. Το ίδιο ένζυμο ευθύνεται για τη σύνθεση του συνενζύμου CoQ10, ένα απαραίτητο συστατικό για τη σωστή καρδιακή λειτουργία. Έρευνες έχουν δείξει ότι η λήψη των στατινών για 3 μήνες οδήγησε στη σημαντική μείωση του συνενζύμου CoQ10 κατά 40%. Ωστόσο, η λήψη 100mg τη μέρα CoQ10 μπορεί να επαναφέρει το συνένζυμο CoQ10 σε επαρκή επίπεδα στο αίμα.
NEW !!! Είναι η χοληστερίνη εχθρός κ οι στατίνες απαραίτητες;
NEW !!! ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΝΟΥΔΗΣ - Ο Μύθος της Χοληστερίνης !!!
Μερόπη Μάττα, φαρμακοποιός Διδάκτωρ Φαρμακευτικής Σχολής Α.Π.Θ www.drmattapharmacy.gr
ΠΗΓΗ http://www.enallaxnews.gr/2015/09/04/xolhsterinh10fysikoitropoiantimetopishs/
ΠΗΓΗ https://www.youtube.com/watch?v=d8VHFNxqSzo&t=4s
ΠΗΓΗ https://www.youtube.com/watch?v=GqvDazo_OZ0